Sắc lệnh được Tổng thống Donald Trump ký ngày 20-3, kích hoạt Đạo luật Sản xuất Quốc phòng (DPA) thời Chiến tranh Lạnh.

Sắc lệnh hành pháp này nhằm giảm thiểu rủi ro cũng như bù đắp cho sự kiểm soát gần như hoàn toàn của Trung Quốc đối với lĩnh vực khoáng sản quan trọng trên thế giới.

Đây là động thái mới nhất của ông chủ Nhà Trắng nhằm tăng sản lượng năng lượng và khoáng sản của Mỹ. Sắc lệnh được ban hành trong bối cảnh xung đột thương mại đang leo thang với Trung Quốc, Canada và các nhà sản xuất khoáng sản lớn khác cung cấp cho các nhà sản xuất Mỹ.

Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: Nhà Trắng

DPA cho phép Lầu Năm Góc mua sắm thiết bị cần thiết cho quốc phòng. Việc viện dẫn đạo luật có từ năm 1950 về cơ bản nhấn mạnh rằng việc Mỹ dựa vào các quốc gia đối thủ để có khoáng sản quan trọng là mối đe dọa an ninh quốc gia.

"Mỹ từng là quốc gia sản xuất khoáng sản có lợi nhuận lớn nhất thế giới nhưng các quy định liên bang quá cứng nhắc đã làm ảnh hưởng sản lượng khoáng sản của chúng ta" - Tổng thống Donald Trump cho biết.

Sắc lệnh này chỉ đạo các cơ quan liên bang lập danh sách các mỏ ở Mỹ và cả những vùng đất do Lầu Năm Góc kiểm soát - được phê duyệt nhanh chóng trong khai thác và tinh chế khoáng sản.

Sắc lệnh này cũng chỉ đạo các cơ quan thúc đẩy sản lượng đồng và vàng - cả hai đều không được Cơ quan Khảo sát Địa chất Mỹ coi là khoáng sản quan trọng.

Mỹ hiện sản xuất rất ít lithium và niken; mỏ coban duy nhất của nước này đã đóng cửa vào năm ngoái do sự cạnh tranh gay gắt của Trung Quốc.

Mỹ có nhiều mỏ đồng nhưng chỉ có hai lò luyện để tinh chế kim loại đỏ thành ống, dây điện và các thành phần khác. Mỹ chỉ có một mỏ đất hiếm, được sử dụng để sản xuất nam châm.

Bắc Kinh vào cuối năm ngoái đã ban hành lệnh cấm hoàn toàn việc xuất khẩu gali, germani và antimon sang Mỹ. Quyết định này khiến các nhà sản xuất Mỹ phải tranh giành nguồn cung thay thế.

Cựu giám đốc điều hành của Newmont David Copley đã được bổ nhiệm để giám sát danh mục khai thác của Hội đồng thống trị năng lượng quốc gia Mỹ. Ông Copley sẽ là người có cấp bậc cao nhất trong chính phủ liên bang định hình chính sách khai thác.

Tổng thống Donald Trump cũng cho biết Mỹ sẽ sớm ký một thỏa thuận về khoáng sản và tài nguyên thiên nhiên với Ukraine.

Thoả thuận vốn được lên kế hoạch ký vào ngày 28-2, thời điểm Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky sang thăm Mỹ. Tuy nhiên, số phận của thỏa thuận trở nên bấp bênh sau vụ đấu khẩu công khai ngay tại Phòng Bầu dục giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump với người đồng cấp Ukraine.

Thỏa thuận yêu cầu thành lập một quỹ mà Ukraine sẽ đóng góp 50% số tiền thu được từ việc khai thác tài nguyên khoáng sản quốc gia trong tương lai, bao gồm dầu mỏ, khí đốt và cơ sở hạ tầng hậu cần.

Tác giả: Hải Hưng

Nguồn tin: Báo Người lao động