Sinh ra ở mảnh đất miền núi thuộc vùng sâu, vùng xa, thấu hiểu sự đói nghèo, lam lũ do du canh, du cư, phát rừng làm rẫy nên Xồng Bá Cha đã cố gắng bằng mọi cách để được đến trường theo đuổi con chữ với khát vọng thoát nghèo. Thời ấy, cả 8 bản Mông chỉ có 2 người xuống trường huyện đi học, đó là động lực để thôi thúc anh chăm chỉ học tập, rèn luyện. Kết quả là Xồng Bá Cha đã thi đậu trường cao đẳng sư phạm Nghệ An. Năm 2009, anh ra trường. Dù không thực hiện được ước mơ đứng trên bục giảng nhưng Xồng Bá Cha không nản chí, anh nghĩ: Đi học đâu chỉ phải làm Thầy giáo mới được.Có cái chữ,cái kiến thức làm gì cũng hiệu quả. Cha tâm sự:. " Tốt nghiệp cao đẳng sư phạm ra trường không xin được việc, Tôi không nản chí, tôi về địa phương, khi mới thành lập bản Minh Châu, được bà con bầu làm trưởng bản lâm thời năm 2001, Tôi phấn đấu tuyên truyền, vận động bà con xuống vùng kinh tế mới Minh Châu thực hiện dự án . Mô hình cấp trên giao làm kinh tế, bám bản bám địa bàn, không trở về bán cũ,phục hóa diện tích ruộng nước, phát triển kinh tế, Tôi đã phấn đấu xin quyết định thành lập bản, bà con bầu làm trưởng bản, tuyền truyền bà con làm kinh tế, có cái ăn cái mặc để ổn định cuộc sống , "
Vợ chồng anh Xồng Bá Cha Bản Đ1 Minh Châu xã Tri Lễ huyện Quế Phong chăm sóc vườn chanh leo
Được bà con tín nhiệm bầu làm trưởng bản, những ngày đầu với anh cũng đầy khó khăn, thử thách, bởi phong tục tập quán của người Mông nơi đây gần như ăn sâu vào gốc rễ, họ chỉ biết làm ruộng, làm nương, dựng vợ, gả chồng. Để thay đổi nhận thức của bà con cần rất nhiều thời gian. Trước hết, Xồng Bá Cha vận động những người thân trong gia đình, sau đó, trong những buổi họp thôn Anh đã cùng với chi bộ, ban công tác mặt trận và các đoàn thể tuyên truyền về các chủ trương, chính sách của Đảng để mọi người hiểu và làm theo. Chia sẽ công tác dân vận Cha cho biết thêm: “Trước hết vận động anh em họ hàng, con cháu trong nhà đi học, tham gia các phong trào trên giao, Gia đình Tôi đoàn kết trong nhà vợ con gia đình, làm kinh tế. Nhiều tiêu chí được trung ương, tỉnh huyện tặng nhiều Bằng kken, giấy khen gia đình văn hóa nhiều năm liền .”
Để tăng sức thuyết phục, bản thân anh phải gương mẫu làm trước mọi việc. Muốn xóa bỏ tập tục lạc hậu..."Tròi sinh voi, sinh cỏ” Cứ đẻ đông con để có nhiều nhân lực cuốc nương, làm rẫy, mặc đói no, thất học thì vợ chồng chỉ sinh 02 con để nuôi dạy cho tốt. Không chỉ thực hiện tốt kế hoạch hóa gia đình. Vợ chồng anh còn đi đầu trong sản xuất ruộng nước ở khu kinh tế mới Minh Châu. Với sự cần cù chịu khó mỗi năm, anh thu hoạch được 1 tấn thóc, đảm bảo đủ lương thực cho cả gia đình và để phát triển chăn nuôi. Bên cạnh đó, anh còn đưa cây mía vào trồng, tập trung trồng lúa nước, trồng sắn, nuôi gà, trong vườn có nhiều loại cây ăn quả như dứa, chuối, đào, chanh leo, ổi…Điều đáng nói là anh luôn sẵn sàng giúp đỡ, chia sẽ trao đổi kinh nghiệm làm ăn với bà con trong bản. Năm 2013, anh vinh dự được đứng vào hàng ngũ của Đảng khi mới tròn 26 tuổi.
Ông Thò Chỏm Pó - Già bản Minh Châu xã Tri Lễ huyện Quế Phong nói:
" Xồng Bá Cha, đi học về, nắm được chủ trương của Đảng, pháp luật nhà nước, có ý xây dựng thôn bản, vận động thanh niên cố gắng phát triển kinh tế xã hội, không di dịch cư trái phép, không trồng cây thuốc phiện, không nghe lời kẻ xấu. Cha là người gương mẫu được lớp trẻ thanh niên noi theo.... Nhà trồng được chanh leo, trồng 300 gốc đào, làm ruộng, chăn nuôi trâu bò gà vịt. Cha làm trưởng bản dân ưng cái bụng lắm. Miệng nói, tay làm, nay được bầu làm phó ban MT xã, anh tiếp tục tuyên truyền vận động đồng bào các dân tộc thực hiện chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật nhà nước, xây dựng đời sống VH ở khu dân cư"
Noi theo anh, đồng bào Mông không vượt biên bỏ bản sang Lào làm ăn, Thanh niên tu chí học chữ, tham gia các hoạt động xã hội. Các phong trào phát triển kinh tế đã được người dân chú trọng. Ngoài làm nương, làm rầy, trồng ngô, sắn và khai hoang trồng lúa nước bà con đã áp dụng và đưa cây mía nguyên liệu,chanh leo vào trồng để nâng cao thu nhập cho gia đình .Mặc dù số hộ nghèo vẫn còn cao nhưng so với trước đây, bộ mặt nông thôn Minh Châu đã từng bước ổn định, khới sắc đi lên.
Ông Vi Văn Cường - Chủ tịch xã Tri Lễ - Quế Phong cho biết về những đổi thay ở Minh Châu "Trước đây cuộc sống các hộ đồng bào Mông ở Minh Châu Tri Lễ rất khó khăn. Nay dưới sự lãnh đạo của Đảng ủy, Chính quyền địa phương, sự gương mẫu truyền tuyền vận động của trưởng bản Xồng Bá Cha và sự đầu tư các chương trình dự án nay Minh Châu đã thay đổi rất nhiều ".
Người trưởng bản mẫu mực Xồng Bá Cha đã làm thay đổi cách nghĩ, cách làm của Đồng bào dân tộc Mông ở Quế Phong. Năm 30 tuổi Anh vinh dự được Bộ trưởng Bộ văn hóa thể thao và du lịch tặng bằng khen về thành tích đặc biệt xuất sắc trong phong trào“Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư". Năm 32 tuổi, Anh tiếp tục được BCH đoàn TNCSHCM tỉnh Nghệ An tôn vinh "Gương sáng thanh niên tiêu biểu trong phong trào làm theo lời Bác" ... Giờ đây, tuy cuộc sống đang còn khó khăn nhưng anh luôn trăn trở, làm sao cho Minh Châu sớm thoát nghèo, trở thành điểm sáng khu kinh tế mới vùng biên./.
Tác giả bài viết: Kim Liêng- Ngọc Tăng (Đài TT-TH Quế Phong)
