Thông tin rõ hơn về vấn đề này, ông Tô Nam Toàn, Trưởng phòng Khoa học công nghệ - Môi trường và Hợp tác Quốc tế, Cục Đường bộ Việt Nam cho hay, tại Luật Đường bộ quy định riêng 1 điều về thanh toán điện tử giao thông đường bộ (Điều 43), gồm thanh toán các loại phí, giá, tiền dịch vụ liên quan đến hoạt động giao thông của phương tiện giao thông đường bộ thông qua tài khoản giao thông. Nghị định 119 có hiệu lực từ ngày 1/10/2024 để triển khai quy định của Luật Đường bộ, đã hình thành khái niệm về tài khoản giao thông. Theo đó, tài khoản giao thông là tài khoản không có tiền, chỉ bao gồm các thông tin để xác định đối tượng thanh toán, xác định số tiền phải thanh toán. Để thực hiện thanh toán, tài khoản giao thông phải được kết nối với phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt.

Về mô hình triển khai thanh toán điện tử giao thông đường bộ (GTĐB), ông Toàn cho biết, Bộ Xây dựng đã triển khai xây dựng hệ thống quản lý cơ sở dữ liệu (CSDL) thanh toán điện tử GTĐB (gồm thông tin tài khoản giao thông (TKGT) và thông tin giao dịch thanh toán điện tử GTĐB để chia sẻ cho các nhà cung cấp dịch vụ trong lĩnh vực không do Bộ quản lý. Đối với lĩnh vực Bộ Xây dựng quản lý sẽ giữ nguyên phương thức triển khai như hiện nay.

Theo ông Toàn, nhà cung cấp dịch vụ thanh toán tiền sử dụng đường bộ có nhiệm vụ mở TKGT cho chủ phương tiện ngay lần đầu gắn thẻ đầu cuối. TKGT phải được kết nối với một phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt theo quy định của pháp luật ngân hàng để thực hiện thanh toán điện tử GTĐB. Mỗi TKGT có thể sử dụng để chi trả cho nhiều phương tiện nhưng mỗi phương tiện chỉ được liên kết và nhận thanh toán từ một TKGT duy nhất.

Trạm thu phí phương tiện giao thông.

Ông Toàn cũng cho biết thêm, chủ phương tiện phải đảm bảo đủ tiền trong phương tiện thanh toán được kết nối với TKGT khi thực hiện thanh toán điện tử GTĐB. Nếu không sẽ không được đi qua trạm thu phí trên đường cao tốc hoặc phải sử dụng làn thu phí hỗn hợp tại trạm thu phí đường bộ. Tài khoản này có thể được khóa theo đề nghị của chủ TKGT hoặc theo yêu cầu bằng văn bản của cơ quan có thẩm quyền theo quy định của pháp luật.

Về lộ trình triển khai, ông Toàn cho biết, từ ngày 1/10/2024 khi Nghị định có hiệu lực đến ngày 1/10/2025, chủ phương tiện phải thực hiện chuyển đổi tài khoản thu phí sang TKGT kết nối phương tiện thanh toán. Từ 1/10/2024 đến 1/7/2026 thực hiện duy trì hình thức thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ theo hình thức điện tử không dừng. Nhà cung cấp dịch vụ thanh toán GTĐB và nhà cung cấp dịch vụ thanh toán tiền sử dụng đường bộ triển khai kết nối hệ thống điều hành và trung tâm dữ liệu để kết nối, chia sẻ thông qua TKGT. Và từ 1/7/2026 chính thức vận hành hệ thống CSDL thanh toán điện tử GTĐB.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Lê Anh Tuấn cho biết, sau gần 10 năm triển khai, hệ thống thu phí điện tử không dừng (ETC) đã bao phủ 100% các trạm thu phí trên toàn quốc, với hơn 6,3 triệu phương tiện đã dán thẻ và mở tài khoản thu phí. Việc áp dụng ETC đã mang lại nhiều lợi ích: Rút ngắn thời gian qua trạm, giảm ùn tắc, minh bạch hóa nguồn thu, tạo thói quen văn minh khi tham gia giao thông. Tuy nhiên, để tiến tới một hệ sinh thái thanh toán điện tử GTĐB, Luật Đường bộ và Nghị định 119/2024/NĐ-CP quy định việc chuyển đổi từ tài khoản thu phí sang TKGT kết nối với phương tiện thanh toán không dùng tiền mặt. Điều này mở ra khả năng thanh toán đa dịch vụ - từ phí đường bộ, phí đỗ xe, phí sân bay, cảng biển, đến phí đăng kiểm - chỉ với một tài khoản duy nhất.

Ở một góc độ khác, lý giải vì sao nhiều chủ phương tiện chưa mặn mà với việc chuyển sang TKGT, bà Nguyễn Thị Ngọc Trang, Phó Tổng giám đốc Công ty CP Giao thông số Việt Nam (ePass) cho rằng, lo ngại lớn nhất của nhiều người dân là khâu bảo mật khi liên kết nguồn tiền. Hơn nữa, người dùng đã quen với tài khoản thu phí đường bộ và không muốn thay đổi. Ngoài ra, theo đại diện Viettel, do chưa có quy chuẩn kỹ thuật kết nối giữa các nhà cung cấp dịch vụ thu phí không dừng và đơn vị cung cấp phương tiện thanh toán, dẫn đến khó khăn trong việc tích hợp hệ thống. Cùng đó, thời gian xử lý giao dịch của ngân hàng chưa đáp ứng qua trạm theo quy định của Cục Đường bộ. Từ đó, Viettel đưa ra giải pháp liên kết là Viettel ePass với đa phương thức thanh toán cho khách hàng lựa chọn, bao gồm: Liên kết ví điện tử, ngân hàng; thẻ tín dụng quốc tế; phương thức thanh toán cho vay tiêu dùng, đi trước trả sau; thanh toán mua vé tháng quý qua QRCode.

Tác giả: Phạm Huyền

Nguồn tin: Báo Công an nhân dân