Thơm ngon thịt băm gói lá nướng của đồng bào Thái Tây Bắc

Thịt lợn băm gói lá nướng.

Trước khi chế biến món thịt băm gói lá nướng, bà con chuẩn bị các nguyên liệu như thịt ngon, lá để gói (có thể dùng lá dong, lá chuối) và gia vị. Nếu thịt lợn thì chuẩn bị hành lá, hạt tiêu, muối, mì chính và rau thơm. Nếu là thịt bò, hoặc thịt trâu thì chuẩn bị gừng, tỏi, mắc-khén (hạt tiêu rừng).

Để chế biến món thịt gói lá nướng, bà con thường chọn thịt lợn vai hoặc thịt thăn của trâu, bò rửa sạch sau đó thái hạt lựu băm nhỏ, không nhuyễn quá, cũng không to quá. Đặc biệt khi chế biến thịt trâu, hoặc thịt bò thường cho thêm một ít thịt ba chỉ lợn băm nhuyễn trộn lẫn để khi nướng không bị khô. Thịt sau khi được băm nhỏ sẽ được trộn với gia vị, sau đó cho vào lá gói, có thể gói thành gói hình chữ nhật hoặc cuộn tròn. Với cách gói cuộn tròn lá thì phải dùng nẹp nướng bằng tre trẻ thành 3 thanh nẹp gọn gói thịt.

Bà Lù Thị Muôn (bản Hẹo, phường Tô Hiệu, thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La) là người chuyên làm món thịt lợn băm gói lá nướng để bán cho khách hàng. Bà cho biết: "Làm món thịt lợn băm gói lá nướng, ngoài dùng lá dong, lá chuối gói, bà con còn dùng lá dong rừng. Mỗi loại khi nướng chín, thịt sẽ có mùi vị thơm khác nhau. Nếu không có lá người ta có thể chặt ống tre, cho thịt băm vào trong ống rồi đốt. Khi thịt chín, chẻ ống tre và lấy thịt ra, ăn rất ngon và thơm".

Thịt lợn băm gói lá nướng được bà con người Thái bày bán.

Sau khi đã gói xong, bà con chuẩn bị than củi, tốt nhất là dùng than của cây mạy tạy, mạy hái - loại cây trên núi đá rất cứng và khi đốt củi sẽ có rất nhiều than và lâu tàn. Gói thịt băm được nướng trên than hồng, nhưng phải chú ý để khoảng cách với than vừa phải, không được để gói thịt gần than quá sẽ bị cháy xém, thịt nướng sẽ bị khô, nếu để xa quá thì gói thịt băm sẽ lâu chín.

Người chế biến phải kiên trì đảo nẹp gói thịt cho thịt chín đều. Khi thấy gói thịt băm có phần lá chuyển màu, có hương thơm đặc trưng là thịt đã chín và có thể dùng được. Bà Lù Thị Muôn cho biết thêm: “Món thịt lợn băm gói lá nướng ăn rất ngậy, nên bà con thường lấy rau cải xanh băm nhỏ, trộn với thịt rồi gói lá nướng để khi ăn đỡ ngậy hơn”.

Gói thịt lợn băm đã được nướng chín.

Thịt băm gói lá nướng khi chín có mùi thơm của thịt hòa quyện với hương vị lá gói nướng và gia vị, miếng thịt thái ra không vỡ, dính đều, ăn vừa miệng. Nếu gói thịt băm hình chữ nhật thì thái miếng hình chữ nhật, nếu gói thịt cuộn tròn thì thái miếng vừa ăn, có thể ăn nóng với cơm xôi.

Từ xa xưa, đồng bào Thái Tây Bắc thường làm món thịt băm gói lá nướng khi nhà có khách, có cỗ. Đặc biệt là trẻ nhỏ và người già thường được ưu tiên dùng món ăn này. Ngày nay, món ẩm thực thơm ngon này được đưa vào các nhà hàng ẩm thực dân tộc và trở thành món ăn được nhiều người ưa thích.

Ông Quàng Văn Chiêu, một hộ gia đình chuyên chế biến các món ẩm thực dân tộc Thái, trong đó có món thịt băm gói lá nướng ở bản Lầu, phường Chiềng Lề, thành phố Sơn La chia sẻ: “Thịt băm gói lá nướng là món ăn dân dã của đồng bào Thái, hiện nay được đưa vào các nhà hàng ẩm thực dân tộc phục vụ du khách. Cũng như sản phẩm thịt khô gác bếp, món ăn này được nhiều gia đình làm để bán theo nhu cầu của khách hàng. Được mọi người khen ngon, chúng tôi ai cũng rất vui”.

Đến với các bản làng người Thái Tây Bắc, hãy nhớ thưởng thức các món ẩm thực dân tộc, trong đó có món thịt băm gói lá nướng để cảm nhận đầy đủ hương vị của núi rừng./.