Theo khuyến cáo của các chuyên gia y tế, Burnout không điều trị sớm có thể dẫn đến hậu quả nguy hiểm

Bệnh của thời hiện đại

Làm việc 10-12 tiếng mỗi ngày, ngủ chưa đầy 4 tiếng, áp lực công việc bủa vây, nỗi sợ họp kéo dài khiến chị Chi Mai, 25 tuổi, kiệt quệ cả thể chất lẫn tinh thần. Chị ngất xỉu giữa buổi thuyết trình và được đưa vào bệnh viện cấp cứu trong tình trạng suy nhược nặng. Chẩn đoán từ bác sỹ chị Mai bị hội chứng burnout.

Không riêng chị Mai, Thanh Thủy, sinh năm 2001, từng là học sinh xuất sắc, năng nổ trong mọi hoạt động trường lớp. Nhưng chỉ sau hai năm làm việc trong ngành kiểm toán, cô trở nên thu mình, thường xuyên mệt mỏi, mất ngủ triền miên và ám ảnh với cảm giác… không muốn làm việc.

Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) đã chính thức công nhận burnout là một hội chứng liên quan đến công việc, được phân loại trong hệ thống ICD-11 từ năm 2019. Đây là trạng thái suy kiệt về cả thể chất, cảm xúc và tinh thần, tích tụ qua thời gian dài do căng thẳng nghề nghiệp không được kiểm soát.

Người mắc burnout thường cảm thấy mệt mỏi kéo dài, đau đầu, mất ngủ, tim đập nhanh, rối loạn tiêu hóa, dễ ốm. Trong công việc, họ mất tập trung, giảm hiệu suất, dễ nhầm lẫn và không còn động lực. Về mặt cảm xúc, họ có xu hướng tách biệt, thờ ơ, chán nản, hay cáu gắt, và thường mang trong mình cảm giác vô dụng, tự ti hoặc thất bại.

Tại Việt Nam, theo Ths.BSNT Phạm Văn Dương (Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội), nhiều người trẻ không nhận diện đúng burnout. Họ thường lầm tưởng đó chỉ là mệt mỏi thông thường, hoặc tự trách rằng mình chưa đủ nỗ lực.

Nguyên nhân không chỉ đến từ môi trường làm việc áp lực mà còn xuất phát từ chính nội tại của người trẻ hiện đại khát vọng thành công sớm, kỳ vọng quá cao vào bản thân, dẫn đến thất vọng và tự phủ nhận khi không đạt được mục tiêu. Văn hóa “cày việc” khiến họ làm xuyên cuối tuần, mang laptop lên giường ngủ, hiếm khi thật sự tách mình ra khỏi guồng quay công việc.

Dừng lại trước khi cơ thể gục ngã

Theo bác sỹ Đào Duy Khoa, Khoa Nội thần kinh, Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, đơn vị thường xuyên tiếp nhận tư vấn, điều trị cho những trường hợp từ 25 tuổi đến 35 tuổi, hay gặp căng thẳng và chịu áp lực lớn từ công việc, gia đình và kinh tế.

Tại Hội thảo về chăm sóc sức khỏe tâm thần được tổ chức trong khuôn khổ Hội nghị Doanh nghiệp Vương quốc Bỉ - Luxembourg ở Việt Nam mới đây, các diễn giả cho biết có khoảng 42% người lao động thường xuyên gặp căng thẳng. Riêng công nhân, có 22% người cho biết cuộc sống cá nhân và gia đình là nguyên nhân chính gây căng thẳng tại nơi làm việc.

Nghiên cứu chỉ ra rằng Gen Z (những người sinh năm 1997-2012) đang là nhóm nhân khẩu học bị căng thẳng nhất tại nơi làm việc. Dữ liệu tương tự cho thấy căng thẳng không thể kiểm soát ảnh hưởng đến gần 1/4 số người được hỏi thuộc Gen Z (23%).

Burnout không được phát hiện và điều trị kịp thời có thể dẫn đến rối loạn lo âu, trầm cảm, mất ngủ mãn tính, tăng nguy cơ tim mạch, rối loạn nội tiết, ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng sống và các mối quan hệ cá nhân. Nặng hơn, người bệnh có thể xuất hiện hành vi tự hủy hoại bản thân.

Dấu hiệu nhận biết burnout có thể bắt đầu từ những điều rất nhỏ như mỗi sáng thức dậy đều cảm thấy sợ hãi, mất động lực đi làm; thấy mọi thứ trở nên vô nghĩa; không còn cảm xúc với thành công hay thất bại; dễ xúc động, cáu kỉnh hoặc khép mình…

Vượt qua burnout không thể chỉ dựa vào thuốc hay nghỉ phép ngắn ngày. Đó là một hành trình, bắt đầu từ việc lắng nghe cơ thể, điều chỉnh lối sống và tư duy. Cần ngủ đủ giấc, ăn uống đầy đủ dưỡng chất, dành ít nhất một giờ mỗi ngày cho những hoạt động không liên quan đến công việc.

Quan trọng hơn, cần sắp xếp lại công việc theo nguyên tắc ưu tiên, học cách từ chối, cân bằng cuộc sống, công việc. Nếu môi trường làm việc quá độc hại hoặc áp lực vượt ngưỡng, nên cân nhắc chuyển việc hoặc tạm dừng. Trò chuyện với người thân, bạn bè, đồng nghiệp cũng là cách hiệu quả để giải tỏa. Nếu các biểu hiện tiêu cực kéo dài hơn 2 tuần, cần chủ động gặp chuyên gia tâm lý.

Burnout không phải là sự yếu đuối, đó là một tín hiệu sinh tồn. Cơ thể và tâm trí chỉ đang nói với bạn rằng đã quá sức và cần nghỉ ngơi. Việc nhận diện và hành động kịp thời chính là cách để bảo vệ chính mình khỏi những hệ lụy lâu dài. “Không ai có thể chạy marathon liên tục mà không nghỉ ngơi. Bạn cần biết dừng lại để nạp năng lượng”, bác sỹ Dương nhấn mạnh.

Tác giả: Dương Ngân

Nguồn tin: baodautu.vn