Bà bầu bị tiểu đường nên ăn gì để mẹ khỏe, con an toàn?

Ảnh hưởng của tiểu đường thai kỳ đến thai nhi

Trẻ sinh ra từ mẹ bị tiểu đường thường có nguy cơ mắc chứng “thai to”, do nhận quá nhiều đường qua nhau thai. Cơ thể bé sẽ tiết nhiều insulin để xử lý lượng đường này, từ đó tích lũy mỡ và khiến cân nặng tăng bất thường.

Ngay sau sinh, trẻ có thể bị hạ đường huyết do cơ thể vẫn sản xuất insulin trong khi không còn nhận đường từ mẹ. Trường hợp này cần được theo dõi đặc biệt và bổ sung glucose kịp thời. Ngoài ra, trẻ cũng có thể bị giảm canxi và magie trong máu, hoặc cần sinh mổ do kích thước lớn. Vì vậy, việc kiểm soát đường huyết của mẹ là yếu tố then chốt để thai kỳ an toàn.

Kiểm soát chế độ ăn uống có vai trò quan trọng đối với thai phụ khi bị tiểu đường thai kỳ (Ảnh: My Health Explained)

Thực phẩm tốt cho bà bầu bị tiểu đường

Chế độ ăn của phụ nữ mang thai mắc tiểu đường vẫn cần đảm bảo đầy đủ và cân bằng giữa các nhóm thực phẩm: rau xanh, ngũ cốc nguyên hạt, trái cây tươi, sữa ít béo, thịt nạc và chất béo lành mạnh.

Để kiểm soát đường huyết ổn định, nên chia khẩu phần thành 3 bữa chính và 3 bữa phụ mỗi ngày, trong đó mỗi bữa cần có ít nhất một món giàu protein và một món chứa carbohydrate phức.

Thực phẩm giàu protein nên bổ sung: Trứng, thịt nạc, cá; Đậu, đậu hũ; Phô mai; Các loại hạt hoặc bơ hạt

Thực phẩm chứa carbohydrate lành mạnh:

Bánh mì nguyên cám, gạo lứt, ngũ cốc nấu chín hoặc khô

Trái cây tươi (ăn lượng vừa phải)

Sữa và sữa chua ít béo

Lượng carbohydrate cần thiết tùy thuộc vào cân nặng, chiều cao và mức độ kiểm soát đường huyết của từng người, do đó nên tham khảo ý kiến chuyên gia dinh dưỡng để được hướng dẫn cụ thể.

Phụ nữ mang thai thường cần khoảng 1.700 - 2.700 calo/ngày, tùy theo giai đoạn thai kỳ. Ngoài ra, không thể thiếu các vi chất quan trọng sau:

Axit folic: 400-800 mcg/ngày, giúp ngừa dị tật ống thần kinh cho thai nhi. Có trong rau xanh, đậu, ngũ cốc, bánh mì bổ sung vi chất.

Canxi: Có nhiều trong sữa, chế phẩm từ sữa và súp lơ xanh.

Vitamin D: Giúp hấp thu canxi tốt hơn, có trong cá hồi và sữa bổ sung vitamin D.

Sắt: Cần thiết để ngừa thiếu máu, có trong thịt đỏ, đậu và rau xanh đậm màu.

Một mẹo nhỏ giúp kiểm soát khẩu phần là chia đĩa ăn thành ba phần:

¼ đĩa là thực phẩm giàu protein (thịt, cá, trứng, đậu hũ)

¼ đĩa là ngũ cốc hoặc rau củ có tinh bột (khoai, ngô, đậu Hà Lan)

½ đĩa còn lại là rau xanh và rau không chứa tinh bột (rau cải, cà chua, bí...)

Kết hợp thêm sữa chua hoặc trái cây tươi để cân bằng dinh dưỡng.

Thực phẩm cần tránh

Bà bầu bị tiểu đường nên hạn chế hoặc tránh hoàn toàn các loại thực phẩm sau:

Rượu, bia - làm tăng nguy cơ sảy thai và gây hội chứng rượu bào thai.

Hải sản sống như sushi, hàu, cá chưa nấu chín.

Cá chứa nhiều thủy ngân như cá kiếm, cá thu vua.

Sản phẩm sữa chưa tiệt trùng, nước ép tươi chưa qua xử lý, phô mai mềm như Brie hoặc Feta (nếu không được dán nhãn tiệt trùng).

Thịt, trứng, thịt gia cầm chưa chín kỹ.

Xúc xích, thịt nguội nên hâm nóng trước khi ăn.

Caffeine: Không quá 200 mg mỗi ngày (tương đương 1-1,5 cốc cà phê).

Đồ ngọt, bánh kẹo, nước ngọt và món tráng miệng nhiều đường - dễ làm tăng đường huyết đột ngột.

hất ngọt nhân tạo: Nên hạn chế đồ uống “diet” và hỏi ý kiến bác sĩ nếu sản phẩm chứa aspartame hoặc saccharin.

Kiểm soát đường huyết trong thai kỳ

Lượng đường trong máu cao, đặc biệt trong 3 tháng đầu thai kỳ, có thể gây dị tật bẩm sinh hoặc sảy thai. Vì vậy, phụ nữ bị tiểu đường nên kiểm soát đường huyết ổn định ngay từ khi có ý định mang thai.

Mức đường huyết lý tưởng cho bà bầu bị tiểu đường: Trước bữa ăn: 70 - 100 mg/dL; Hai giờ sau ăn: Dưới 120 mg/dL; Trước khi đi ngủ: 100 - 140 mg/dL

Để đảm bảo thai kỳ an toàn, bà bầu cần kết hợp chế độ ăn hợp lý, tập thể dục nhẹ nhàng và tuân thủ hướng dẫn điều trị của bác sĩ.

Chế độ dinh dưỡng khoa học không chỉ giúp kiểm soát đường huyết cho mẹ bầu bị tiểu đường mà còn đảm bảo sự phát triển khỏe mạnh cho thai nhi. Việc lựa chọn thực phẩm đúng cách, ăn uống điều độ và theo dõi sức khỏe định kỳ chính là “chìa khóa” để có một thai kỳ an toàn và trọn vẹn.