Một góc dự án Formosa Hà Tĩnh.
Đây là khoản thuế được Chính phủ đưa ra nhằm tháo gỡ khó khăn cho Công ty TNHH gang thép Hưng Nghiệp - Formosa sau sự cố ngày 13.5.2014. Cụ thể, trong một công văn ngày 6.9.2014, Bộ Tài chính hướng dẫn Formosa Hà Tĩnh không phải nộp thuế nhà thầu với hàng hóa, thiết bị nhập khẩu kèm theo bảo hành (là trách nhiệm và nghĩa vụ của người bán) theo hợp đồng, ngoài ra không kèm theo dịch vụ nào khác.
Tuy nhiên, theo quy định tại Thông tư 60/2012 của Bộ Tài chính, đối tượng áp thuế nhà thầu đối với hàng hóa, thiết bị nhập khẩu kèm theo bảo hành là các nhà thầu nước ngoài có thu nhập tại VN thông qua việc bán hàng hóa, thiết bị nhập khẩu kèm theo bảo hành. Do đó, khoản thuế nhà thầu 176,3 tỉ đồng không phải do Formosa bỏ tiền túi nộp cho ngân sách mà Formosa chỉ là đối tượng khấu trừ và nộp hộ nhà thầu nước ngoài. Trong khi đó, nhà thầu này lại không phải đối tượng chịu ảnh hưởng của vụ sự cố 13.5.2014. Bộ Tài chính sau đó cũng đã có văn bản yêu cầu các đơn vị chức năng thực hiện thu lại theo hướng này.
Chịu ảnh hưởng của sự kiện trên nhưng Formosa đã khai không đúng thực tế số tiền bị thiệt hại. Cụ thể, theo báo cáo của Bộ Tài chính, cả nước ghi nhận có 778 doanh nghiệp được đánh giá bị ảnh hưởng. Các doanh nghiệp báo cáo bị thiệt hại 9.900 tỉ đồng và 4,23 triệu USD, riêng Formosa Hà Tĩnh khai báo bị thiệt hại cao nhất với số tiền lên đến 5.533 tỉ đồng. Tuy nhiên, qua rà soát của các cơ quan như bảo hiểm và cơ quan chức năng địa phương cho thấy, tổng số tiền thiệt hại của các doanh nghiệp trên cả nước là 4.523 tỉ đồng và 4,23 triệu USD, trong đó thiệt hại của Formosa Hà Tĩnh là 4,77 tỉ đồng, các nhà thầu làm cho Formosa là 68,32 tỉ đồng.
Để hỗ trợ, riêng Hà Tĩnh đã hoàn thuế trước cho Formosa kể từ kỳ hoàn thuế tháng 4.2014 cho đến nay với số tiền hơn 10.173 tỉ đồng. Ngoài ra, Formosa còn được Bộ Tài chính miễn giảm, miễn phạt và hoàn lại số tiền thuế đã truy thu, phạt cho Formosa trước khi xảy ra sự cố 13.5.2014, số tiền 71,6 tỉ đồng. Đây là số tiền miễn giảm và hoàn lại khoản thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường đã nộp đối với hoạt động hút cát san nền.
Quá trình kiểm tra để hỗ trợ cơ quan thuế, hải quan đã phát hiện nhiều sai phạm của Formosa và đề nghị Bộ Tài chính truy thu và thu nhiều số tiền vi phạm. Hải quan đã truy thu 5,5 tỉ đồng; cơ quan thuế phạt vi phạm hành chính 225 tỉ đồng…
Tác giả bài viết: Anh Vũ
