* Trận chung kết Euro 2016 diễn ra lúc 2h ngày 11/7, theo giờ Hà Nội, trực tiếp trên VnExpress.
Bồ Đào Nha chỉ giành vé vượt qua vòng bảng với tư cách là một trong bốn đội thứ ba có thành tích tốt nhất. Kể từ đầu giải họ mới chỉ thắng được đúng một trận trong thời gian thi đấu chính thức, khi đánh bại Xứ Wales với kết quả 2-0 ở bán kết.
Thậm chí cả bên thua trận tứ kết cũng chế nhạo Bồ Đào Nha. “Họ còn yếu hơn cả Thổ Nhĩ Kỳ và CH Czech, hai đội bị loại ở vòng bảng. Tất cả đều biết chúng tôi hay hơn Bồ Đào Nha”, hậu vệ Vedran Corluka của Croatia phát biểu, sau khi đội của anh thua 0-1 ở hiệp phụ.
Thắng lợi với cách biệt hai bàn trước Xứ Wales ở bán kết ngay trong 90 phút thi đấu chính thức vẫn chưa đủ giúp Bồ Đào Nha khiến tất cả những ai nghi ngờ họ phải im lặng.“Liệu Bồ Đào Nha có phải là một trong những đội yếu nhất từng góp mặt ở một trận chung kết Euro?” là vấn đề tranh cãi xuất hiện trên nhiều tờ báo của châu Âu.
Đội bóng của Fernando Santos bị chỉ trích nhiều nhất ở khía cạnh phong cách thi đấu. Với bộ ba tấn công Cristiano Ronaldo, Nani và Renato Sanches, họ được kỳ vọng sẽ chơi thứ bóng đá hấp dẫn, đẹp mắt và bùng nổ hơn.
Bồ Đào Nha chỉ giành vé vượt qua vòng bảng với tư cách là một trong bốn đội thứ ba có thành tích tốt nhất. Kể từ đầu giải họ mới chỉ thắng được đúng một trận trong thời gian thi đấu chính thức, khi đánh bại Xứ Wales với kết quả 2-0 ở bán kết.
Thậm chí cả bên thua trận tứ kết cũng chế nhạo Bồ Đào Nha. “Họ còn yếu hơn cả Thổ Nhĩ Kỳ và CH Czech, hai đội bị loại ở vòng bảng. Tất cả đều biết chúng tôi hay hơn Bồ Đào Nha”, hậu vệ Vedran Corluka của Croatia phát biểu, sau khi đội của anh thua 0-1 ở hiệp phụ.
Thắng lợi với cách biệt hai bàn trước Xứ Wales ở bán kết ngay trong 90 phút thi đấu chính thức vẫn chưa đủ giúp Bồ Đào Nha khiến tất cả những ai nghi ngờ họ phải im lặng.“Liệu Bồ Đào Nha có phải là một trong những đội yếu nhất từng góp mặt ở một trận chung kết Euro?” là vấn đề tranh cãi xuất hiện trên nhiều tờ báo của châu Âu.
Đội bóng của Fernando Santos bị chỉ trích nhiều nhất ở khía cạnh phong cách thi đấu. Với bộ ba tấn công Cristiano Ronaldo, Nani và Renato Sanches, họ được kỳ vọng sẽ chơi thứ bóng đá hấp dẫn, đẹp mắt và bùng nổ hơn.
Ronaldo (trái) cũng chịu hy sinh cái tôi cá nhân vì tập thể ở Bồ Đào Nha. Ảnh: Reuters.
Trên thực tế, Bồ Đào Nha đã chơi như thế kể từ sau khi Santos được bổ nhiệm làm HLV trưởng hồi tháng 9/2014. Và họ tỏ ra rất ổn định với lối chơi đó. Trong bảy trận vòng loại Euro 2016 dưới thời Santos, Bồ Đào Nha có tới bốn trận thắng chỉ với cách biệt tối thiểu 1-0.
Tính tới nay, đội bóng của Santos vẫn chưa thua một trận chính thức nào. Họ bất bại trong 13 trận, và tám trong số chín thắng lợi đều chỉ có cách biệt một bàn.
“Tôi có thích đội chúng tôi chơi đẹp mắt không ư? Có. Nhưng khi phải lựa chọn giữa đẹp mắt và ở nhà, hay xấu và có mặt ở vòng chung kết trên đất Pháp, tôi thích đội chơi xấu nhưng tiếp tục cuộc chơi”, Santos đáp trả những lời chê bai, tại cuộc họp báo sau khi vượt qua Ba Lan ở tứ kết sau loạt đá luân lưu.
HLV này cho biết rõ hơn sau chiến thắng trước Xứ Wales: “Bồ Đào Nha luôn có một kế hoạch trận đấu rõ ràng, một giải pháp cho tấn công và một phương án cho phòng thủ. Chúng tôi biết chúng tôi không phải là đội mạnh nhất thế giới, nhưng chúng tôi cũng hiểu rằng bất kỳ đội nào đều sẽ rất khó đánh bại chúng tôi. Chúng tôi đã làm những gì chúng tôi phải làm để có kết quả như ý”.
Những màn trình diễn của Bồ Đào Nha thời gian qua không ngoạn mục, nhưng hiệu quả. Thậm chí cả Cristiano Ronaldo dường như cũng tuân thủ nghiêm phong cách của Santos.
“Chúng ta nên tự hào vì bây giờ chúng ta đã được thấy một tập thể, một đội bóng đúng nghĩa”, cựu thủ môn nổi tiếng của tuyển Bồ Đào Nha Vitor Baia bình luận trên tờ Record. Ông nói thêm: “Chúng ta thậm chí có thể nhìn thấy một người như Ronaldo cũng chấp nhận phụ thuộc vào các đồng đội”.
HLV Santos đang chứng tỏ được dấu ấn chiến thuật. Ảnh: Reuters.
Bồ Đào Nha tại Euro 2016 không còn là dạng đội bóng một cầu thủ. Nhưng Ronaldo vẫn có những thời khắc của riêng anh. Hai pha ghi bàn của anh trong trận hòa 3-3 với Hungary ngày cuối vòng đấu bảng đã giúp Bồ Đào Nha ở lại với giải đấu. Bàn mở tỷ số của anh và cú sút dẫn tới bàn ấn định kết quả 2-0 ở trận gặp Xứ Wales đã đưa đội vào chung kết.
Ronaldo gần như biến mất trên sân ở trận vòng 1/8, hiếm khi chạm được vào bóng. Nhưng trận đó, Bồ Đào Nha cuối cùng vẫn giành được thắng lợi sau 120 phút đọ sức với Croatia – một trong những đội chơi ấn tượng nhất vòng bảng.
“Mọi người chỉ trích chúng tôi, nhưng chúng tôi không bận tâm. Bởi vì chúng tôi đã có mặt ở bán kết rồi”, tiền vệ Sanches, một trong những cầu thủ hay nhất của Bồ Đào Nha tại giải, tuyên bố.
Cuộc hành trình của Bồ Đào Nha vào chung kết tại Paris lần này gợi lại ký ức về Euro 2004, giải đấu mà Hy Lạp dựa vào lối chơi phòng ngự chắc chắn để vô địch trên đất Bồ Đào Nha. Khi đó, đoàn quân của Otto Rehhagel tới ngày đăng quang vẫn bị chỉ trích là nhạt nhẽo và là đội vô địch gây thất vọng nhất trong lịch sử Euro.
Tại kỳ Euro 2004, chủ nhà Bồ Đào Nha vào chung kết khi cùng lúc sở hữu Ronaldo trẻ trung, bên cạnh Deco (cầu thủ chuẩn bị gia nhập Barca vào mùa hè đó) và danh thủ Luis Figo (hồi đó thi đấu cho Real Madrid). Bồ Đào Nha của Euro 2016 không có đội hình đầy siêu sao như thế.
Vì vậy, HLV Santos xứng đáng được ghi nhận nhiều hơn khi đã tạo dựng được tinh thần đồng đội mạnh mẽ trong chiến dịch đưa Bồ Đào Nha vào chung kết.
Nhà cầm quân người thành Lisbon này từng làm điều tương tự với tuyển Hy Lạp hồi năm 2012, khi đưa họ vào tới tứ kết Euro, và tiếp theo là vào năm 2014, khi ông giúp họ lần đầu tiên vào tới vòng đấu loại trực tiếp của một kỳ World Cup.
Trong thời gian dẫn đội Bồ Đào Nha, HLV 61 tuổi này đã mạnh dạn trao nhiều cơ hội cho các cầu thủ chưa thực sự thành danh trước đó như Andre Gomes, Joao Mario và William Carvalho. Ông cũng không e ngại khi thay đổi nhiều thứ ngay tại Euro 2016, khi dành cơ hội cho tất cả các cầu thủ tùy từng thời điểm. Sau khi để thủng lưới tới ba bàn ở trận gặp Hungary trong ngày cuối vòng bảng, Santos nhanh chóng điều chỉnh hàng phòng ngự, lần đầu tiên tại Euro 2016 điền tên Jose Fonte và Cedric Soares vào đội hình xuất phát. Adrien Silva cũng lần đầu tiên được ra sân ở hàng tiền vệ. Ở bán kết, tới lượt Danilo được bố trí chơi phía trước bộ tứ hậu vệ và đã chứng tỏ được hiệu quả, đặc biệt là khi Aaron Ramsey bên Xứ Wales không thể góp mặt.
Bồ Đào Nha càng đi sâu chơi càng hay ở giải năm nay. Ảnh: Reuters.
Sanches, tân binh của Bayern, không có tên trong đội hình xuất phát ở trận mở màn vòng bảng hòa Iceland. Nhưng những màn trình diễn tràn đầy năng lượng của tiền vệ 18 tuổi này trong mỗi lần vào sân từ ghế dự bị đã giúp anh được HLV Santos ghi nhận và tin tưởng trao cơ hội đá chính ở trận tứ kết gặp Ba Lan. Và Sanches đã có pha ghi bàn gỡ hòa tuyệt đẹp trận đó trước khi tiếp tục vào sân trong đội hình xuất phát ở bán kết.
“Bây giờ thì chúng ta có thể nói rằng đội tuyển quốc gia là tập thể gồm Ronaldo, Renato Sanches và chín cầu thủ khác”, nhà báo Pedro Adao e Silva viết trên tờ Record. Trước đây, Bồ Đào Nha bị coi là đội tuyển một cầu thủ Ronaldo.
Trong số “chín cầu thủ khác” đó, hàng phòng ngự bốn người và thủ môn đã thi đấu chắc chắn. Ngoại trừ trận đấu bị cho là điên rồ có kết quả 3-3 với Hungary, Bồ Đào Nha chỉ để thủng lưới hai bàn trong năm trận. Croatia đã cho thấy sức mạnh tấn công ở vòng bảng, nhưng họ không thể thực hiện dù chỉ một cú sút hướng trúng khung thành Bồ Đào Nha trong suốt 120 phút trận vòng 1/8. Xứ Wales tại bán kết cũng chỉ có tất cả ba cú dứt điểm hướng trúng đích, và không có pha bóng nào thực sự thách thức thủ môn Rui Patricio của Bồ Đào Nha.
Nani, một trong những ngôi sao của đội, nói rằng Bồ Đào Nha hiện nay “không thể so sánh với Hy Lạp của năm 2004”. Nhưng cựu cầu thủ của Man Utd tuyên bố: “Nếu chúng tôi cần phải hy sinh lối chơi đẹp để có được một kết quả như ý, chúng tôi sẽ làm vậy”.
Với những gì Bồ Đào Nha đã theo đuổi kể từ đầu giải, họ khó có thể thay đổi đấu pháp trong trận chung kết với Pháp.
“Luôn có những người nghĩ rằng họ hiểu bóng đá nhiều hơn người khác. Họ nghĩ họ thông minh hơn những người khác. Tôi có thể nói gì nhỉ? Tôi mời họ đến đây để giành vé vào chung kết”, Ricardo Quaresma, cầu thủ chạy cánh ghi bàn duy nhất loại Croatia ở phút 117 của trận vòng 1/8, đáp lại những chỉ trích của dư luận về lối chơi của Bồ Đào Nha.
Bồ Đào Nha bị chỉ trích về lối chơi, nhưng họ lại chính là đội sút cầu môn nhiều nhất tại Euro 2016, theo thống kê của Sky Sports.
Tác giả bài viết: Nguyễn Phát
