Nghệ An: Dự án hơn 10 năm không có hệ thống xử lý nước thải?

Lập đề án bảo vệ môi trường cho có?

Chợ Giát nằm ở thị trấn Cầu Giát, huyện Quỳnh Lưu, đây là ngôi chợ có truyền thống lâu đời và lớn nhất các huyện phía Bắc tỉnh Nghệ An với hàng ngàn gian hàng, ki ốt, siêu thị trên tổng diện tích hơn 15.000m2.

Ngày 2/10/2009 UBND tỉnh Nghệ An có quyết định số 5033/QĐ.UBND-CN phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng Tổ hợp Chợ Giát tại thị trấn Cầu Giát, huyện Quỳnh Lưu. Đây là khu đất “vàng” mà bất cứ nhà đầu tư nào cũng khao khát, tuy nhiên sau đó dự án đã “lọt” vào tay Cty CP Sài Gòn Trung Đô do ông Trần Văn Sâm làm Chủ tịch HĐQT.

Chợ Giát là ngôi chợ có truyền thống lâu đời và lớn nhất các huyện phía Bắc tỉnh Nghệ An.

Theo quyết định phê duyệt thì dự án ngoài xây dựng các ki ốt, đình chợ, chợ xanh, siêu thị… thì chủ đầu tư còn được UBND tỉnh Nghệ An cho xây dựng 30 căn nhà liền kề 4 tầng với diện tích hàng ngàn m2, mỗi căn có giá bán từ 1,5-2 tỉ đồng.

Tưởng chừng dự án với những “ưu đãi”, lợi nhuận như thế, chủ đầu tư là Cty CP Sài Gòn Trung Đô (có địa chỉ tại tầng 2, khu văn phòng tổng hợp Chợ Giát) sẽ chú ý, quan tâm đến vấn đề bảo vệ môi trường, an sinh xã hội cho người dân xung quanh nhưng nhiều năm sau đó, Cty này đã làm người dân thất vọng. Sau khi xây dựng xong, chủ đầu tư đã cho thuê, bán hàng loạt ki ốt, sạp, nhà liền kề, còn vấn đề môi trường đã bị bỏ mặc.

Cụ thể, vào cuối năm 2009, chủ đầu tư là Cty CP Sài Gòn Trung Đô phối hợp với Trung tâm Quan trắc & Kỹ thuật Môi trường Nghệ An (Cơ quan tư vấn lập báo cáo) cho ra Báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) dự án Đầu tư xây dựng Tổ hợp Chợ Giát tại thị trấn Cầu Giát, huyện Quỳnh Lưu. Vào ngày 29/01/2010, Báo cáo ĐTM của dự án này đã được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt tại quyết định số 387/UBND.QĐ-CN.

Theo đó, Báo cáo ĐTM thể hiện “Các biện pháp khống chế, xử lý ô nhiễm khi dự án đi vào hoạt động” như sau:

Về nước thải sinh hoạt: Theo báo cáo đầu tư và hồ sơ thiết kế cơ sở của dự án Khu tổ hợp Chợ Giát không có hạng mục công trình xử lý nước thải tập trung cho toàn bộ dự án. Tuy nhiên theo kết quả tính toán tại bảng 3.7 cho thấy: nồng độ các chất ô nhiễm trong nước thải sinh hoạt sau xử lý tại bể phốt vượt mức cho phép quy định tại QCVN 14:2008/BTNMT (mức B). Vì vậy yêu cầu Chủ đầu tư phải bổ sung thực hiện hạng mục này trước khi dự án đi vào hoạt động chính thức.

Nước thải sinh hoạt sinh hoạt của khu nhà liền kề: được xử lý qua bể tự hoại cải tiến Basta (4 ngăn) rồi thoát trực tiếp ra mương thoát nước dọc đường QL1A rồi đổ vào sông Thái.

Nước thải sinh hoạt của toàn khu tổ hợp sẽ được xử lý qua 02 cấp. Cấp 1: Nước thải được xử lý thông qua bể tự hoại (03 ngăn) rồi nhập vào hệ thống xử lý nước thải tập trung của dự án. Cấp 2: Nước thải sau khi xử lý tại trạm xử lý nước thải tập trung đạt QCVN 14:2008/BTNMT (mức B), rồi thoát ra mương thoát nước dọc QL1A ở phía Tây khuôn viên dự án rồi đổ vào sông Thái.

Đơn vị Tư vấn lập báo cáo là Trung tâm Quan trắc & Kỹ thuật Môi trường Nghệ An “Đề xuất xây dựng hệ thống xử lý nước thải tập trung của khu dự án (công suất 60m3/ngày đêm) theo biện pháp sinh học hiếu khí kết hợp lắng lọc bằng modul hợp khối”.

Báo cáo ĐTM của Dự án Tổ hợp Chợ Giát đã được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt tại quyết định số 387/UBND.QĐ-CN ngày 29/01/2010 nhưng không được Cty Sài Gòn Trung Đô thực hiện.

Báo cáo ĐTM được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt tại Quyết định 387 ngày 29/01/2010 rõ ràng là thế nhưng Chủ đầu tư là Cty Sài Gòn Trung Đô đã không thực hiện. Hơn một thập kỷ qua, đơn vị này chỉ biết khai thác, thu lợi từ dự án mà không xây dựng bất cứ hệ thống xử lý nước thải nào; toàn bộ nước thải sinh hoạt tại Chợ Giát đều đổ thẳng ra sông Thái gây ô nhiễm nghiêm trọng.

Cam kết một đường, thực hiện một nẻo?

Vấn đề ô nhiễm môi trường tại dự án Tổ hợp Chợ Giát đã được cử tri phản ánh qua các kỳ họp HĐND thị trấn cũng như huyện Quỳnh Lưu. Tuy nhiên thật “lạ lùng” là đã hơn 10 năm kể từ khi dự án đi vào hoạt động, Cty Sài Gòn Trung Đô không bị bất kỳ một cơ quan chức năng nào kiểm tra, xử lý về vấn đề môi trường.

Chỉ tay vào một cống thoát nước được dẫn ra từ chợ, ông Nguyễn Văn M, một người dân ở khối 2 bức xúc: “Không có hệ thống xử lý nước thải nên toàn bộ nước mưa, nước thải sinh hoạt, các chất tẩy rửa từ hoạt động buôn bán ở khu chợ hơn 1,5 ha được tống thẳng ra sông Thái gây ô nhiễm nghiêm trọng. Ngày xưa con sông này trong xanh là thế mà bây giờ gần như “chết” rồi. Chiều tối hay đêm đến, mùi hôi thối bốc lên nồng nặc không thể ngửi được, trẻ con, người già sinh bệnh. Dự án đem lại lợi lộc cho dân ở đâu chưa thấy chứ cách xử lý ô nhiễm môi trường của Cty Sài Gòn Trung Đô như vậy là không thể chấp nhận được”.

Sông Thái bị đầu độc bởi những dòng nước thải đen đặc, bốc mùi hôi thối.

Thật nực cười, gian dối là trong Báo cáo ĐTM có phần “Cam kết” của chủ đầu tư là Cty Sài Gòn Trung Đô với các cơ quan chức năng như: “Báo cáo với Sở Tài nguyên và Môi trường, UBND thị trấn Cầu giát về những nội dung: Kế hoạch xây lắp và kế hoạch vận hành thử nghiệm các công trình xử lý và bảo vệ môi trường trước khi dự án đi vào vận hành chính thức.

Sau khi xây dựng xong công trình xử lý nước thải và thực hiện các biện pháp giảm thiểu môi trường, Cty chúng tôi có bản báo cáo gửi tới Sở Tài nguyên và Môi trường Nghệ An để kiểm tra, giám định, nghiệm thu các hệ thống xử lý trước khi Dự án đi vào hoạt động.

Chịu trách nhiệm trước pháp luật nếu trong quá trình hoạt động vi phạm luật bảo vệ môi trường của nước CHXHCN Việt Nam. Thực hiện nghiêm chương trình quan trắc môi trường hàng năm, thực hiện các cam kết với cộng đồng”.

Giao đất hơn 10 năm nay nhưng dự án chậm tiến độ, nhiều hạng mục chưa được xây dựng hết sức nhếch nhác. Trong ảnh là hạng mục số 08 ki ốt 1 tầng diện tích 2296m2 chưa được xây dựng.

“Cam kết” là thế nhưng để “tiết kiệm” chi phí, Cty Sài Gòn Trung Đô đã lừa dối cơ quan chức năng, người dân thị trấn Cầu Giát không xây dựng, vận hành hệ thống xử lý nước thải. Khi được PV hỏi: “Vì sao trong Báo cáo đánh giá tác động môi trường đã được UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt bắt buộc phải xây dựng hạng mục xử lý nước thải trước khi đi vào hoạt động nhưng chủ đầu tư lại không thực hiện? Ông Trần Văn Sâm - Chủ tịch HĐQT Cty Sài Gòn Trung Đô vô cảm cho rằng: “Cái đó (Chợ Giát –PV) do nước thải ít nên chưa có nhu cầu xây dựng. Bây giờ nước thải nhiều rồi thì chúng tôi sẽ cho xây dựng hệ thống”.

Trao đổi với chúng tôi, một lãnh đạo Chi cục Bảo vệ môi trường Nghệ An cho biết: “Theo như Báo cáo ĐTM đã được phê duyệt, Chủ đầu tư Dự án Tổ hợp Chợ Giát đã không làm đúng, làm đủ các hạng mục xử lý môi trường như đã cam kết. Chúng tôi sẽ đưa dự án này vào thời gian kiểm tra sắp tới, khi có kết quả, sẽ cung cấp cho báo chí”.

Môi trường và Đô thị Việt Nam sẽ tiếp tục thông tin vụ việc tới bạn đọc.