Sông Lam là nơi sinh sống của nhiều loài cá, tuy nhiên ngày nay do con người đánh bắt quá mức nên số lượng đã suy giảm nhiều, riêng cá còm, với khả năng sinh sản quanh năm, hiện vẫn rất dồi dào. Người dân nơi đây có nhiều cách để đánh bắt được loại cá này, song cách đánh bắt đơn giản và hiệu quả nhất là sử dụng lưới cỡ nhỏ.

Cá còm còn tươi sống (ảnh: Võ Văn Thành).

Cá còm sau khi đánh bắt ở sông, được người dân mang ra chợ bán, vì vậy loài cá này rất dễ mua, nhưng giá bán khá đắt, tùy từng thời điểm mà cá còm có giá bán khác nhau, mỗi kg cá thường dao động trên dưới 100 ngàn đồng.

Người dân xứ nghệ không biết từ bao giờ đã biết dùng cá còm để chế biến thành nhiều món ngon khác nhau như: canh cá còm, cá còm rán, cá còm kho tương… nhưng được nhiều người thường xuyên nhắc tới là món cá còm kho nghệ. Theo giải thích của người dân nơi đây, sở dĩ họ gọi món này là cá còm kho nghệ, bởi để làm lên hương vị đặc trương thơm ngon của món cá còm không thể thiếu nghệ. Nghệ giúp khử mùi tanh của cá, tạo màu vàng cho cá, làm thịt cá trở lên săn chắc và còn bổ dưỡng …

Cá còm sau khi đã kho nghệ rất thơm ngon, hấp dẫn (ảnh: Võ Văn Thành)

Nhìn món cá còm kho nghệ khi chế biến xong, bày lên đĩa tưởng như ai cũng làm được, nhưng thực tế để món ăn đạt chất lượng thẩm mỹ, thơm ngon, hợp khẩu vị cần phải có nhiều kinh nghiệm.

Thông thường người có kinh nghiệm hay chọn những con cá còn tươi sống cỡ vừa ngón tay trỏ, sau đó làm sạch ruột vớt ra rổ để chừng 10 phút cho ráo nước. Tiếp đến cho cá vào nồi ướp cùng gia vị với lượng vừa phải bao gồm: mật nước ( mật mía), nghệ bột, nước mắm, muối, bột ngọt, hành tăm, hạt tiêu, ớt (dã nhỏ). Sau khi ướp được khoảng 20 phút thì chế thêm ít nước, dầu ăn, rồi cho nồi lên bếp nấu đến khi cạn hết nước, chú ý khi nấu không được dùng đũa xáo trộn để cá không bị nát.

Cá còm kho nghệ khi chế biến xong có màu hơi vàng của nghệ, mùi thơm của gia vị, vị ngọt đặc trưng của cá còm… mới là món đạt tiêu chuẩn thơm ngon, hấp dẫn.