Trò chơi dân gian bị biến tướng

Ông Nguyễn Hiền, ở Cồn Hến, phường Vỹ Dạ, TP.Huế, tỉnh Thừa Thiên-Huế - một trong những tay chơi gà chọi có tiếng một thời ở khu vực này kể về sự tích bài võ này:

“Nghe các bậc tiền bối trong giới chơi gà chọi đi trước kể lại rằng, vào thời điểm 3 anh em nhà Tây Sơn chiêu binh mãi mã, đúng dịp Tết, Nguyễn Lữ mời Nguyễn Nhạc và Nguyễn Huệ đến xem trận chọi gà. Khi thấy 2 chú gà tung đòn đá, bằng thiên tài võ học, Nguyễn Lữ đã quan sát rồi nghiên cứu các thế đá tấn công của chú gà lớn đến các thế tránh né, xỏ vỉa và phản công của chú gà nhỏ. Qua chắt lọc và sáng tạo, ông đã tạo ra bài võ mang tên “Hùng kê quyền” với lối đánh nhu cương linh hoạt và được nghĩa quân Tây Sơn ứng dụng tập luyện để đánh giặc ngoại xâm, lập nên những chiến công hiển hách”.

Đến thời triều Nguyễn, ngoài xây dựng đấu trường “hổ quyền” tại khu vực Trường Đá (phường Thủy Biều, TP.Huế) để tổ chức những trận đấu giữa voi và hổ; hoặc tổ chức chọi trâu thì vào dịp Tết, các vua chúa, quan lại và người dân còn lấy trò chọi gà để giải trí, mua vui. Trò chơi này thường được người xưa tổ chức kéo dài từ dịp Tết cho đến hết tháng Giêng âm lịch.

Sới gà được lập ngay giữa khu chợ có đông người qua lại đến reo hò, cổ vũ cho những chú gà chọi hăng máu đá… Ngày nay, để phục vụ cho nhu cầu chơi gà chọi, nhiều lò gà nổi tiếng trên mọi vùng miền cả nước lần lượt ra đời.

Riêng ở miền Trung có các lò gà tên tuổi như tỉnh Phú Yên có gà Vạn Giã, Gò Dút; tỉnh Quảng Ngãi có gà Sông Vệ, Sa Huỳnh. Đặc biệt, ở đất võ Tây Sơn, Bình Định có gà Bắc Sông Kôn, là dòng gà được võ tướng Nguyễn Lữ lưu truyền. Mặc dù đã giải nghệ nhiều năm, song ông Hiền vẫn rất “máu” khi mỗi lần có người nhắc đến gà chọi.

Ông Hiền cho biết, do đam mê nên ngày trước, “bộ sưu tập” gà chọi của ông có đến 20 chú gà “chiến” thường được nhốt trong những chiếc lồng sắt lớn. Đối với ông và nhiều người dân xứ Huế, chọi gà là một thú vui tao nhã, người chơi gà để rèn luyện tính kiên nhẫn, điềm đạm. Tuy nhiên, càng về sau, trò chơi dân gian này càng bị biến tướng và không ít trường gà trở thành những sới bạc cá cược đỏ đen, rơi vào “tầm ngắm” của lực lượng công an…

Triệt phá những sới bạc trong trường gà

Nếu nói đến giới “mê” gà chọi ở Huế, không ai không biết đến Năm Lửa (tên thật Đỗ Thanh Hồng, SN 1963). Từ những năm 2002, vào những ngày thứ 7 và chủ nhật, sới gà của Năm Lửa nằm trên đường Nguyễn Chí Thanh, phường Phú Hậu thu hút hàng trăm người đến xem đá gà, trong đó có không ít con bạc là những tay anh chị có máu mặt.

Để phục vụ nhu cầu cá độ, Năm Lửa cho xây một trường gà lớn, bên trong có 2 sới và có cả dịch vụ cho vay nóng, đổi ngoại tệ. Có thời điểm, nhiều chủ gà ở khu vực miền Trung và Tây Nguyên thường xuyên mang “thần kê” của mình đến trường gà Năm Lửa để thách đấu, đặt cược với số tiền từ vài chục triệu đồng đến cả trăm triệu đồng cho mỗi trận chọi gà.

Trường gà này tồn tại trong suốt hơn 10 năm, gây ảnh hưởng đến an ninh trật tự địa phương khiến người dân sống xung quanh trường gà rất bức xúc. Đến tháng 2.2012, Công an tỉnh Thừa Thiên-Huế thành lập Ban chuyên án triệt phá trường gà Năm Lửa, bắt giữ 22 đối tượng cá độ, 43 đối tượng có liên quan bị lập biên bản. Tại sới gà, công an thu giữ hơn 46 triệu đồng tiền mặt, 20 tờ tịch có nội dung cá độ với số tiền 270 triệu đồng và 4 con gà đá.

Sau khi trường gà Năm Lửa bị triệt phá, các chủ sới gà khác ở địa bàn TP.Huế “đóng sới, quy ẩn” vì sợ bị công an “sờ gáy”. Tuy nhiên, vì lợi nhuận được hưởng trong tổng số tiền tham gia cá cược của con bạc nên chỉ một thời gian ngắn sau, nhiều sới gà ở Huế lại ồ ạt mọc lên.

Điển hình như từ khoảng cuối năm 2015, Võ Đình An Mãn (SN 1982, trú số 13/77 Thiên Thai, phường An Tây, TP.Huế) tổ chức một sới gà lớn ngay tại vườn nhà mình, vào những ngày cuối tuần, thu hút rất đông người đến xem chọi gà, đặt cược và chung độ bằng tiền mặt. Với quyết tâm triệt phá điểm tụ điểm cá độ này, một ngày trung tuần tháng 5.2016, hàng chục cảnh sát hình sự, Công an TP.Huế đã ập vào sới và bắt quả tang 48 đối tượng, trong đó có 10 đối tượng trực tiếp tham gia cá độ...

Theo thượng tá Võ Văn Sáu, Phó trưởng Công an TP.Huế - người chỉ huy triệt phá nhiều trường gà trên địa bàn TP.Huế, để tránh bị cơ quan công an phát hiện, nhiều chủ trường gà đã nghĩ ra nhiều chiêu bài như liên tục thay đổi thời gian chọi gà; sới gà được xây dựng ở địa điểm kín đáo với quy mô “khép kín” đầy đủ các dịch vụ như cơm, nước giải khát, cà phê, cho vay nóng và bố trí người đứng bên ngoài để cảnh giới. Nếu có động tĩnh, các đối tượng sẽ hô hoán nhau tháo chạy ở cửa sau nhằm tránh bị bắt.

Tuy nhiên, dù các chủ trường gà có ma mãnh đến đâu vẫn không thể thoát khỏi tai mắt cảnh giác tội phạm của quần chúng nhân dân nên không thoát khỏi “tầm ngắm” của lực lượng công an. Bằng chứng là vụ xóa sổ trường gà do Phạm Tiến Dũng (SN 1975, trú ở 35 Trần Nhật Duật, phường Tây Lộc, TP.Huế) làm chủ vào một ngày đầu tháng 3.2015. Ngoài Dũng và 50 đối tượng bị bắt giữ, Công an TP.Huế còn thu giữ 100 triệu đồng tiền mặt, nhiều biên lai tờ tịch cá độ và 8 con gà đá.

Trường gà của Dũng được xây dựng từ năm 2014 và thường tổ chức chọi gà để các con bạc cá độ vào những ngày thứ Bảy và Chủ nhật. Tuy nhiên, vì nhu cầu của người chơi và để “né” công an nên sau đó Dũng chuyển sang tổ chức chọi gà bất cứ các ngày trong tuần, miễn sao có người bắt độ.

Bình quân mỗi ngày, trường gà của Dũng có đến trăm người ở Huế và các địa phương lân cận như Hương Thủy, Hương Trà, Phú Lộc đến cá cược ăn tiền. Mỗi độ cá cược thường từ vài trăm nghìn đồng tới gần chục triệu đồng. Mặc dù nắm rõ phương thức hoạt động trường gà của Dũng, song vì các đối tượng cá độ rất ma mãnh nên phải đến lần vây bắt thứ 3, Công an TP.Huế huy động 50 cảnh sát hình sự phối hợp với Công an phường Tây Lộc, trong đó có nhiều cảnh sát mặc thường phục, thì mới khống chế được các đối tượng, qua đó xóa sổ trường gà này.

Đại tá Đặng Ngọc Sơn, Phó Giám đốc Công an tỉnh Thừa Thiên-Huế nhận định, trước sự biến tướng của trò chơi chọi gà thành những tụ điểm đánh bạc quy mô lớn nên thời gian qua, Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh và Công an TP.Huế đã phối hợp với công an các địa phương đã liên tiếp triệt phá nhiều trường gà tổ chức cá cược ăn tiền, qua đó nhận được nhiều khen ngợi từ phía người dân khi đã xóa sổ được các “trường đấu” cá cược, góp phần giữ gìn sự bình yên trên vùng đất Cố đô.