Khu di tích Phùng Chí Kiên hoang tàn do đâu?

Gần 10 năm được công nhận khu di tích lịch sử quốc gia tấm bằng vẫn để trên tủ UBND xã

Khu di tích Phùng Chí Kiên do Sở Văn hóa, Thể thao làm chủ đầu tư được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt tại QĐ số 4850/QĐ.UBND-CNXD ngày 18/10/2010 với tổng mức đầu tư là 25 tỷ đồng. Nguồn vốn thực hiện dự án gồm có: Chương trình mục tiêu quốc gia về văn hóa (đầu tư các hạng mục di tích gốc); Ngân sách nhà nước đầu tư theo kế hoạch hàng năm; nguồn vốn hỗ trợ của Bộ Quốc phòng; và nguồn huy động hợp pháp khác.

Tuy nhiên, mãi tới năm 2013, thì UBND tỉnh Nghệ An mới bố trí được vốn để khởi công thực hiện dự án. Đến nay, ngân sách tỉnh đã bố trí cho dự án 5.787 triệu đồng; năm 2016, UBND tỉnh tiếp tục bố trí vốn để thực hiện dự án này theo cơ cấu vốn được phê duyệt tại QĐ 4850/QĐ.UBND-CNX. Tuy nhiên,cho đến nay khu lưu niệm đã chậm tiến độ và trong cảnh đìu hiu, mất mỹ quan và không xứng tầm của thân thế và sự nghiệp của Cụ.

Khu nhà đón tiếp cỏ mọc um tùm

Một người dân xã Diễn Yên bức xúc; Khi được phổ biến, 100% nhân dân trong vùng đã hoàn toàn đồng tình các phương án giải phóng mặt bằng để tạo điều kiện cho Nhà nước làm khu tưởng niệm của Bác. Nhưng các chú thấy đó, công lao của Bác là thế, nhưng Nhà nước thì đầu tư nhỏ giọt, may mà có mấy doanh nghiệp họ tài trợ cho mà xây dựng mấy cái chứ không thì giờ vẫn như miếu hoang thôi các chú ạ”.

Trao đổi với chúng tôi xung quanh dự án này, ông Lê Đức Hưng – Phó Chủ tịch UBND xã Diễn Yên cho biết “Khu lưu niệm đồng chí Phùng Chí Kiên được Bộ Văn hoá, thể thao và du lịch công nhận là di tích lịch sử cấp Quốc gia tại Quyết định số 2602/QĐ-BVHTTDL ngày 23/8/2011nhưng đến nay vẫn chưa thể làm lễ đón nhận vì khu di tích đến nay vẫn chưa thể hoàn thiện, thậm chí tại khu nhà gốc nhiều hạng mục đã bị hư hỏng từ năm 2017 nhưng vẫn chưa thấy chủ đầu tư là Sở Văn hoá, thể thao hay đơn vị thi công sửa chữa. Tại các cuộc tiếp xúc cử tri, cuộc họp nhân dân phản ánh rất nhiều; chính quyền địa phương cũng chịu vì đây là công trình của tỉnh, xã cũng chỉ có cử người trông coi và hương khói, đóng mở cửa cho các đoàn thăm thôi. Xã cũng rất mong cấp trên xem xét và có phương án bổ sung nguồn vốn để tiếp tục thi công cho hoàn chỉnh”.

Ngôi nhà chính ngày một xuống cấp

Ông Lê Mạnh Hiên – Phó Chủ tịch UBND huyện Diễn Châu cho biết “ Để tưởng nhớ tới công lao của Cụ Phùng Chí Kiên, Huyện uỷ, UBND huyện đã phát động cán bộ và nhân dân huyện nhà trồng cây xanh trên khu di tích nhân dịp tết trồng cây hàng năm. Còn đối với trách nhiệm của UBND huyện Diễn Châu thì chúng tôi đã có nhiều lần đề xuất với UBND tỉnh Nghệ An và Sở Văn hoá, thể thao cần bổ sung nguồn vốn để hoàn thiện khu lưu niệm của Cụ. Khi mà khu lưu niệm hoàn thành thì trở thành điểm tham quan học tập và giáo dục cho học sinh về lịch sử và niềm tự hào của con em Diễn Châu”.

Tuy nhiên, theo Sở Văn hoá, thể thao Nghệ An thì do Dự án được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt vào năm 2010 . Tuy nhiên, phải 3 năm sau tức năm 2013 dự án mới được bố trí vốn để khởi công. Tiếp theo đó, nguồn vốn cho dự án liên tục hạn chế, không đáp ứng được nhu cầu phê duyệt, nên chỉ được thi công theo kế hoạch vốn được bố trí.

Di tích chuồng bò thành nơi chứa củi

Sau đó, Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh Nghệ An về xây dựng kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2016 - 2020, Sở Văn hóa - Thể thao đã xây dựng nhu cầu của dự án là 15 tỉ đồng. Nhưng trong kế hoạch đầu tư công trung hạn 2016 - 2020, dự án chỉ được bố trí 1,2 tỉ đồng và đã bố trí vào năm 2016. Từ năm 2017 đến nay, dự án không có vốn để tiếp tục thi công.

Trong khi đó nguồn vốn Trung ương đầu tư cho dự án được xác định từ chương trình mục tiêu quốc gia Chính phủ đã dừng chương trình từ năm 2016. Nguồn vốn hỗ trợ của Bộ Quốc phòng lãnh đạo tỉnh và ngành đã làm việc và gửi văn bản đề nghị hỗ trợ nhưng chưa thấy.

Về vốn ngân sách tỉnh thì kể từ năm 2017 đến nay, Sở Văn hóa - Thể thao đã nhiều lần báo cáo, trình UBND tỉnh đề nghị xem xét, bố trí vốn cho dự án nhưng do điều kiện khó khăn nên chưa được bố trí (?).

Ngôi nhà dưới sắp đổ sập

Gần đây nhất là ngày 28/5/2018 Sở Văn hóa - Thể thao có Tờ trình số 1408/TTr-SVHTT đề nghị UBND tỉnh bố trí nguồn vốn cho dự án. Sau khi xem xét đề nghị của Sở Văn hóa - Thể thao, ngày 30/5/2018 Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An có công văn số 3737/UBND-VX giao Sở Tài chính Nghệ An tham mưu, đề xuất báo cáo UBND tỉnh quyết định để đưa di tích vào sử dụng, tuy nhiên đến nay dự án vẫn chưa được bố trí vốn.

Khu di tích Phùng Chí Kiên được công nhận là Di tích lịch sử cấp Quốc gia từ năm 2011 nhưng đến nay vẫn chưa thể làm lễ đón nhận vì công trình chưa hoàn thiện.

Với đạo lý uống nước nhớ nguồn, tri ân và tôn vinh thân thế, sự nghiệp của đồng chí Phùng Chí Kiên; Một di tích lịch sử cấp Quốc gia nhưng đã gần 10 năm không thể đón nhận – với yêu cầu cấp thiết về đầu tư và xây dựng để trở thành công trình lịch sử trọng điểm, có ý nghĩa sâu sắc trong giáo dục truyền thống.Rất mong Tỉnh uỷ, UBND tỉnh và ngành văn hoá Nghệ An nhanh chóng hoàn thành công trình đúng tiến độ, đảm bảo mỹ quan và phù hợp với giá trị của di tích./.

Đồng chí Phùng Chí Kiên tên thật là Nguyễn Vỹ, sinh năm 1901 tại làng Mỹ Quan, tổng Vạn Phần (nay là xã Diễn Yên - huyện Diễn Châu), ông là Ủy viên Thường vụ Ban chấp hành Trung ương Đảng khóa 1, được Bác Hồ và Trung ương phân công phụ trách quân sự đầu tiên của Đảng. Ngày 22/8/1941 trong một trận chống càn của quân Pháp lên căn cứ cách mạng ở tỉnh Bắc Cạn, đồng chí đã bị giặc bắt và hy sinh sau đó. Ngày 13/9/1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh 89/SL truy phong hàm Tướng cho đồng chí Phùng Chí Kiên. Đồng chí là người đầu tiên của quân đội ta được phong hàm Tướng. Năm 2011, nơi ở trước đây của tướng Phùng Chí Kiên ở làng Mỹ Quan (xã Diễn Yên) được Nhà nước xếp hạng Di tích Lịch sử cấp Quốc gia.