Toàn văn bài diễn văn Kỷ niệm 90 năm Xô viết Nghệ Tĩnh của Bí thư Tỉnh uỷ Thái Thanh Quý:

Bí thư Tỉnh uỷ Thái Thanh Quý đọc diễn văn tại lễ kỷ niệm.

- Kính thưa đồng chí Nguyễn Xuân Thắng - Bí thư Trung ương Đảng, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng lý luận Trung ương;

- Kính thưa các đồng chí lãnh đạo Ban, bộ, ngành, cơ quan Trung ương; lãnh đạo Quân khu 4;

- Kính thưa các bậc lão thành cách mạng, anh hùng lực lượng vũ trang, anh hùng lao động; các đồng chí lãnh đạo tỉnh Nghệ An và tỉnh Hà Tĩnh qua các thời kỳ;

- Thưa đồng bào, đồng chí!

Trong không khí phấn khởi, tự hào của những ngày cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh Nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, hôm nay, Đảng bộ và nhân dân tỉnh Nghệ An trọng thể tổ chức Lễ kỷ niệm 90 năm Xô viết Nghệ Tĩnh (12/9/1930 - 12/9/2020).

Thay mặt Tỉnh ủy, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân, Uỷ ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh, tôi trân trọng gửi tới các đồng chí lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các bậc lão thành cách mạng cùng toàn thể quý vị đại biểu, khách quý, đồng bào, đồng chí những lời chúc tốt đẹp nhất.

Thưa đồng bào, đồng chí!

Cuối thế kỷ 19, dân tộc ta bị thực dân Pháp đô hộ, nhân dân ta phải chịu cảnh “một cổ hai tròng”, sống trong cực khổ lầm than, rên xiết dưới xiềng xích thực dân phong kiến. Đặc biệt, sau chiến tranh thế giới lần thứ nhất, thực dân Pháp tăng cường vơ vét tài nguyên, bóc lột, đẩy mâu thuẫn giữa Việt Nam với thực dân Pháp và bè lũ tay sai ngày càng gay gắt; nhu cầu đấu tranh giành độc lập ngày càng trở nên bức thiết. Độc lập, tự do là khát vọng, là tư tưởng cốt lõi chi phối suy nghĩ và hành động của mỗi người dân Việt Nam yêu nước. Nhiều cuộc khởi nghĩa, phong trào yêu nước của nhân dân chống thực dân Pháp diễn ra liên tục và sôi nổi theo nhiều khuynh hướng khác nhau nhưng đều thất bại. Cách mạng Việt Nam rơi vào tình trạng khủng hoảng sâu sắc về đường lối.

Trong hoàn cảnh ấy, đầu những năm 20 của thế kỷ 20, lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc đã tìm thấy ở chủ nghĩa Mác – Lênin con đường cứu nước cho dân tộc Việt Nam - Con đường giải phóng dân tộc theo cách mạng vô sản. Người đã tích cực truyền bá chủ nghĩa Mác – Lênin vào phong trào công nhân và phong trào yêu nước, làm cho đêm trường nô lệ trên dải đất Việt Nam thuộc địa nửa phong kiến được thức tỉnh và sục sôi chuyển động.

Tháng 2 năm 1930, Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời, với đường lối đúng đắn, phương pháp khoa học và bản lĩnh vững vàng, Đảng đã đảm đương sứ mệnh lịch sử lãnh đạo nhân dân tiến hành giải phóng dân tộc. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, phong trào đấu tranh của quần chúng đã bùng lên mạnh mẽ. Những cuộc đấu tranh liên tiếp của công nhân, nông dân và các tầng lớp nhân dân lao động chống thực dân, phong kiến diễn ra rộng khắp trong cả nước, nhanh chóng phát triển thành cao trào cách mạng 1930 - 1931 với đỉnh cao là Xô viết Nghệ Tĩnh, mở đầu cho cuộc cách mạng dân tộc, dân chủ nhân dân do Đảng Cộng sản Việt Nam tổ chức và lãnh đạo.

Thưa đồng bào, đồng chí!

Nghệ Tĩnh là vùng đất có bề dày văn hóa lịch sử, nhân dân có truyền thống yêu nước, kiên cường, bất khuất trong đấu tranh chống giặc ngoại xâm. Suốt hàng ngàn năm ở nhiều thời đại, xứ Nghệ là rường cột, là chỗ dựa tin cậy để đón quân lui, quân tiến của chính quyền Trung ương, là quê hương của nhiều anh hùng, hào kiệt, sỹ phu yêu nước. Cũng như các địa phương khác, lúc bấy giờ, Nghệ Tĩnh phải gánh chịu những hậu quả nặng nề bởi sự bóc lột tàn khốc của đế quốc và phong kiến; Vinh – Bến Thủy là một trong những trung tâm công nghiệp của cả nước, có giai cấp công nhân phát triển cả về số lượng và chất lượng, vì thế Đảng bộ Nghệ An và Đảng bộ Hà Tĩnh sớm được thành lập để lãnh đạo phong trào cách mạng. Đây chính là điều kiện tiền đề cho phong trào đấu tranh của quần chúng nhân dân ở Nghệ Tĩnh phát triển thành đỉnh cao của cao trào cách mạng 1930 - 1931.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ tỉnh Nghệ An, nhân ngày Quốc tế Lao động 1/5/1930, công nhân Nhà máy Diêm, nhà máy Cưa Bến Thuỷ cùng hàng nghìn nông dân các vùng lân cận Vinh – Bến Thủy đã rầm rộ biểu tình thị uy, phất cao cờ đỏ búa liềm, giương cao khẩu hiệu đòi tăng lương, bớt giờ làm, giảm sưu thuế, chống khủng bố chính trị. Đây là lần đầu tiên công nhân và nông dân sát cánh bên nhau trong đấu tranh chống kẻ thù, mở đầu cho cao trào Xô viết Nghệ Tĩnh.

Đầu tháng 8 năm 1930, đã nổ ra cuộc Tổng bãi công của toàn thể công nhân khu công nghiệp Vinh - Bến Thuỷ. Cùng thời điểm đó, ở các huyện Thanh Chương, Nam Đàn thuộc tỉnh Nghệ An, huyện Can Lộc thuộc tỉnh Hà Tĩnh, nhân dân kéo đến huyện lỵ phá nhà giam, giải thoát tù chính trị, đốt giấy tờ sổ sách, trừng trị bọn phản động gian ác, đánh dấu một thời kỳ mới - thời kỳ đấu tranh quyết liệt “đòi dân chủ và độc lập dân tộc”, từ đấu tranh chính trị, quần chúng đã biểu tình có vũ trang tự vệ. Đặc biệt, ngày 12/9/1930, 8.000 nông dân Hưng Nguyên đã kéo đến huyện lỵ đòi yêu sách, hô vang các khẩu hiệu chống đế quốc thực dân, phong kiến. Thực dân Pháp đã man rợ, dùng máy bay ném bom vào đoàn biểu tình làm hàng trăm người chết và bị thương. Không chùn bước trước bom đạn của kẻ thù, phong trào đấu tranh của nhân dân Nghệ Tĩnh ngày càng dâng cao, lan rộng ra ở nhiều địa phương, phát triển thành cuộc đấu tranh vũ trang, làm cho hệ thống chính quyền của đế quốc, phong kiến bị tê liệt, tan rã ở nhiều nơi. Trước tình hình chính quyền địch tan rã, các chi bộ đảng và nông hội đỏ đã chủ động thiết lập, đứng ra điều hành, quản lý mọi mặt đời sống chính trị, xã hội ở nông thôn và làm nhiệm vụ của chính quyền nhân dân theo hình thức Xô viết, thi hành nhiều chính sách tiến bộ, chính đáng cho nhân dân như: chia lại ruộng công, bãi bỏ sưu cao thuế nặng, thực hiện chức năng dân chủ đối với đông đảo quần chúng và chuyên chính với thiểu số bóc lột là đế quốc và phong kiến tay sai, tích cực truyền bá chữ quốc ngữ, bài trừ hủ tục, mê tín, dị đoan.v.v…

Phong trào Xô viết Nghệ Tĩnh đã trở thành nguồn cổ vũ mạnh mẽ quần chúng công nông trong cả nước nổi dậy đấu tranh. Nhiều cuộc đấu tranh nổ ra ở các tỉnh Thái Bình, Hà Nam, Quảng Trị, Quảng Ngãi.v.v... không chỉ thể hiện tinh thần yêu nước, tình đoàn kết “chia lửa” cùng nhân dân Nghệ Tĩnh mà còn minh chứng sức mạnh đoàn kết, cố kết cộng đồng, chung lưng đấu cật của cả dân tộc Việt Nam chống lại sự nô dịch của thực dân và tay sai. Bên cạnh đó, vượt ra khỏi không gian của đất nước Việt Nam, phong trào cách mạng 1930 -1931 và Xô viết Nghệ Tĩnh là cao trào cách mạng công - nông đầu tiên nổ ra trong hệ thống thuộc địa thế giới, tiến công vào dinh lũy và làm rung chuyển nền thống trị của thực dân Pháp và phong kiến tay sai ở Đông Dương, thông qua đó, uy tín của Đảng cộng sản Việt Nam được nâng cao trong phong trào cộng sản và công nhân quốc tế, trở thành cầu nối đưa cách mạng Việt Nam với phong trào cách mạng thế giới. Những kết quả này, đánh dấu tiến trình phát triển không ngừng của cách mạng Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng.

Trước khí thế sục sôi của cao trào cách mạng và ngọn lửa Xô viết rực sáng, thực dân Pháp và tay sai đã tăng cường lực lượng đàn áp và tiến hành cuộc khủng bố trắng vô cùng tàn bạo, dìm các phong trào đấu tranh của nhân dân ta trong bể máu, nhiều cơ sở Đảng bị đàn áp, nhiều đảng viên và quần chúng bị bắt bớ, tù đày, chém giết, nhiều làng xóm bị tàn phá, thiêu rụi. Vì vậy, cao trào cách mạng 1930-1931, đỉnh cao là Xô viết Nghệ Tĩnh chỉ tồn tại trong thời gian ngắn và tạm thời lắng xuống vào cuối năm 1931. Như một cây cổ thụ lớn, tuy bị cắt ngọn nhưng rễ của nó đã ăn sâu trong lòng đất, lan rộng khắp nơi và sẽ đâm chồi nảy lộc khi gặp điều kiện thích hợp.

Xô viết Nghệ Tĩnh là thiên anh hùng ca bất diệt trong chương đầu “pho sử bằng vàng” của Đảng Cộng sản Việt Nam, tiêu biểu khí phách anh hùng của dân tộc Việt Nam và quê hương xứ Nghệ. Sự ra đời và hoạt động của chính quyền Xô viết là minh chứng sinh động việc vận dụng sáng tạo Chủ nghĩa Mác – Lênin vào thực tiễn cách mạng Việt Nam; Khẳng định tính đúng đắn của việc lựa chọn con đường cách mạng vô sản của dân tộc Việt Nam; tỏ rõ tính ưu việt và bản chất tiến bộ của một chính quyền cách mạng của dân, do dân và vì dân. Khẳng định vai trò, vị trí tiên phong, năng lực lãnh đạo và tổ chức quần chúng của Đảng ta; đồng thời đem lại cho đông đảo quần chúng công nông niềm tin ở sức mạnh của mình, niềm tin vững chắc vào đường lối cách mạng giải phóng giai cấp, giải phóng dân tộc do Đảng khởi xướng và lãnh đạo; đào tạo cho cách mạng một đội ngũ cán bộ rất lớn, rất vững vàng qua thử thách ác liệt, sẵn sàng vững bước trong chặng đường đấu tranh giải phóng dân tộc ở phía trước. Chính từ cao trào cách mạng này, nghệ thuật chỉ đạo cách mạng, nhất là đấu tranh cách mạng của Đảng đã bước đầu hình thành và ngày càng được bổ sung, phát triển trong thực tiễn đấu tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Đánh giá về Xô viết Nghệ Tĩnh, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết: “Xô viết Nghệ Tĩnh là chính quyền cách mạng đầu tiên của công nông, đã lật đổ chính quyền phản động của đế quốc và phong kiến ở mấy nơi trong hai tỉnh Nghệ - Tĩnh. Dù đế quốc Pháp và bọn phong kiến đã tạm thời nhấn chìm phong trào trong biển máu, nhưng truyền thống oanh liệt của Xô viết Nghệ Tĩnh đã thúc đẩy phong trào cách mạng trong cả nước tiến lên và đưa đến cách mạng tháng Tám thành công rực rỡ”.

Xô viết Nghệ Tĩnh đã để lại cho chúng ta nhiều bài học kinh nghiệm quý báu, ngày càng có tác dụng sâu xa vào tiến trình phát triển của lịch sử cách mạng Việt Nam trong hiện tại và mãi mãi về sau. Đó là bài học về kế thừa và phát huy truyền thống yêu nước, bất khuất, quật cường của dân tộc, quyết không chịu làm nô lệ; về đảm bảo vai trò lãnh đạo cách mạng của Đảng, thường xuyên đấu tranh chống “tả khuynh” và “hữu khuynh” để đảm bảo tính chất giai cấp công nhân của Đảng, làm cho Đảng vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức. Bài học to lớn về sức lôi cuốn, tập hợp đông đảo các tầng lớp nhân dân thông qua đường lối, chủ trương, khẩu hiệu đúng đắn của Đảng, đáp ứng được khát vọng cháy bỏng của nhân dân; thường xuyên chăm lo xây dựng, củng cố khối đại đoàn kết dân tộc trên cơ sở liên minh công nông vững chắc dưới sự lãnh đạo của Đảng, tạo nên sức mạnh tổng hợp, thực hiện thắng lợi sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế, xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa. Bài học về nghệ thuật sử dụng những hình thức và phương pháp cách mạng thích hợp với từng hoàn cảnh lịch sử cụ thể để giành, giữ chính quyền.v.v…

Toàn cảnh lễ kỷ niệm

Thưa đồng bào, đồng chí!

Tiếp nối truyền thống Xô viết anh hùng, trong các cuộc kháng chiến giải phóng dân tộc và bảo vệ Tổ quốc, Đảng bộ và nhân dân Nghệ An đã làm trọn nhiệm vụ hậu phương, cung ứng đến mức cao nhất sức người, sức của cho tiền tuyến, tham gia đánh thắng chiến tranh phá hoại, hoàn thành nghĩa vụ quốc tế cao cả, lập nhiều thành tích xuất sắc, góp phần xứng đáng vào thắng lợi vẻ vang của dân tộc ta.

Bước vào công cuộc đổi mới, nhất là thời gian gần đây, thực hiện Nghị quyết số 26 của Bộ Chính trị, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ 18, Nghệ An đã nỗ lực vượt qua khó khăn, thách thức, đạt được những thành tựu khá toàn diện trên các mặt: Tốc độ tăng trưởng kinh tế giai đoạn 2016 – 2019 khá cao, đạt 8,47%, riêng năm 2019 đạt 9,03%; Thu ngân sách trên địa bàn tỉnh hàng năm đạt và vượt so với dự toán được giao, năm 2019 đạt hơn 16.600 tỷ đồng. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch theo hướng tích cực. Nông nghiệp, nông thôn và nông dân có nhiều khởi sắc, là điểm sáng của cả nước về kết quả thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.

Các lĩnh vực văn hóa - xã hội đạt nhiều kết quả tích cực. An sinh xã hội, đời sống của nhân dân được quan tâm, nâng cao; Công tác xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền được chú ý toàn diện trên các mặt; Tinh thần đoàn kết, dân chủ được lan tỏa rộng rãi; Quốc phòng, an ninh, trật tự an toàn xã hội được đảm bảo; đối ngoại được tăng cường, mở rộng, để lại nhiều ấn tượng tốt đẹp với bạn bè trong nước và quốc tế.

Từ đầu năm đến nay, hướng tới Kỷ niệm 90 Xô viết Nghệ Tĩnh, toàn tỉnh đã phát động các phong trào thi đua yêu nước gắn với tổ chức Đại hội Đảng các cấp, nhiệm kỳ 2020 – 2025. Đến nay, công tác chỉ đạo đại hội đảng bộ cấp trên cơ sở đã hoàn thành, toàn tỉnh đang tích cực chuẩn bị tổ chức Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ 19, tạo tiền đề vững chắc để toàn tỉnh phấn khởi bước vào giai đoạn phát triển mới.

Các đại biểu dự lễ kỷ niệm.

Thưa đồng bào, đồng chí!

Bước đường đi tới của Đảng bộ và nhân dân Nghệ An tuy có nhiều thời cơ thuận lợi song cũng còn không ít khó khăn, thách thức. Tỉnh ta, đã đạt được những thành tựu đáng trân trọng, nhưng quá trình phát triển vẫn chưa tương xứng với tiềm năng, cơ hội và yêu cầu, nhất là thực hiện mục tiêu trở thành tỉnh khá của cả nước. Môi trường đầu tư kinh doanh vẫn chưa thật sự hấp dẫn so với nhiều địa phương khác trong cả nước. Tỷ lệ hộ nghèo ở khu vực miền Tây còn cao, đời sống một bộ phận nhân dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa còn khó khăn. Công tác xây dựng đảng, xây dựng hệ thống chính trị có mặt còn hạn chế, chưa đáp ứng được yêu cầu trong tình hình mới.

Trong khi đó, tình hình kinh tế, chính trị thế giới chuyển biến phức tạp, khó lường. Các vấn đề toàn cầu như biến đổi khí hậu, thiên tai, dịch bệnh, an ninh phi truyền thống tiếp tục diễn biến đáng lo ngại.

Hơn lúc nào hết, chúng ta cần khơi dậy mạnh mẽ ý chí, bản lĩnh kiên cường, tinh thần cách mạng, khát vọng vươn lên của nhân dân và cả hệ thống chính trị, nhất là tinh thần tiến công cách mạng, “đứng đầu dậy trước” của Xô viết Nghệ Tĩnh, tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức, đẩy mạnh tinh thần khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, đưa Nghệ An phát triển nhanh, bền vững, trở thành trung tâm kết nối phát triển vùng Bắc Trung Bộ trên nhiều lĩnh vực.

Theo đó, những năm tới, Nghệ An tập trung cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả, sức cạnh tranh và đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số; Huy động tốt các nguồn lực xã hội cho phát triển; Đẩy mạnh phát triển các ngành sản xuất và dịch vụ dựa trên nền tảng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, có giá trị gia tăng cao, tiết kiệm nguyên liệu, năng lượng, thân thiện với môi trường; Thu hút các dự án trọng điểm, nâng cao hiệu quả phát triển khu kinh tế, khu công nghiệp, vùng kinh tế trọng điểm; ưu tiên phát triển các ngành kinh tế biển, nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, du lịch biển, nghỉ dưỡng, lịch sử,... mang tầm khu vực và quốc tế; Chăm lo phát triển toàn diện văn hóa, con người Nghệ An, bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, thu hút, trọng dụng nhân tài; Củng cố quốc phòng, an ninh; chủ động hội nhập và hợp tác quốc tế.

Tiếp tục thực hiện nghiêm túc, thiết thực, có hiệu quả việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII về xây dựng chỉnh đốn Đảng; đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa", làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động "diễn biến hòa bình" của các thế lực thù địch. Nâng cao vai trò, năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, xây dựng hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả; xây dựng đội ngũ cán bộ, đảng viên có phẩm chất, năng lực và đủ uy tín, ngang tầm nhiệm vụ, lấy sự hài lòng của nhân dân, doanh nghiệp làm thước đo chủ yếu về chất lượng cán bộ và kết quả điều hành của chính quyền các cấp.

Đổi mới nội dung, phương thức vận động quần chúng của Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể nhân dân phù hợp với tình hình mới. Đảm bảo đoàn kết, thống nhất trong toàn Đảng bộ và nhân dân, phát huy sức mạnh tổng hợp để xây dựng, phát triển tỉnh nhà.

Đặc biệt, tập trung tổ chức thành công Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ 19, nhiệm kỳ 2020-2025, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 13 của Đảng; tiếp tục phòng chống dịch bệnh covid-19 hiệu quả.

Thưa đồng bào, đồng chí!

Đã 90 năm trôi qua, nhưng khí phách và tinh thần Xô viết vẫn trường tồn cùng lịch sử dân tộc, vang vọng truyền thống kiên cường, bất khuất, lòng yêu nước nồng nàn, trở thành ngọn lửa thiêng thắp sáng con đường đấu tranh vì độc lập, tự do và đi lên chủ nghĩa xã hội của nhân dân ta.

Xô viết Nghệ Tĩnh mãi mãi là niềm tự hào và kiêu hãnh, tiếp thêm niềm tin, sức mạnh cho Đảng bộ và nhân dân Nghệ An vững bước thực hiện thắng lợi công cuộc đổi mới và hội nhập, xây dựng quê hương Bác Hồ kính yêu sớm trở thành tỉnh khá như sinh thời Người hằng mong muốn.

Trong giờ phút thiêng liêng của buổi lễ hôm nay, xin thắp nén tâm nhang, chúng ta thành kính tưởng nhớ, bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc và nguyện sống xứng đáng với sự hy sinh cao cả của các bậc tiền nhân, các anh hùng liệt sỹ Xô viết Nghệ Tĩnh, tiếp nối xứng đáng với danh hiệu Nghệ Tĩnh đỏ.

Đảng Cộng sản Việt Nam quang vinh muôn năm!

Chủ tịch Hồ Chí Minh vĩ đại, sống mãi trong sự nghiệp của chúng ta!

Tinh thần Xô viết Nghệ Tĩnh đời đời bất diệt!

Kính chúc toàn thể đồng bào, đồng chí cùng quý vị đại biểu sức khỏe và thành công.

Xin trân trọng cảm ơn!

Tác giả: Bí thư Tỉnh uỷ Thái Thanh Quý

Nguồn tin: Truyền hình Nghệ An