Từng là nơi cư ngụ của những gia đình có người bệnh phong, Phá Đáy được xem là "ốc đảo", biệt lập với thế giới bên ngoài bởi những dãy núi đá. Đến nay, người dân vùng này vẫn mòn mỏi chờ ánh sáng của điện lưới.
Chúng tôi vào bản Phá Đáy, xã Châu Bính (Qùy Châu) vào một ngày cuối tháng 6, trời nắng như đổ lửa, những dãy đá vôi bao quanh tỏa nhiệt khiến không khí càng thêm nóng bức.
Gần giữa trưa, bà con từ rẫy mía trở về, mồ hôi nhễ nhãi, ai nấy đều mệt rã rời, việc đầu tiên là tìm chiếc quạt nan để xua đi cái nóng nực đang vây bủa.
Phá Đáy như một ốc đảo ở Châu Bính, nằm tách biệt với toàn vùng bởi những dãy núi đá trùng điệp, nằm cách trung tâm xã khoảng 6 km. Trước đây, muốn vào Phá Đáy phải leo qua vách núi bằng những chiếc thang gỗ, đường đi hiểm trở và cheo leo, đây là nơi cư trú của những gia đình có người bị mắc bệnh phong.
Nay đường vào Phá Đáy đã được rải nhựa, đời sống đã bắt đầu có những thay đổi nhưng do nằm cách trung tâm khá xa, dân cư lại thưa thớt nên ngành Điện lực chưa bố trí nguồn vốn đầu tư xây dựng hệ thống điện lưới quốc gia về bản.
Ước mơ lớn nhất của người dân bản Phá Đáy (Châu Bính) là có điện lưới để thắp sáng và dùng quạt điện xua nắng nóng, không còn phải dùng quạt nan. Ảnh: Công Kiên
Vừa bước lên cầu thang, ông Lương Văn Hòa liền với tay lên vách nhà rút chiếc quạt nan dắt sẵn, đôi tay thi nhau quạt đến lúc ráo mồ hôi trên mặt. Lúc này, ông Hòa mới bắt đầu lấy lại sức lực để trò chuyện với khách: “Giá như có điện lưới, đi về mệt nhọc như thế này chỉ cần ấn nút, nóng bức và mệt mỏi sẽ xua đi. Quạt tay thế này vất vả lắm, trời nắng nóng thế này không có được một giấc ngủ ngon”.
Trong bếp, bà Lương Thị Thu - vợ ông Bình cũng bắt đầu nhóm lửa nấu bữa trưa. Ngoài trời đang nóng như rang, trong nhà lại nhóm lửa khiến không khí thêm phần oi bức, ngột ngạt.
Không có điện lưới, người dân Phá Đáy phải dùng đèn tích điện để thắp sáng ban đêm. Ảnh: Công Kiên
Trên chiếc cột nhà của ông Lương Văn Bình luôn treo chiếc đèn tích điện, nó được dùng cho việc thắp sáng vào ban đêm. Cứ 2 - 3 ngày ông phải cuốc bộ 7km ra nhà họ hàng ở vùng trung tâm xã để xin sạc pin cho chiếc đèn, riêng công việc này cũng đã mất nhiều thời gian. Đã thế, lại gây phiền phức cho cả bản thân mình lẫn chủ nhà, thành ra chiếc đèn tích điện phải dùng một cách dè sẻn, thường là lúc ăn cơm và những khi cần thiết.
Bà Vi Thị Duyết - Trưởng bản cho hay, Phá Đáy có 42 hộ đồng bào Thái sinh sống rải rác dưới các chân núi, hầu hết đều thuộc diện hộ nghèo, đời sống còn gặp rất nhiều khó khăn, trong đó phải kể đến việc thiếu điện sinh hoạt. Mùa hè là thời điểm khó khăn, vất vả nhất ở Phá Đáy, nguyên do là không có điện lưới, ảnh hưởng lớn đến đời sống sinh hoạt và sản xuất.
Toàn huyện Qùy Châu hiện có 39 bản chưa có điện lưới, người dân phải thắp sáng bằng thủy điện mi ni, đèn tích điện và đèn dầu hỏa, một số hộ dùng chùm bóng đèn pin. Ảnh tư liệu
Không khí nóng nực và oi bức, bà con phải dùng quan tay đan bằng nan tre, nứa hoặc lá cây để xua nắng nóng. Về việc thắp sáng, phần lớn bà con đang phải sử dụng đèn dầu hỏa, chỉ một số ít gia đình có điều kiện thắp sáng bằng đèn tích điện, việc học hành ban đêm của con em trong bản gặp nhiều khó khăn và thiệt thòi, các phương tiện nghe, nhìn cũng hạn chế.
“Hơn lúc nào hết, người dân nơi đây mong sớm có điện lưới để được mở mang tầm nhìn và hưởng thụ những tiện nghi trong đời sống sinh hoạt và sản xuất”- Trưởng bản Phá Đáy chia sẻ.
Theo báo cáo của UBND huyện Qùy Châu, đến thời điểm hiện nay, toàn toàn huyện còn có 39 bản (khoảng 2.220 hộ, chiếm khoảng 16%) chưa được sử dụng nguồn điện lưới. Trong đó, nhiều nhất là Châu Phong (14 bản), tiếp đến là Diên Lãm (8 bản), Châu Hoàn (5 bản), Châu Bình (5 bản), Châu Hội (4 bản), Châu Hạnh (1 bản) và Châu Thuận (1 bản), Châu Bính (1 bản).
Trong khi đó, theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, đến năm 2020, người dân ở tất cả các bản, làng, thôn, xóm trên cả nước đều phải được sử dụng điện lưới quốc gia, nghĩa là mốc thời gian đã đến rất gần.
Người dân Phá Đáy và 38 bản còn lại ở huyện Qùy Châu mong sớm được thụ hưởng nguồn “ánh sáng văn minh” để nâng cao đời sống và thoát khỏi cảnh đói nghèo, lạc hậu. Ảnh: Công Kiên
Trao đổi về vấn đề này, ông Trương Quang Định - Giám đốc Điện lực Qùy Châu cho hay: “Dự án của ngành Điện chia thành hai giai đoạn, giai đoạn 1 từ năm 2016 - 2017 đưa điện lưới về các xã chưa có điện đã được thực hiện xong. Giai đoạn 2 từ năm 2018 - 2020 đưa điện về các thôn bản còn lại đang trong quá trình khảo sát để triển khai”.
Hy vọng ngành Điện lực sẽ về đích đúng hẹn, để người dân Phá Đáy và 38 bản còn lại ở huyện Qùy Châu được thụ hưởng nguồn “ánh sáng văn minh”.
