Tìm hiểu cổ phiếu là gì

Cổ phiếu (tiếng anh là share, stock hoặc capital stock), là một loại chứng khoán vốn giúp nhà đầu tư xác nhận quyền sở hữu cổ phần và trở thành một cổ đông của tổ chức phát hành.

Cổ phiếu có thể là một loại chứng chỉ, bút toán ghi sổ hoặc dữ liệu điện tử mà chỉ có công ty cổ phần mới được phép phát hành, đại diện cho số vốn điều lệ mà người sở hữu đóng góp tại công ty đó. Cổ phiếu là một hình thức đầu tư, một sản phẩm độc quyền của công ty cổ phần. Bạn có thể tìm hiểu thêm kiến thức về đầu tư chứng khoán, cổ phiếu tại các trang hướng dẫn trade tài chính, hay cập nhật tình hình thị trường mới nhất tại các kênh tin tức tài chính.

Một số cách phân loại cổ phiếu phổ biến

Có rất nhiều loại cổ phiếu và cách phân loại chúng phụ thuộc vào các yếu tố tham chiếu riêng. Trong đó, cách phân loại thường được nhiều người sử dụng là:

Dựa trên quyền lợi của người nắm giữ cổ phiếu

Đây là cách phân loại cổ phiếu phổ biến nhất với hai loại chính là:

• Cổ phiếu phổ thông: là loại phổ biến nhất mà người nắm giữ có quyền hưởng cổ tức, họp Đại hội đồng cổ đông, biểu quyết những vấn đề quan trọng của công ty (như nhân sự cao cấp, các dự án…) và cũng được bầu cử và tự ứng cử vào những vị trí trong hội đồng quản trị.
• Cổ phiếu ưu đãi: người sở hữu loại cổ phiếu này có một số quyền lợi cao hơn so với cổ phiếu phổ thông. Họ được gọi là một cổ đông ưu đãi, nhận được cổ tức trước (đôi khi với tỷ lệ phần trăm cao hơn so với cổ đông thông thường), có thể được hoàn lại vốn trước khi công ty bị giải thể hoặc thanh lý.

Tuy nhiên, cổ đông ưu đãi thường bị hạn chế tham gia bầu cử, tự ứng cử vào các vị trí của hội đồng quản trị và ở một số công ty thì họ thậm chí không thể tham gia các hoạt động này dưới bất kỳ hình thức nào. Cổ phiếu ưu đãi còn được chia nhỏ làm các loại: ưu đãi tích lũy, ưu đãi không tích lũy, ưu đãi tham dự, ưu đãi không tham dự, ưu đãi có thể mua lại và ưu đãi có thể chuyển đổi.

Dựa trên quy mô vốn hóa

Cổ phiếu cũng được phân thành 3 loại dựa trên quy mô vốn hóa (là tổng giá trị của tất cả cổ phiếu mà công ty phát hành hiện có trên thị trường): bluechip (cổ phiếu của công ty vốn hóa lớn), midcap (cổ phiếu của công ty vốn hóa trung bình) và penny (cổ phiếu của công ty có tổng số vốn hóa nhỏ).

Không có một sự phân chia chính xác giữa các danh mục vốn hóa lớn hay nhỏ, tuy nhiên có thể phân loại tương đối như sau:

• Những công ty có tổng giá trị cổ phiếu > $10 tỷ thì xếp vào loại công ty/cổ phiếu vốn hóa lớn.
• Những công ty có tổng giá trị cổ phiếu từ $2 - 10 tỷ được xếp vào loại công ty/ cổ phiếu vốn hóa trung bình.
• Những công ty có giá trị cổ phiếu dưới $2 tỷ được xếp vào loại công ty/cổ phiếu vốn hóa nhỏ.

Một số loại cổ phiếu phổ biến khác là:

• Cổ phiếu IPO
• Cổ tức
• Cổ phiếu không chia cổ tức
• Cổ phiếu thu nhập
• Cổ phiếu dự trữ theo chu kỳ
• Cổ phiếu không theo chu kỳ
• Cổ phiếu an toàn
• Cổ phiếu ESG

Một số loại cổ phiếu nên cân nhắc đầu tư

Loại cổ phiếu bạn nên đầu tư phụ thuộc vào mục tiêu đầu tư, thời gian đầu tư dài hạn hay ngắn hạn, hoặc hiểu biết của bạn về các lĩnh vực. Tuy nhiên, bài viết này sẽ đề xuất một số loại cổ phiếu mà bạn nên tìm hiểu.

Cổ phiếu của các công ty lớn

Các công ty lớn có xu hướng phát triển ổn định hơn các công ty nhỏ vì họ sở hữu một đội ngũ lãnh đạo ổn định, dày dạn kinh nghiệm vận hành hơn là một công ty startup non trẻ. Những tên tuổi lớn sẽ không thể trở thành kẻ khổng lồ nếu họ chưa từng vượt qua những trở ngại, điều này là minh chứng cho độ an toàn của những cổ phiếu của các công ty lớn.

Tất nhiên, khi đầu tư nhóm cổ phiếu này bạn cũng sẽ phải đối mặt với những vấn đề khó khăn như giá của chúng khá cao mà không phải nhà đầu tư nào cũng có thể nắm giữ lâu dài. Chúng cũng nhạy cảm bởi nếu các nhà đầu tư cảm thấy không hài lòng, giá cổ phiếu có thể tụt dốc một cách bất ngờ.

Nhóm các quỹ hoán đổi danh mục

Nếu là một nhà đầu tư mới và đang tìm hiểu về thị trường cổ phiếu thì ETFs thực sự là một lựa chọn ít rủi ro. Khi đầu tư vào các quỹ hoán đổi này, nhà đầu tư sẽ không đầu tư vào một mã cụ thể mà đầu tư vào nhiều mã thuộc quỹ đó, do đó lợi nhuận cũng là con số trung bình của tất cả các mã trong quỹ.

Nhờ vậy mà nhà đầu tư có thể an tâm hơn nhiều, nhưng bất lợi là nhà đầu tư phải chấp nhận bỏ qua chi phí cơ hội nếu đem cùng số tiền đi đầu tư những cổ phiếu khác tăng trưởng nhanh hơn.

Nhóm cổ phiếu vốn hóa nhỏ

Dù chưa có được bề dày phát triển, nhưng bù lại các công ty nhỏ phát hành cổ phiếu vốn hóa nhỏ có độ tăng trưởng cao, có thể do tiềm năng công ty hoặc bắt kịp được xu thế, trào lưu trên thị trường. Bất cứ gã khổng lồ nào cũng đã từng là những công ty có vốn hóa nhỏ, do đó bạn có thể sở hữu cổ phiếu của một công ty tiềm năng ngay từ ngày đầu với một số vốn đầu tư không lớn để chờ cơ hội nhận về một món quà tặng lớn bất ngờ.

Tuy nhiên, để đầu tư vào những cổ phiếu vốn hóa nhỏ cũng tiềm ẩn rủi ro cao bởi không một ai có thể nắm chắc được sự phát triển của công ty, sự chuyển dịch của thị trường; đồng thời công ty nhỏ cũng thường chưa có nguồn lực tài chính ổn định, vị thế chưa chắc chắn, tương lai chưa rõ ràng.

Như vậy, mỗi loại cổ phiếu đều có ưu và nhược điểm riêng: nhóm cổ phiếu tăng trưởng có lợi nhuận cao kèm rủi ro về biến động giá sẽ phù hợp với nhà đầu tư có vốn lớn, ưa mạo hiểm. Nhóm cổ phiếu từ ETFs phù hợp với những nhà đầu tư mong muốn tìm kiếm sự an toàn. Và cuối cùng là cổ phiếu vốn hóa nhỏ, như một chiếc hộp quà bí ẩn mà nhà đầu tư nên đầu tư dài hạn. Bài viết không chỉ định rằng đâu là cổ phiếu bạn nên đầu tư mà chỉ cung cấp những thông tin tham khảo và bạn cần lựa chọn cổ phiếu dựa trên số vốn và chiến lược của mình.