Bản chất của hợp đồng liên doanh thực chất là cho thuê đất

Chiều 18/5), tại phiên tòa xét xử sơ thẩm vụ Đinh Ngọc Hệ (còn gọi là Út trọc và đồng phạm, Hội đồng xét xử đã tiến hành thẩm vấn nhóm bị cáo nguyên là cán bộ của Quân đội, trong đó có Đô đốc Nguyễn Văn Hiến, cựu Thứ trưởng Bộ Quốc phòng.

Việc thẩm vấn của tòa để làm rõ về việc thực hiện đàm phán, kiểm tra, thực hiện các thủ tục trong việc ký hợp đồng thành lập các công ty liên doanh, bản chất của hợp đồng liên doanh này là cho thuê đất.

Các khu đất số 2 (diện tích 1.995 m2), số 7-9 (diện tích 3.531 m2) và số 9-11 (diện tích 1.660 m2) tại đường Tôn Đức Thắng, quận 1, TP.HCM có nguồn gốc là đất Quốc phòng, thuộc quyền quản lý của Quân chủng Hải quân (QCHQ).

Năm 2006, Ban Thường vụ Đảng ủy QCHQ nhất trí phương án hợp tác kinh doanh do cơ quan chức năng, doanh nghiệp đề xuất. Bộ Tư lệnh Hải quân đã báo cáo và được Thủ trưởng Bộ Quốc phòng nhất trí về chủ trương.

Lãnh đạo Bộ Quốc phòng yêu cầu QCHQ chỉ được hợp tác liên doanh sau khi hoàn thành các thủ tục liên quan về quản lý, khai thác các khu đất theo đúng quy định pháp luật, đảm bảo nguyên tắc không ảnh hưởng đến nhiệm vụ quốc phòng.

Để thực hiện chủ trương trên, QCHQ giao cho các cơ quan chức năng và công ty Hải Thành của QCHQ, trực tiếp là các bị cáo Bùi Như Thiềm (nguyên Trưởng phòng Kinh tế), Đoàn Mạnh Thảo (nguyên Trưởng Phòng Tài chính), Bùi Văn Nga (nguyên Giám đốc công ty Hải Thành) và Trần Trọng Tuấn (Phó giám đốc Hải Thành) triển khai thực hiện.

Quá trình thực hiện, bị cáo Bùi Như Thiềm sau khi đàm phán đã tham mưu cho Thường vụ Đảng ủy, Thủ trưởng Bộ Tư lệnh Hải quân cho đối tác thuê 3 khu đất quốc phòng nêu trên dưới hình thức ký hợp đồng liên doanh khoán lợi nhuận, thời hạn 49 năm.

Sau đó trình ông Nguyễn Văn Hiến ký ủy quyền cho Bùi Văn Nga ký hợp đồng liên doanh với các đối tác; ký bảo đảm vào hợp đồng liên doanh khu đất số 7-9 khi chưa được chuyển mục đích sử dụng đất, ký các văn bản tạo điều kiện cho Công ty Yên Khánh chuyển loại hình doanh nghiệp và nắm giữ quyền quản lý, sử dụng đất trái quy định của Bộ Quốc phòng và Luật Đất đai năm 2003.

Trường hợp bị cáo Bùi Văn Nga, thực hiện ủy quyền của Tư lệnh Nguyễn Văn Hiến, Bùi Văn Nga đồng ý cho các đối tác thuê 3 khu đất quốc phòng để thực hiện dự án dưới hình thức hợp đồng liên doanh thời hạn 49 năm, khi các khu đất chưa được chuyển đổi mục đích sử dụng sang đất quốc phòng làm kinh tế; không lập dự án đầu tư trình Bộ Quốc phòng phê duyệt theo quy định…

Khi Bộ trưởng Bộ Quốc phòng thời điểm đó là Đại tướng Phùng Quang Thanh có ý kiến chỉ đạo QCHQ "không được góp vốn bằng giá trị quyền sử dụng đất và tài sản trên đất", nhưng Bùi Văn Nga vẫn ký hợp đồng góp vốn với Công ty TNHH Yên Khánh Hải Thành bằng giá trị quyền sử dụng đất khu đất số 7-9.

Bị cáo không phối hợp với các phòng Tài chính, Kinh tế để thực hiện thủ tục thu nộp, quản lý, sử dụng số tiền chuyển mục địch sử dụng 3 khu đất trên theo quyết định UBND TP.HCM đã phê duyệt theo đúng quy định của pháp luật.

Tại tòa, bị cáo Bùi Như Thiềm (nguyên Trưởng phòng kinh tế QCHQ) thừa nhận không kiểm tra năng lực Cty Yên Khánh của Đinh Ngọc Hệ nhưng vẫn đàm phán để Cty Hải Thành liên doanh với Yên Khánh.

Ông Thiềm cũng biết việc thành lập 3 pháp nhân mới là liên doanh của Hải Thành với các Cty Yên Khánh, Cảnh Hưng, Mai Anh để khai thác 3 khu đất tại đường Tôn Đức Thắng. Tuy nhiên, bị cáo này khẳng định đã từng "can ngăn" việc này.

"Trước khi đàm phán, Bộ Tư lệnh ký hợp đồng thuê văn phòng luật sư 1/5 và văn phòng luật sư Trí Tuệ.

Cả 2 văn phòng đều khuyên không nên góp vốn bằng đất, không nên thành lập pháp nhân mới. Tôi đã sao văn bản này và gửi cho các Thường vụ Đảng ủy. Tôi cũng như bị cáo Thảo có ý kiến không thành lập pháp nhân mới vì bất lợi cho QCHQ", bị cáo Thiềm nói.

Phiên tòa xét xử.

Bị cáo Thiềm cũng thừa nhận việc lập liên doanh, cho Hải Thành góp vốn bằng đất thực ra là cho thuê đất vì các Cty Yên Khánh, Mai Anh, Cảnh Hưng phải trả cho Hải Thành một khoản thu nhất định không phụ thuộc kết quả kinh doanh trên 3 khu đất.

Bị cáo nói: "Theo Luật Doanh nghiệp, khi góp vốn phải chia lãi, lỗ theo cổ phần; lời ăn lỗ chịu. Tuy nhiên, tôi và anh Vũ Văn Khánh lên xin ý kiến Cục Kinh tế, Cục nói toàn quân đều khoán, nếu không sẽ có tình trạng lỗ thật lãi giả, không kiểm soát được".

Tương tự, các bị cáo Bùi Văn Nga (nguyên GĐ Cty Hải Thành), Đoàn Mạnh Thảo (nguyên Trưởng phòng tài chính QCHQ, cấp bậc đại tá) cho rằng, việc Hải Thành liên doanh với 3 Cty khác, góp vốn bằng đất thực chất chỉ là cho thuê đất quốc phòng.

“Tôi có khuyết điểm thiếu sát sao, quyết liệt"

Về việc bản chất các hợp đồng liên doanh thực chất là cho thuê đất, bị cáo Nguyễn Văn Hiến, cựu Tư lệnh quân chủng Hải quân cho hay: “Cho đến khi cơ quan điều tra có ý kiến là thuê đất, tôi mới nghĩ như vậy.

Trước, trong đầu tôi chỉ nghĩ là liên doanh, trong hợp đồng cũng không có chữ cho thuê nào, mong tòa xem xét”.

Bị cáo Nguyễn Văn Hiến, cũng nói về chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng thời điểm đó về việc "không được góp vốn bằng giá trị quyền sử dụng đất và tài sản trên đất".

Theo bị cáo Hiến, sau khi có chỉ đạo của Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, ông có giao văn phòng sao thành 13 bản gửi các cán bộ trong Thường vụ Đảng ủy QCHQ, các cơ quan chức năng.

Sau đó giao cho phòng Tài chính, đơn vị quản lý vốn triển khai cho công ty Hải Thành cũng như gửi thẳng văn bản chỉ đạo từ Bộ cho công ty.

Bị cáo Hiến cho hay, ông không trực tiếp kiểm tra việc thực hiện theo chỉ đạo của Bộ trưởng. Năm 2010 khi triển khai nội dung trên thì năm 2011 có văn bản tổng kiểm tra, rà soát các dự án, trong đó có 3 dự án (3 khu đất ở đường Tôn Đức Thắng) về việc chấp hành luật pháp, chấp hành quy định của Bộ Quốc phòng, chấp hành quy định của QCHQ. Đoàn công tác phải đến từng công ty, từng khu đất để kiểm tra báo cáo.

Đánh giá hành vi của mình, bị cáo Hiến nêu rõ: “Tôi có khuyết điểm thiếu sát sao, quyết liệt. Tôi đã cho kiểm tra, cho họp để thực hiện chỉ đạo của Thường vụ… nhưng không truy đến cùng. Tôi xin nhận khuyết điểm”.

Tác giả: Hoàng Đan

Nguồn tin: Báo Tổ quốc