Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung cam kết sẽ chấm dứt các tai nạn lao động chết người liên tiếp - Ảnh: REUTERS

Ngày 16-11, Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae Myung đã cúi đầu xin lỗi sau vụ tai nạn lao động mới nhất tại nhà máy nhiệt điện thành phố Ulsan.

"Chúng ta đi làm để kiếm sống, chúng ta không thể chết vì điều đó", ông Lee nói khi cam kết sẽ chấm dứt các tai nạn chết người liên tiếp ở những "công trường tử thần" tại nước này.

Kỷ lục chết người

Trong vụ sập giàn sưởi cũ tại Nhà máy nhiệt điện Ulsan, 9 công nhân đã bị đè khi đang chuẩn bị phá dỡ cấu trúc này. Hai người được nhanh chóng giải cứu, nhưng lực lượng cứu hộ phải mất nhiều ngày để đưa thi thể 7 người còn lại ra ngoài.

Theo dữ liệu của Tổ chức Lao động quốc tế (ILO) năm 2023, Hàn Quốc có 3,9 ca tử vong trên 100.000 công nhân, cao hơn nhiều so với mức trung bình 2,6 trong nhóm Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD).

Đối với các tai nạn chết người trong ngành xây dựng, Hàn Quốc có tỉ lệ cao thứ hai trong số các quốc gia thành viên OECD, với 15,9 ca tử vong trên 100.000 công nhân, theo ILO và dữ liệu chính thức của Hàn Quốc do Hãng tin Reuters tổng hợp.

Chính Tổng thống Hàn Quốc cũng từng gặp tai nạn khi làm việc ở độ tuổi trẻ em, bị dập ngón tay và cánh tay khi làm găng tay cao su và sau này là găng tay bóng chày.

"Tôi từng là công nhân nhà máy và tôi cũng là nạn nhân của một vụ tai nạn lao động", ông từng nói hồi tháng 7-2025 trong chuyến thăm nhà máy bánh mì, nơi một công nhân bị đè chết trước đó ít lâu.

Sau vụ việc mới nhất ở Ulsan, ông Lee đã chỉ thị điều tra toàn diện để xác định rõ nguyên nhân và "trừng phạt những người chịu trách nhiệm bất kể chức vụ hay địa vị của họ". Ông cũng yêu cầu chính phủ "xem xét lại tình trạng an toàn của tất cả các nơi làm việc".

Tai nạn mới nhất tại Nhà máy nhiệt điện Ulsan khiến nhiều công nhân thương vong - Ảnh: Korea Times

Hành động

Cho đến nay, chính quyền ông Lee đã tiến hành đột kích hàng loạt công ty, tăng chi tiêu để ngăn ngừa tai nạn lao động và mở rộng các biện pháp bảo vệ nơi làm việc cho lao động hợp đồng, cùng nhiều sáng kiến khác.

Trong ngân sách 37.000 tỉ won (27 tỉ USD) cho năm 2026, Bộ Lao động đã tăng chi tiêu để ngăn ngừa tai nạn lao động và cho biết sẽ phạt các công ty tới 5% lợi nhuận hoạt động nếu ghi nhận ba trường hợp tử vong trở lên trong một năm.

Tổng thống cũng đã đến thăm các công ty để thúc đẩy cải thiện an toàn và thành lập một đội đặc nhiệm để điều tra các vụ tai nạn lao động. Một số công ty đã điều chỉnh bằng cách rút ngắn ca làm việc, sa thải cán bộ và tạm dừng các dự án.

Năm 2024, Đạo luật Xử phạt tai nạn nghiêm trọng của Hàn Quốc đã được áp dụng cho các nơi làm việc có từ năm người trở lên. Theo luật này, người sử dụng lao động có thể phải đối mặt với án tù ít nhất một năm nếu để xảy ra một trường hợp tử vong.

Thay đổi hay lách luật?

Tuy nhiên thực tế số ca tử vong không hề giảm trong 5 năm qua, tăng 4,1% lên 2.098 ca vào năm 2024. Gần 86% người sử dụng lao động bị cáo buộc vi phạm luật đã được thả tự do trong thời gian thử thách và phải nộp phạt trung bình 73 triệu won.

Những ý kiến chỉ trích cho rằng ông Lee chỉ đang trừng phạt các công ty, chứ không chủ động bảo vệ người lao động. Ông Jung Jin Woo, giáo sư tại Đại học Khoa học và Công nghệ quốc gia Seoul, cho biết Hàn Quốc có nhiều thanh tra an toàn hơn một số nước phát triển và kế hoạch của ông Lee chỉ mang lại cảm giác an toàn.

"Nếu (ông Lee) tiếp tục thúc ép các công ty đáp ứng các tiêu chuẩn mà họ không bao giờ có thể đáp ứng, họ có thể chỉ tập trung vào việc giả vờ làm như vậy", ông Jung nói.

Trong khi đó Bộ trưởng Lao động Kim Young Hoon cho rằng các chính sách mới sẽ không hiệu quả, trừ khi thay đổi thái độ về công việc.

"Có một quan niệm ở Hàn Quốc rằng chúng ta nên chấp nhận một số thương vong để thúc đẩy đất nước phát triển nhanh hơn. Nếu chúng ta không tạo ra sự thay đổi căn bản đối với những quan niệm như vậy, sẽ không có chính sách nào hiệu quả", ông nhấn mạnh.

Theo ông Kim, một trong những nguyên nhấn khiến vấn đề tai nạn lao động tại Hàn Quốc trở nên trầm trọng hơn là do các công ty thuê chuỗi nhà thầu phụ để né tránh trách nhiệm pháp lý và cắt giảm chi phí. Vào tháng 8-2025, Đảng Dân chủ tự do đã thông qua Đạo luật Phong bì vàng, mở rộng phạm vi bảo vệ cho người lao động làm việc theo hợp đồng phụ.

Tác giả: Trần Phương

Nguồn tin: tuoitre.vn