Tại điểm cầu Nghệ An, đồng chí Nguyễn Đức Trung – Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, Trưởng Ban Chỉ huy phòng, chống thiên tai, tìm kiếm cứu nạn và phòng thủ dân sự tỉnh chủ trì hội nghị. Cùng tham dự hội nghị có lãnh đạo các Sở, ngành, đơn vị liên quan.

Quang cảnh hội nghị tại điểm cầu Nghệ An

Di dời hơn 32.000 hộ dân đến nơi an toàn

Mặc dù thiên tai diễn ra bất thường, cực đoan, trái quy luật, song với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng - Trưởng Ban chỉ đạo, lãnh đạo Ban chỉ đạo, các Bộ, ngành, lực lượng vũ trang đã khắc phục khó khăn, đặc biệt là sự chủ động của các địa phương và cộng đồng nên công tác phòng, chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn (PCTT&TKCN) năm 2022 và các tháng đầu năm 2023 đã đạt được những kết quả toàn diện, góp phần giảm thiểu thiệt hại.

Năm qua, công tác phòng ngừa đã được triển khai đồng bộ cả chiều sâu và diện rộng, như: Hoàn thành việc xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Chương trình tổng thể phòng, chống thiên tai (PCTT) quốc gia; hoàn thiện Quy hoạch PCTT và thủy lợi thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050; tổ chức nghiên cứu, rà soát, đề xuất điều chỉnh Quy hoạch phòng chống lũ và quy hoạch đê điều hệ thống sông Hồng, sông Thái Bình. Cùng với đó, tuyên truyền, phổ biến, triển khai các văn bản quy phạm pháp luật về PCTT đi vào cuộc sống ; hoàn thiện Bộ chỉ số đánh giá công tác PCTT cấp tỉnh.

Công tác cứu hộ, cứu nạn được tập trung chỉ đạo kịp thời, hiệu quả góp phần giảm thiểu thiệt hại tính mạng, tài sản của Nhà nước và Nhân dân. Các Bộ, ngành, địa phương đã chủ động chỉ đạo các cơ quan chức năng làm tốt công tác đào tạo, huấn luyện, tập huấn, diễn tập theo các phương án, tình huống cơ bản bảo đảm phương châm “cơ bản, thiết thực, vững chắc” phát huy được “bốn tại chỗ”, “ba sẵn sàng”.

Tính từ 01/01/2022 đến 31/3/2023, toàn quốc đã điều động 235.905 lượt người và 21.682 lượt phương tiện tham gia tìm kiếm cứu nạn 5.464 vụ, cứu được 5.542 người và 349 phương tiện; di dời 32.142 hộ dân đến nơi an toàn, khắc phục 4.473 nhà dân và 198 km đường; thu hoạch 23.540 ha lúa, hoa màu, dập cháy 765 nhà và 815ha rừng, kêu gọi thông báo cho 480.248 phương tiện/2.298.145 người biết thông tin của bão, áp thấp nhiệt đới để kịp thời di chuyển, tránh trú đến nơi an toàn.

Bên cạnh những kết quả đã đạt được, công tác PCTT năm qua cũng còn bộc lộ một số vấn đề tồn tại, hạn chế kéo dài chưa xử lý dứt điểm và hạn chế mới phát sinh cần sớm được khắc phục. Đó là, vẫn còn thiệt hại đáng tiếc về người trong thiên tai do chủ quan, bất cẩn. Việc thực hiện phương châm 4 tại chỗ, nhất là xây dựng lực lượng xung kích PCTT tại cơ sở ở một số nơi còn mang tính hình thức, hiệu quả chưa cao. Công tác vận hành hồ chứa còn bị động, quy trình vận hành còn nhiều bất cập, nhất là trong công tác phối hợp chỉ đạo điều hành hồ chứa liên tỉnh. Thông tin cảnh báo sớm đến người dân ở khu vực thường xuyên xảy ra ngập sâu, lũ quét, sạt lở đất khi có mưa lớn trong một số trường hợp còn chưa được kịp thời, đầy đủ. Nguồn lực cho công tác khắc phục hậu quả còn thiếu và chưa đáp ứng yêu cầu, mới đáp ứng khoảng 20-30% nhu cầu thực tế của các địa phương.

Kinh nghiệm của Nghệ An trong phòng ngừa, ứng phó và khắc phục hậu quả lũ, ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất

Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Trung cho biết phương châm của tỉnh là “chủ động phòng ngừa, ứng phó kịp thời, khắc phục khẩn trương và hiệu quả, trong đó lấy phòng là chính”

Nghệ An là địa phương thường xuyên chịu ảnh hưởng của nhiều loại hình thiên tai đặc trưng cho khu vực duyên hải Miền Trung như Bão, áp thấp nhiệt đới, lũ ống, lũ quét, ngập lụt, sạt lở đất, nắng nóng, hạn hán, rét hại, mưa đá, lốc, sét. Riêng trong năm 2022, tại Nghệ An xuất hiện nhiều hiện tượng thời tiết cực đoan, gây ra nhiều thiệt hại về sản xuất nông, lâm nghiệp và các công trình hạ tầng, làm chết 12 người, bị thương 01 người, 100 nhà bị sập, 990 nhà bị hư hỏng, 322 hộ dân phải di dời khẩn cấp. Đặc biệt đợt lũ ống, lũ quét xảy ra trên địa bàn huyện Kỳ Sơn gây nên hậu quả hết sức nặng nề… Ước tính thiệt hại về kinh tế khoảng 1.265 tỷ đồng.

Nhân dịp này, thay mặt lãnh đạo tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh trân trọng cảm ơn Ban Chỉ đạo PCTT, Bộ NN&PTNT đã tham mưu Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ quan tâm hỗ trợ kinh phí giúp tỉnh khắc phục hậu quả thiên tai năm 2022.

Chia sẻ về công tác phòng ngừa, ứng phó và khắc phục hậu quả lũ, ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất trên địa bàn, Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Đức Trung cho biết ngay trước mùa mưa bão, UBND tỉnh đã chỉ đạo các địa phương chủ động rà soát, xây dựng phương án, kịch bản ứng phó thiên tai phù hợp với tình hình cụ thể tại địa phương theo phương châm “bốn tại chỗ”, đặc biệt chú ý tới công tác di dời dân tại các vùng có nguy cơ bị sạt lở cao.

Các cấp, các ngành đã thực hiện tốt nhiệm vụ: Cập nhật, phê duyệt phương án ứng phó với thiên tai, trong đó xây dựng các kịch bản ứng phó thiên tai sát với tình hình khí hậu, đặc điểm địa hình riêng của từng vùng. Chủ động trong công tác chuẩn bị ứng phó theo phương châm "4 tại chỗ". Quan tâm nâng cấp, sửa chữa, xây dựng mới các công trình phòng, chống thiên tai, trong năm 2022, tỉnh đã bố trí 56,6 tỷ đồng để sửa chữa các công trình ách yếu.

Công tác ứng phó thiên tai được tỉnh chỉ đạo thực hiện chủ động, kịp thời, linh hoạt khẩn trương theo phương châm "4 tại chỗ". Phối hợp đồng bộ từ cấp tỉnh đến cấp huyện, xã trong công tác chỉ huy, điều hành đến huy động các lực lượng, phương tiện hỗ trợ khắc phục sự cố tại hiện trường. Cụ thể, trong năm 2022, tỉnh đã ban hành 18 Công điện; triển khai 04 lượt tin nhắn cảnh báo thiên tai kịp thời; thành lập 25 đoàn do lãnh đạo Tỉnh uỷ, UBND tỉnh, các Sở, ban, ngành cấp tỉnh làm trưởng đoàn trực tiếp đến các địa bàn bị ảnh hưởng bởi thiên tai để chỉ đạo kịp thời; huy động hơn 34.000 lượt cán bộ, chiến sỹ, dân quân tự vệ cùng hàng trăm lượt phương tiện, trang bị các loại tham gia thực hiện nhiệm vụ trong thời gian xảy ra thiên tai.

Công tác khắc phục hậu quả, tái thiết sau thiên tai được thực hiện theo 3 bước: An toàn về người, tài sản; ổn định cuộc sống; phát triển lâu dài. Ngay sau các đợt thiên tai, tỉnh Nghệ An đã thành lập các đoàn công tác để chỉ đạo khắc phục hậu quả; huy động tối đa các lực lượng tại chỗ để cứu chữa người bị thương, tìm kiếm người mất tích, thăm hỏi gia đình bị thiệt hại, hỗ trợ người dân sửa chữa nhà cửa, khắc phục giao thông và quan điểm của tỉnh là tuyệt đối không để người dân đói, rét, không có chỗ ở.

Nêu lên một số khó khăn, hạn chế cũng như từ thực tế triển khai ứng phó sự cố do thiên tai gây ra trong năm 2022, Chủ tịch UBND tỉnh đã chia sẻ một số bài học kinh nghiệm trong công tác ứng phó với ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất. Đó là luôn chủ động xây dựng các phương án phòng, chống thiên tai và triển khai sớm nhất với phương châm "chủ động phòng tránh, ứng phó kịp thời, khắc phục khẩn trương, hiệu quả trong đó lấy phòng là chính". Chú trọng công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức cộng đồng về thiên tai để chủ động phòng tránh; người dân cần lập tức sơ tán khi có lệnh của chính quyền địa phương, tuyệt đối không được bất chấp nguy hiểm quay lại để bảo vệ tài sản. Xây dựng kịch bản PCTT với các tình huống sát với thực tế đồng thời tổ chức diễn tập theo các kịch bản đã để ra để chủ động PCTT, không để bị động, lúng túng trong mọi tình huống.

Đối với công tác ứng phó thiên tai: Chỉ huy, điều hành ứng phó với lũ quét, sạt lở đất phải kịp thời, kiên quyết, khẩn trương, thống nhất, phối hợp đồng bộ; tăng cường sự chỉ đạo trực tiếp của cấp uỷ và chính quyền các cấp, kịp thời huy động các nguồn lực, các lực lượng vũ trang, lực lượng xung kích, nhân lực của các xã vùng an toàn hỗ giúp đỡ người dân vùng thiên tai. Ưu tiên bố trí nguồn lực, lực lượng cho công tác khắc phục nhà ở, đảm bảo người dân bị ảnh hưởng do lũ quét, sạt lở đất phải có chỗ ở an toàn, không ai bị thiếu đói; tập trung thông tuyến các đường giao thông trọng điểm.

Tổ chức tiếp nhận cứu trợ kịp thời đến người dân; thành lập ban cứu trợ tại địa bàn, huy động lực lượng theo dõi, hướng dẫn các tổ chức các nhân vận chuyển kịp thời, phân phối bình đẳng đến người dân. Điều này được minh chứng thực tế tại Kỳ Sơn, nhờ thực hiện tốt chỉ đạo hỗ trợ và tiếp nhận hỗ trợ, chỉ sau hơn 10 ngày xảy ra lũ ống, lũ quét, huyện Kỳ Sơn cơ bản ổn định được tình hình và sau 20 ngày cuộc sống người dân đã cơ bản trở lại bình thường.

Phải có sự quan tâm, chăm sóc, đầu tư tốt hơn dành cho những vùng bị ảnh hưởng sau khi thiên tai xảy ra

Phát biểu kết luận hội nghị, điểm lại những kết quả đạt được, lưu ý về những hạn chế, tồn tại và nguyên nhân trong công tác phòng ngừa, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang – Trưởng Ban Chỉ đạo quốc gia về PCTT, Chủ tịch Ủy ban Ứng phó sự cố thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn lưu ý phải xác định tâm thế công việc PCTT&TKCN sẽ khó hơn trong khi nguồn lực không có nhiều thay đổi và phải quan tâm nhiều hơn đến các đối tượng bị ảnh hưởng bởi thiên tai. Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đề nghị các Bộ, cơ quan ngang Bộ, các tỉnh, thành phải thường xuyên rà soát, điều chỉnh, bổ sung hoặc đề nghị cấp có thẩm quyền điều chỉnh, bổ sung các chỉ thị, chương trình, chính sách bảo đảm đồng bộ, thống nhất, tạo môi trường pháp lý đầy đủ, đáp ứng thực tiễn yêu cầu nhiệm vụ PCTT.

Tập trung phòng ngừa và đề cao hơn so với việc ứng phó. Trong điều kiện khó khăn về nguồn lực cần tập trung ưu tiên kinh phí cho công tác dự báo, cảnh báo. Đồng thời truyền thông tốt hơn bằng nhiều hình thức để xây dựng ý thức của những người có trách nhiệm cũng như ý thức của người dân trong nhiệm vụ PCTT.

Ngoài ngân sách nhà nước, cần phải tranh thủ, tận dụng được các nguồn lực thực hiện phòng ngừa, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai. Công tác phối hợp giữa các ngành, đơn vị, địa phương, các lực lượng phải trách nhiệm hơn và có sự phân công minh bạch, rõ ràng.

Phó Thủ tướng Chính phủ cũng lưu ý các địa phương bên cạnh dành nguồn lực cho công tác này, thì trong quy hoạch phát triển kinh tế - xã hội của mình phải chú ý đến việc xây dựng quy hoạch dành cho công tác ứng phó, PCTT. Đặc biệt, phải có sự quan tâm, chăm sóc, đầu tư tốt hơn dành cho những vùng bị ảnh hưởng sau khi thiên tai xảy ra.

Tác giả: Phan Quỳnh

Nguồn tin: nghean.gov.vn