Người dân Philippines biểu tình phản đối các hành động bành trướng của Trung Quốc tại Biển Đông (Ảnh: Getty)
Theo chuyên gia Anders Corr đến từ công ty phân tích rủi ro chính trị Corr Analytics, Tòa trọng tài thường trực theo Phụ lục VII Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật Biển (UNCLOS) năm 1982 ngày 12/7 đã ra phán quyết rằng một số bãi đá trên Biển Đông là thực thể chìm. Trung Quốc từ lâu đã chiếm đóng trái phép các bãi đá này và phá hủy hệ thống sinh thái biển xung quanh các thực thể này bằng cách nạo vét, bồi đắp và xây đảo nhân tạo tại đây.
Ông Corr ước tính rằng, cùng với việc xây dựng trái phép và phá hoại nhiều nhu vực khác, Trung Quốc đã nợ Philippines và các nước có tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông hơn 177 tỷ USD. Nếu Trung Quốc không trả số tiền này, Philippines có thể đệ đơn kiện lên các tòa dân sự ở nước ngoài, như ở Mỹ hoặc các nước Bắc Kinh có tài sản, để tịch thu các tài sản ở nước ngoài của Trung Quốc
Ông Corr cũng trình bày cách thức để giải thích cho con số 177 tỷ USD mà ông đưa ra. Đó là căn cứ trên vụ bồi thường môi trường của Mỹ vào năm 2015. Khi đó, Mỹ đã phải bồi thường cho Philippines 1,97 triệu USD vì tàu USS Guardian của Washington đã mắc cạn và phá hủy 0,58 ha san hô của Philippines. Tuy nhiên, tiền bồi thường môi trường vẫn còn rẻ hơn so với tiền thuê căn cứ quân sự. Năm 1988, Philippines đã đòi Mỹ 1,2 tỷ USD để trả tiền thuê cho 6 căn cứ quân sự mỗi năm.
Dựa trên số tiền Mỹ phải trả cho Philippines để thuê các căn cứ quân sự vào thời điểm năm 1988, với mỗi thực thể chiếm đóng trái phép trên Biển Đông, Trung Quốc phải trả 10,3 tỷ USD cho 29 năm sử dụng. Còn đối với bãi cạn Scarborough, tính trong vòng 5 năm qua (Trung Quốc chiếm bãi cạn Scarborough từ năm 2012), Bắc Kinh phải trả cho Manila khoảng 1,8 tỷ USD.
Ngoài ra, tòa trọng tài quốc tế hôm 12/7 tuyên rằng Trung Quốc đã phá hủy hơn 124 km2 môi trường tại Biển Đông, như vậy căn cứ trên số tiền 1,97 triệu USD mà Mỹ phải bồi thường cho Philippines vì đã phá hủy 0,58 ha san hô, có thể suy ra rằng, một tòa án quốc tế có quyền phạt Trung Quốc hơn 105 tỷ USD cho các hành vi phá hủy môi trường ở Biển Đông.
Như vậy, tổng cộng số tiền thuê và tiền bồi thường môi trường mà Trung Quốc phải trả cho Philippines và các nước khác lên tới 177 tỷ USD, ông Corr kết luận.
Cũng theo chuyên gia, chỉ khi Trung Quốc từ bỏ các hoạt động xây đảo nhân tạo phi pháp trên Biển Đông và trả toàn bộ số tiền nêu trên cho Philippines cũng như các nước có tuyên bố chủ quyền trên Biển Đông thì mọi người mới tin rằng công lý đã thực sự được thực thi.
Tác giả bài viết: Thành Đạt - Theo Forbes
