Tham dự lễ kỷ niệm có các đồng chí: Nguyễn Xuân Phúc - Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam; Trương Tấn Sang – Nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch nước; Nguyễn Sinh Hùng – Nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch Quốc hội; Phan Đình Trạc - Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Nội chính Trung ương. Các đồng chí Ủy viên Trung ương Đảng: Nguyễn Văn Hùng - Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Hồ Đức Phớc – Bộ trưởng Bộ Tài chính; Nguyễn Đắc Vinh – Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội; Phạm Thị Thanh Trà – Bộ trưởng Bộ Nội vụ; Lê Khánh Hải - Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước; Lê Quốc Minh – Tổng Biên tập Báo Nhân dân. Các đồng chí nguyên lãnh đạo Đảng và Nhà nước cùng các đồng chí lãnh đạo các Bộ, ban, ngành Trung ương, lãnh đạo tỉnh bạn.

Các đại biểu tham dự lễ kỷ niệm

Một Nữ sỹ Hồ Xuân Hương đầy cá tính, sâu sắc và nhân văn

Theo các tư liệu đã được công bố, Nữ sỹ Hồ Xuân Hương sinh năm 1772, mất năm 1822. Bà là con gái cụ đồ Hồ Phi Diễn, người làng Quỳnh Đôi, nay là xã Quỳnh Đôi, huyện Quỳnh Lưu, tỉnh Nghệ An. Mang trong mình dòng máu xứ Nghệ, nhưng Hồ Xuân Hương lớn lên ở đất Thăng Long nên trong con người Bà có sự hội tụ nét tinh hoa của hai vùng văn hóa lớn là xứ Nghệ và Kinh Bắc. Chất khảng khái, cương trực của xứ Nghệ hòa thiệp với chất mềm mại, tinh tế của Kinh Bắc, để rồi kết lại, tỏa sáng một Nữ sỹ Hồ Xuân Hương đầy cá tính, sâu sắc và nhân văn.

Văn nghệ chào mừng buổi lễ

Nữ sỹ Hồ Xuân Hương sinh ra và lớn lên trong bối cảnh chế độ phong kiến đương thời bước vào thời kỳ suy thoái trầm trọng, xã hội đầy nhiễu nhương bất ổn, cuộc sống người dân vô cùng ngột ngạt. Đau đớn, căm phẫn xã hội bất công và khao khát tình yêu, tha thiết tình đời, xót xa cho mình và đồng cảm với thân phận những người phụ nữ bị áp bức, đè nén trong xã hội, Hồ Xuân Hương đã chuyển vào những tác phẩm thơ của mình, tạo nên một hiện tượng thi ca độc đáo, hiếm có không chỉ ở Việt Nam mà mang tầm thế giới.

Thơ Hồ Xuân Hương, đặc biệt là thơ Nôm truyền tụng của bà, không chỉ cất lên tiếng nói về một số phận riêng nhiều đau khổ mà cao hơn là tư tưởng nhân văn mang tính nhân loại sâu sắc với hạt nhân là đấu tranh đòi quyền sống, quyền bình đẳng cho con người; đề cao khát vọng về một cuộc sống tự do, hạnh phúc, vượt ra ngoài mọi khuôn khổ cứng nhắc và hà khắc của xã hội cũ, nhất là đối với người phụ nữ.

Quang cảnh buổi lễ

Dấu ấn văn hóa Hồ Xuân Hương còn được thể hiện qua sự khẳng định con người cá nhân, khẳng định “cái tôi” độc đáo. Bởi vậy, tròn 200 năm sau khi tạ thế, UNESCO đã trao cho Nữ sỹ Hồ Xuân Hương sứ mệnh vinh quang: Truyền cảm hứng và lan tỏa ảnh hưởng tích cực đến mọi con người trên trái đất. Trải qua hơn 200 năm xuất hiện trên văn đàn, Hồ Xuân Hương luôn mang đến sự cuốn hút mạnh mẽ cho độc giả, các nhà nghiên cứu, nhà phê bình danh tiếng trong nước và quốc tế. Thơ của Hồ Xuân Hương đã được dịch ra hơn 10 thứ tiếng khác nhau trên thế giới, được đưa vào giảng dạy, nghiên cứu ở trong nước và nước ngoài. Con người và thơ Hồ Xuân Hương đã đi vào văn thơ, âm nhạc, sân khấu, điện ảnh, hội họa, được dân gian hóa, được nhân dân gìn giữ và lưu truyền. Tên của Nữ sỹ Hồ Xuân Hương được đặt cho các ngôi trường, tuyến phố trang trọng, danh lam, thắng cảnh đẹp, giải thưởng văn học, nghệ thuật ở tỉnh Nghệ An và một số địa phương trong cả nước...

Phát huy giá trị di sản, tư tưởng của Nữ sỹ Hồ Xuân Hương trong xây dựng con người Nghệ An đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển

Bí thư Tỉnh ủy Thái Thanh Quý phát biểu tại buổi lễ

Phát biểu tại buổi lễ, đồng chí Thái Thanh Quý - Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng Đoàn ĐBQH tỉnh, Chủ tịch HĐND tỉnh khẳng định: Năm 2022, cùng với dấu mốc tròn 35 năm Chủ tịch Hồ Chí Minh được UNESCO vinh danh Anh hùng giải phóng dân tộc, nhà văn hóa kiệt xuất, tỉnh Nghệ An hết sức tự hào có thêm một người con của quê hương là Nữ sỹ Hồ Xuân Hương được UNESCO ban hành Nghị quyết vinh danh và cùng tham gia kỷ niệm.

Vinh dự lớn lao này cũng là niềm vui chung của cả nước, mang lại sự ghi nhận toàn cầu đối với những lý tưởng về hòa bình, bình đẳng xã hội, học tập suốt đời mà Việt Nam cùng chia sẻ với thế giới, phù hợp với những mục tiêu chung của tổ chức Giáo dục, Khoa học, Văn hóa Liên Hợp Quốc và những nét đẹp trong tâm hồn, trí tuệ của con người Việt Nam. Khẳng định sức ảnh hưởng, cốt cách, giá trị những tác phẩm của Bà Chúa thơ Nôm Hồ Xuân Hương đã vươn tầm thế giới, được quốc tế thừa nhận và tôn vinh. Văn đàn thế giới đã ghi thêm tên một Danh nhân văn hóa của Việt Nam là Hồ Xuân Hương bằng tất cả sự trọng thị và mến mộ. Đây cũng là sự khẳng định về tiếp nối mạch nguồn văn hóa, truyền thống, vị thế của đất và người Nghệ An hơn 990 năm qua. Minh chứng sinh động cho một vùng đất “Địa linh nhân kiệt”, nơi có những con người “Biết làm thơ và đánh giặc”, “Thời nào cũng có danh nhân, vùng nào cũng có nhiều bậc anh hào chí lớn” có nhiều đóng góp, cống hiến vẻ vang cho Tổ quốc và làm rạng rỡ quê hương.

Năm 2022, sau 200 năm Hồ Xuân Hương đi xa, Nghệ An - quê hương Nữ sỹ đã có nhiều thay đổi lớn lao. Thực hiện công cuộc đổi mới, được sự quan tâm của Trung ương, Đảng bộ và Nhân dân Nghệ An đã tận dụng cơ hội, tạo ra những thay đổi mạnh mẽ, làm ngời sáng diện mạo quê hương.

Bí thư Tỉnh ủy khẳng định: Lễ vinh danh và kỷ niệm hôm nay là dịp để chúng ta tôn vinh, tự hào và trân quý hơn những di sản mà danh nhân văn hóa Hồ Xuân Hương để lại cho hậu thế, qua đó thấm thía hơn cội nguồn sức mạnh của văn hóa, văn hóa là hồn cốt của dân tộc; chúng ta ý thức, trách nhiệm cao hơn trong nhiệm vụ gìn giữ, phát huy những giá trị di sản, tư tưởng của Nữ sỹ Hồ Xuân Hương trong việc xây dựng con người văn hóa, gia đình văn hóa Nghệ An đáp ứng yêu cầu hội nhập và phát triển; đóng góp thiết thực, cụ thể vào nhiệm vụ chấn hưng, phát triển nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc theo tinh thần Nghị quyết Đại hội lần thứ 13 của Đảng.

Tiếp nối truyền thống văn hóa, cách mạng của quê hương, Bí thư Tỉnh ủy kêu gọi các cấp uỷ đảng, chính quyền, đoàn thể từ tỉnh đến cơ sở, mỗi cán bộ đảng viên và các tầng lớp nhân dân tiếp tục đoàn kết, phát huy mạnh mẽ ý chí, bản lĩnh kiên cường, tinh thần cách mạng, khát vọng vươn lên; tích cực đổi mới sáng tạo, quyết tâm cao hơn, nỗ lực lớn hơn để xây dựng tỉnh Nghệ An giàu về kinh tế; mạnh về chính trị và quốc phòng an ninh; nhân dân có cuộc sống ấm no, hạnh phúc, thỏa nguyện ước mong của Bác Hồ muôn vàn kính yêu, của Nữ sỹ Hồ Xuân Hương và các bậc tiền nhân.

Thay mặt Đảng bộ và Nhân dân toàn tỉnh, Bí thư Tỉnh ủy trân trọng gửi lời cảm ơn sâu sắc tới Trung ương Đảng, Quốc hội, Chính phủ, các Ban, Bộ, ngành, cơ quan Trung ương, các địa phương, đơn vị đã giành tình cảm, sự quan tâm, giúp đỡ quý báu cho Nghệ An trong suốt chặng đường phát triển đã qua, cũng như trong quá trình hoàn thành hồ sơ trình UNESCO vinh danh Nữ sỹ Hồ Xuân Hương; mong muốn, trong thời gian tới tiếp tục nhận được sự quan tâm, ủng hộ, giúp đỡ nhiều hơn nữa của các Đồng chí. Trân trọng cảm ơn tổ chức UNESCO đã vinh danh danh nhân văn hóa Hồ Xuân Hương; cảm ơn các quốc gia đã ủng hộ Việt Nam trong quá trình tôn vinh này, cảm ơn các vị đại diện Đại sứ quán các quốc gia tại Việt Nam và tổ chức quốc tế đã đến dự và dành những lời chúc mừng tốt đẹp, nhân sự kiện này.

Trưởng Đại diện UNESCO tại Việt Nam Christian Manhart bày tỏ sự cảm ơn tỉnh Nghệ An đã tổ chức chuỗi sự kiện tôn vinh cuộc đời của nhân cách lỗi lạc Nữ sỹ Hồ Xuân Hương và quảng bá giá trị Văn hóa của bà trong cộng đồng quốc tế

Trưởng Đại diện UNESCO tại Việt Nam Christian Manhart trao Nghị quyết vinh danh Nữ sĩ Hồ Xuân Hương cho lãnh đạo tỉnh Nghệ An

Tìm trong di sản của Nữ sỹ Hồ Xuân Hương những kinh nghiệm và bài học quý báu cho sự phát triển của địa phương và đất nước trong tương lai

Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc khẳng định, việc UNESCO tôn vinh những giá trị và ý nghĩa nhân văn cao đẹp, trường tồn trong tư tưởng, nhân cách Hồ Xuân Hương cũng chính là tôn vinh nét đẹp trong tâm hồn, trí tuệ, nhân văn, bác ái của con người Việt Nam

Phát biểu tại buổi lễ, đồng chí Nguyễn Xuân Phúc - Chủ tịch nước nhấn mạnh: Hồ Xuân Hương là một hiện tượng văn hóa đặc biệt. Nhận ra một Hồ Xuân Hương như vậy, thực ra là đã có cả một quá trình tìm hiểu, nghiên cứu nghiêm túc, công phu, không chỉ ở phạm vi trong nước mà còn cả ở phạm vi khu vực và quốc tế. Với UNESCO, cứ liệu tham khảo có vai trò quan trọng hàng đầu là giá trị văn hóa do một nhân vật nào đó tạo ra phải có ý nghĩa nhân loại và được thừa nhận rộng rãi trên phạm vi quốc tế. Từ góc nhìn này, người ta nhận thấy Hồ Xuân Hương là “một người phụ nữ, gây kinh ngạc với tính cách tự do và vượt ra ngoài chính thống”. Tất cả đã làm nên sức sống mạnh mẽ, tạo thành dòng chảy liên tục, được lưu truyền và lan tỏa sâu rộng trong tâm thức người đọc cả trong nước và ngoài nước suốt mấy trăm năm qua và chắc chắn sẽ còn tiếp diễn bền lâu trong tương lai. Hồ Xuân Hương xứng đáng trở thành danh nhân văn hóa, một tác giả lớn của Việt Nam và thế giới.

Uống nước nhớ nguồn, trọng hiền tài luôn là truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam. Với Nữ sĩ Hồ Xuân Hương, chúng ta đã thực hiện nhiều công việc đầy ý nghĩa như sưu tầm, nghiên cứu các tác phẩm, thân thế, sự nghiệp của bà, phiên dịch các tác phẩm của bà ra tiếng nước ngoài để giới thiệu, quảng bá với bạn bè thế giới, dựng tượng, bia kỷ niệm tại làng Quỳnh quê hương bà, tổ chức trao giải thưởng Hồ Xuân Hương về văn học nghệ thuật, xây dựng hồ sơ quốc gia trình UNESCO vinh danh, cùng kỷ niệm 250 năm Ngày sinh, 200 năm Ngày mất của bà, tổ chức hội thảo khoa học quốc tế “Nữ sĩ Hồ Xuân Hương - Danh nhân văn hóa, thi hào và giá trị di sản”…

Chúng ta hôm nay cùng nhau về đây kỷ niệm 250 năm Ngày sinh và 200 năm Ngày mất của Nữ sĩ Hồ Xuân Hương để bày tỏ lòng tự hào, tôn vinh những cống hiến to lớn của bà đối với văn hóa Việt Nam và văn hóa nhân loại nhưng cũng là để tìm trong di sản của bà những kinh nghiệm và bài học quý báu cho sự phát triển của địa phương và đất nước trong tương lai. “Ôn cố tri tân”, đó là cách tiếp nối và phát huy truyền thống văn hóa lịch sử dân tộc, học hỏi từ những di sản văn hóa của các bậc tiền nhân và cũng là thực hiện theo tinh thần Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng và Hội nghị Văn hoá toàn quốc do Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng chủ trì vào tháng 11/2021 vừa qua.

Chủ tịch nước đề nghị các Bộ, ban, ngành Trung ương, Đảng bộ và Nhân dân tỉnh Nghệ An, các nhà nghiên cứu, nhà khoa học tiếp tục nghiên cứu làm sáng tỏ hơn tầm cao tư tưởng, giá trị nghệ thuật các trước tác của Hồ Xuân Hương, nghiên cứu sâu hơn nữa thân thế và sự nghiệp của bà, tiếp tục giới thiệu, quảng bá các tác phẩm của bà chúa thơ Nôm đến rộng rãi công chúng trong và ngoài nước, phát huy giá trị văn hóa Hồ Xuân Hương trong giai đoạn mới, chú trọng ứng dụng thành tựu của công nghệ thông tin vào nghiên cứu, giảng dạy, quảng bá tác phẩm, sáng tác văn hóa nghệ thuật và thực hiện số hóa di sản liên quan đến con người và sự nghiệp Hồ Xuân Hương...

Chương trình nghệ thuật “Ví đây đổi phận làm trai được” với những tiết mục đặc sắc tại buổi lễ

Chương trình nghệ thuật “Ví đây đổi phận làm trai được” khắc họa về Bà chúa thơ Nôm Hồ Xuân Hương - một Danh nhân văn hóa mang tầm vóc nhân loại, nhà thơ mang tầm vóc một Thi hào. Hồn thơ Hồ Xuân Hương là tiếng lòng của người phụ nữ chất chứa nhiều nỗi niềm và khát khao sống mạnh mẽ, là tiếng nói đấu tranh đòi quyền sống cho con người, đặc biệt là nữ quyền và quyền bình đẳng. Hồn thơ ấy đã vượt không gian, thời gian, để sống mãi cùng hậu thế và đi vào văn học nghệ thuật.

Tác giả: Quỳnh - Oanh

Nguồn tin: nghean.gov.vn