Đẩy nhanh tiến độ hai công trình thủy lợi lớn nhất Nghệ

Kênh dẫn nước công trình thủy lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang được bê tông hóa

Đại công trình thủy lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang ở huyện Vũ Quang (Hà Tĩnh) có dung tích hồ chứa lớn thứ ba toàn quốc, chỉ sau Cửa Đạt (Thanh Hóa) và Dầu Tiếng (Tây Ninh). Công trình có dung tích hồ chứa khoảng 775 triệu m3 nước, gấp hơn hai lần hồ Kẻ Gỗ. Khi công trình hoàn thành sẽ phục vụ nước cho 8 huyện, thị với 87 xã phía bắc Hà Tĩnh, trong đó tưới cho 28.000ha đất nông nghiệp; ngoài ra, cung cấp nước sinh hoạt, nước phục vụ sản xuất đa ngành nghề khác và phục vụ phát điện với công suất 15MW.

Chính vì tầm quan trọng đó, Trung ương cùng tỉnh Hà Tĩnh đã chỉ đạo quyết liệt tiến độ công trình cũng như công tác GPMB. Mặc dù bị gián đoạn về vốn đầu tư và thi công trong điều kiện thời tiết tiểu vùng cực kỳ khắc nghiệt, nơi được mệnh danh “chảo lửa, túi mưa”, nhưng chủ đầu tư đã chỉ đạo các nhà thầu thi công đảm bảo chất lượng và tiến độ đề ra.

Đến nay, hạng mục quan trọng nhất là công trình đập đầu mối đã hoàn thành 99% công việc. Các nhà thầu đang tập trung chỉnh trang khu vực đầu mối; gia cố phần trên mái đập chính, tràn xả lũ, đập phụ… để chuẩn bị nghiệm thu, bàn giao. Hiện hồ đã tích nước lên cao trình 31 với hơn 200m3 nước.

Công trình đại thủy lợi Ngàn Trươi - Cẩm Trang phát huy hiệu quả ngay trong quá trình thi công. Các cơn bão số 1 và số 3/2017 đổ bộ bất thường vào Bắc Trung Bộ giữa lúc lúa đang chính vụ. Công trình Ngàn Trươi - Cẩm Trang đã cắt hơn 1,4 triệu m3 nước lũ do bão gây ra, tránh ngập úng cho hàng nghìn ha lúa và hoa màu vùng hạ du. Hiện Ban 4 đang mời các chuyên gia đầu ngành về thủy lợi để bàn các giải pháp tối ưu thoát lũ lòng dẫn Khe Trí phục vụ thoát lũ cho công trình.

Cùng với công trình đầu mối, hệ thống kênh dẫn dòng do tỉnh Hà Tĩnh làm chủ đầu tư cũng trong giai đoạn nước rút. Với kết cấu thẩm mỹ đẹp, hơn 16km kênh dẫn bằng bê tông đồ sộ, cùng hệ thống cống lấy nước, đập dâng trên sông, nhiều cầu máng, xi phông chui qua sông Ngàn Sâu, qua đường sắt… đã cơ bản hoàn thành.

Cách thành phố Vinh 120km, thủy lợi Bản Mồng - công trình lớn nhất của tỉnh Nghệ An ở huyện miền núi Quỳ Hợp. Những ngày này hàng trăm ô tô, máy móc thi công hiện đại ngày đêm rền vang tiếng máy đào lấp, làm đường, đắp đê quai, đập phụ, làm cầu qua kênh dẫn dòng… để phục vụ việc thi công.

Theo Trưởng Ban 4 Nguyễn Hải Thanh: Được khởi công xây dựng năm 2010, do khó khăn về vốn, công trình thủy lợi Bản Mồng phải giãn tiến độ, đến năm 2013 mới được tái cấp vốn. Nhưng do vướng mặt bằng tồn tại trong nhiều năm nên việc thi công công trình đầu mối bị chậm trễ.

Đào chân móng đập công trình thủy lợi bản Mông

Để khắc phục những phần việc bị ách tắc do GPMB nhất là cầu qua kênh dẫn dòng, Ban 4 đã sáng kiến đề xuất phương án và được chấp nhận làm ngầm qua kênh dẫn dòng nhằm đưa phương tiện máy móc cùng vật tư vào phục vụ thi công đào hố móng đập chính kịp thời.

Ngoài ra, Ban 4 cùng địa phương tháo gỡ khó khăn trong công tác GPMB bằng việc điều chỉnh diện tích GPMB nhỏ nhất để tiết kiệm nguồn vốn. Như ở đầu cầu qua kênh dẫn dòng điều chỉnh phần GPMB từ 50.000m2 xuống 5.000m2 cùng phương án kỹ thuật đi cùng.

Đến nay, công tác GPMB liên quan đã cơ bản hoàn thành, thuận lợi cho việc đưa cầu qua kênh dẫn dòng vào hoạt động trước lụt tiểu mãn, đáp ứng yêu cầu thi công trong năm 2018.

Bên cạnh đó, do thi công ở địa hình rừng núi cùng tác động của biến đổi khí hậu, Ban 4 cập nhật chuỗi thủy văn trong 10 năm lại nay ở miền Tây Nghệ An để điều chỉnh thiết kế cơ sở cho phù hợp thực tế… Hiện, cầu qua kênh dẫn dòng cùng với các đê quai đã hoàn thành, tạo điều kiện cho các nhà thầu… đưa các loại thiết bị, máy móc hiện đại vào thi công đập chính.

Tiến độ thi công công trình thủy lợi Bản Mồng đang đảm bảo theo kế hoạch đề ra, để phấn đấu đến đầu năm 2021 có thể tích nước. Cùng với đó, những hệ thống kênh dẫn do tỉnh Nghệ An làm chủ đầu tư cũng được triển khai quyết liệt.

Khi hoàn thành, dung tích hồ chứa 235 triệu m3 sẽ “giải khát” cho khoảng 20.000ha đất nông nghiệp, đánh thức vùng đất bazan màu mỡ, có điều kiện tái cơ cấu các loại cây trồng theo hướng làm giàu bền vững nhất là các loại cây có múi, cà phê... ở miền Tây xứ Nghệ. Ngoài ra còn phục vụ đời sống dân sinh, chăn nuôi và các ngành công nghiệp, dịch vụ khác. Đồng thời, phát điện công suất 43 MW, cắt lũ cho hạ du sông Hiếu, cấp nước cho sông Cả vào mùa kiệt...