Theo Pháp lệnh Thuế Tài nguyên thì doanh nghiệp khai thác đất để sản xuất gạch tuynel thuộc đối tượng nộp thuế tài nguyên. Trường hợp doanh nghiệp khai thác tài nguyên đất dưới hình thức cho phép đơn vị thi công công trình khác đổ đất vào bãi nguyên liệu của doanh nghiệp để làm nguyên liệu sản xuất gạch thì doanh nghiệp đó vẫn phải kê khai, nộp thuế tài nguyên theo quy định của pháp luật.

Nhận được thông tin phản ánh của người dân về việc tại huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An đang diễn ra tình trạng buông lỏng quản lý để đầu nậu ngang nhiên bán đất trái phép thu lợi bất chính. Hàng ngày, tại địa bàn thị trấn có đoàn xe tải gắn logo “Hoàng Anh” thường xuyên xúc đất tại khu vực đất nông nghiệp sát với dự án cống, Bara Nam Đàn, sau đó được vận chuyển đất trái phép đến tiêu thụ tại Công ty gạch Rào Gang ở huyện Thanh Chương.

Điểm khai thác đất nông nghiệp tại khu vực Bara Nam Đàn.

Phóng viên đã đến tìm hiểu và thấy thực trạng ở sát khu vực cống Nam Đàn, hoạt động của máy múc đang nhả khói đưa gầu múc đất lên xe ô tô nơi phía bên đất nông nghiệp sát công trình. Cứ thế, hết xe này đến xe khác, khoảng đất bị múc nhanh chóng thành một vũng sâu hoắm có những nơi sâu khoảng gần 2 mét. Hàng ngày, ô tô chở đất đi ngang nhiên chạy ra Quốc lộ 46 và sau đó chạy ngang nhiên đi vào thị trấn Nam Đàn, đoàn xe ung dung chở đất chạy về hướng huyện Thanh Chương, theo dấu xe, phóng viên đã tiếp cận được điểm tập kết đất cuối cùng là Công ty CP sản xuất gạch Rào Gang tại xã Thanh Khai, huyện Thanh Chương.

Qua xác minh trên hệ thống Cục Đăng kiểm Việt Nam, Đoàn xe tải chở đất này thuộc Công ty TNHH VT và XD Hoàng Anh có địa chỉ tại xóm 7, xã Nhân Sơn, huyện Đô Lương. Chiếc xe mang biển kiểm soát 37C 206.14 đang lưu thông có kiểm định lần cuối là ngày 04/05/2016, nay đã hết hạn kiểm định ngày 03/5/2018 có kích thước thùng hàng (dài, rộng, cao) là 4800 x 2335 x 950 mm; xe biển số 37C 195.14 có kích thước thùng hàng là 4020 x 2185 x 740 mm; xe biển số 37C 199.22 có kích thước thùng hàng là 4800 x 2300 x 960 mm; xe 37C 179.42 có kích thước thùng hàng là 5300 x 2300 x 920 mm; xe 37C 171.53 có kích thước thùng hàng là 5300 x 2300 x 920 mm.

Xe chở đất gây bụi mù ảnh hưởng tới môi trường sống khu dân cư.

Xe 37C 206.14 đã hết hạn kiểm định ngày 03.5.2018 vẫn ngang nhiên chở đất lưu thông trên QL46.

Xe 37C 179.42 trong đăng kiểm có kích thước chiều cao thùng hàng là 920 mm nhưng nhìn băng mắt thường cũng thấy thành thùng cao hơn quy định.

Như vậy có thể thấy là hầu hết tất cả thành thùng đều cao hơn đăng kiểm và những đoàn xe này khi chở đất cũng không che bạt theo quy định khiến đất rơi vãi ra đường, ảnh hưởng tới môi trường. Trong những ngày phóng viên bám sát nội dung nhân dân phản ánh để tìm hiểu sự việc thì không hề thấy cơ quan chức năng nào kiểm tra, giám sát các hoạt động như khai thác, vận chuyển có nhiều dấu hiệu vi phạm này.

Thậm chí còn có sự buông lỏng quản lý hay còn gọi là vô trách nhiệm của một số bộ phận chức năng thuộc huyện Nam Đàn bởi vào đầu buổi chiều ngày 14/5/2018, khi các đoàn xe đang chở đất chạy ào ào trên Quốc lộ 46 đi qua thị trấn, phóng viên có phản ánh sự việc trên với đồng chí Đội trưởng Đội CSGT Công an huyện thì được giải thích là: “… CSGT huyện không có quyền trên QL46…”, liền sau đó phóng viên đã gọi điện trực tiếp cho ông Nguyễn Thành Lâm - Trưởng phòng TN&MT huyện để báo sự việc khai thác đất trái phép..., sau khi nghe xong nội dung vị này nói ngắn gọn với phóng viên: “Tôi đang bận họp…” và tắt máy (?!).

Để ngăn chặn hành vi khai thác đất trái phép đang diễn ra, phóng viên đã nhắn tin nội dung tới số điện thoại của Chủ tịch UBND huyện Nam Đàn với nội dung “Báo cáo bác: đang có Công ty khai thác đất vận chuyển sang nhà máy gạch Rào Gang Thanh Chương và điểm lấy đất tại kênh mới bên cạnh Công an huyện - hoạt động công khai…”. Lạ thay, khoảng 30 phút kể từ sau khi phóng viên nhắn tin báo cho Chủ tịch UBND huyện thì tất cả các xe đang chờ xúc đất tại đây rút lui (?!).

Xe 37C 206.14 và xe 37C 199.22 đang đổ đất tại bãi công ty gạch Rào Gang ở huyện Thanh Chương.

Ngày 15/5/2018, phóng viên đến liên hệ trực tiếp với ông Lê Trung Hòa - Chánh Văn phòng UBND huyện Nam Đàn để làm rõ vấn đề liên quan đến sự phản ánh là có hay không việc lợi dụng thi công dự án để bán đất cho nhà máy gạch? Ông Hòa cũng chỉ giải thích dự án đang thi công là dự án này do Công ty TNHH MTV Thủy lợi Nam Nghệ An làm chủ đầu tư. Khi phóng viên đặt câu hỏi: Vậy trách nhiệm của địa phương như thế nào khi đất được chuyển bán sang nhà máy gạch ở huyện Thanh Chương?

Ông Hòa cho biết: “Vẫn có trách nhiệm của địa phương, việc này các anh phải làm việc với anh Lâm phòng TN&MT, nhưng hôm nay anh Lâm đi vắng…”, sau đó, ông Hòa cho số điện thoại của ông Lâm để phóng viên tự liên hệ làm việc? Qua tìm hiểu sơ bộ, được biết đây là Dự án nâng cấp, mở rộng cống Nam Đàn và hệ thống kênh, giai đoạn 1 xây mới cống Nam Đàn được Bộ NN&PTNT phê duyệt tại Quyết định số 400/QĐ/BNN-XD ngày 22/2/2010 với tổng mức đầu tư 536,712 tỷ đồng. Tuy nhiên, sau một thời gian triển khai dự án, một số nhà thầu không đủ năng lực đã phải chuyển khối lượng công trình cho phía nhà thầu mới là Công ty TNHH Hòa Hiệp tiếp tục thi công.

Vậy có hay không việc lợi dụng dự án, các tổ chức, cá nhân đã tiến hành khai thác, vận chuyển trái phép đất ra khỏi địa bàn để bán, làm thất thoát tài nguyên khoáng sản, thất thu ngân sách? Có hay không sự bảo kê cho việc khai thác tài nguyên đất? Vì sao các vi phạm xảy ra nhiều tháng nhưng không được xử lý gây bức xúc trong dư luận xã hội?

Báo đề nghị các cơ quan chức năng tỉnh Nghệ An cần nhanh chóng vào cuộc điều tra làm rõ những vấn đề báo nêu và kiên quyết xử lý những sai phạm nếu có để tránh việc thất thoát nguồn tài nguyên và nguồn thu ngân sách Nhà nước.

Tác giả: Thái Quảng và nhóm PVĐT

Nguồn tin: Báo Kinh doanh & Pháp luật