Trước khi triển khai thực hiện và nhân rộng Đề án xây dựng "xã sạch về ma túy", toàn tỉnh Nghệ An có 4.412 người nghiện có hồ sơ quản lý (trong đó 2.066 người nghiện ngoài cộng đồng và 2.348 người nghiện tại các cơ sở cai nghiện); 1.512 người sử dụng trái phép chất ma túy. Trên địa bàn mới chỉ có có 109 xã, phường, thị trấn được xác định sạch về ma túy; 351 đơn vị còn lại có ma túy, trong đó 30 xã, phường, thị trấn trọng điểm. Riêng địa bàn biên giới, có 3 xã thuộc huyện Kỳ Sơn (cũ) sạch về ma túy, còn lại đều có ma túy, trong số này có xã biên giới như Tri Lễ có đến 53 người nghiện và nghi nghiện và 3 tụ điểm phức tạp về ma túy.

Công an xã Tri Lễ phối hợp tuyên truyền Đề án "Xã sạch về ma túy".

Trước thực trạng đó, để đấu tranh quyết liệt, có hiệu quả và bền vững với tội phạm và tệ nạn ma túy trên địa bàn, tạo lập "lá chắn", "vành đai biên giới", quyết tâm không để biên giới Nghệ An trở thành địa bàn trung chuyển về ma túy, năm 2022 Công an Nghệ An đã khảo sát, nghiên cứu và chủ động đề xuất chủ trương triển khai xây dựng 100% "Xã biên giới sạch về ma túy". Trên cơ sở những kết quả đạt được sau hơn 1 năm thực hiện, tỉnh Nghệ An đã quyết định triển khai nhân rộng đề án xây dựng "Xã biên giới sạch về ma túy" tại địa bàn các xã nội địa. Đến năm 2023 đã có 185 xã đăng ký "làm sạch về ma túy".

Để Đề án mang lại hiệu quả thiết thực, tỉnh Nghệ An đã huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc với quyết tâm, sớm đưa Nghệ An ra khỏi địa bàn trọng điểm, phức tạp về ma túy. Trong đó, xác định nhiệm vụ tiếp tục đẩy mạnh công tác 'làm sạch" và "giữ sạch" ma túy tại các địa bàn cấp xã là một trong những nhiệm vụ trọng tâm, đột phá của cấp ủy đảng, chính quyền. Là lực lượng chuyên trách, Công an Nghệ An đã luôn bám sát chủ trương chỉ đạo của Trung ương trong công tác phòng, chống ma túy. Đặc biệt là đã tham mưu, chỉ đạo triển khai thực hiện có hiệu quả các kế hoạch nghiệp vụ, các đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm và tệ nạn ma túy của Bộ Công an gắn với triển khai thực hiện Đề án. Qua đó, đã rà soát, thống kê kỹ lưỡng, đưa vào diện quản lý và cập nhật đầy đủ lên phầm mềm các đối tượng liên quan đến ma túy. Đồng thời, triển khai các biện pháp phòng ngừa, đấu tranh có hiệu quả với tội phạm và tệ nạn ma túy, triệt xóa 100% các điểm, tụ điểm phức tạp về ma túy, bắt giữ và xử lý các đối tượng bán lẻ trái phép chất ma túy, góp phần quan trọng trong việc "làm sạch" ma túy trên địa bàn.

Công an Nghệ An cũng đã phối hợp với Ủy ban MTTQ tổ quốc Việt Nam tỉnh Nghệ An, Sở Y tế, Sở LĐ,TB&XH, Sở GD&ĐT, BĐBP... trong công tác hỗ trợ sửa chữa nhà cho người nghèo, người khó khăn về nhà ở (trong đó có nhà có thân nhân là người nghiện), xác định tình trạng nghiện để tổ chức cai nghiện tại gia đình và cộng đồng; xây dựng thành công mô hình "Giáo dục ý thức chấp hành pháp luật và kỹ năng sống trong các trường học" tại 100% trường THCS và THPT trên địa bàn. Công an Nghệ An cũng đã đẩy mạnh công tác tuyên truyền, tổ chức hơn 1.000 diễn đàn Công an lắng nghe ý kiến nhân dân tại các xã biên giới để ghi nhận tin báo, tố giác tội phạm về ma túy kết hợp tuyên truyền về công tác phòng, chống ma túy. Phối hợp với Tòa án và Viện kiểm sát, tổ chức 65 phiên tòa xét xử lưu động và 10 phiên tòa giả định thu hút đông đảo quần chúng nhân dân theo dõi, qua đó góp phần răn đe, giáo dục chung.

Cùng với đó, công tác xây dựng phong trào Toàn dân bảo vệ ANTQ được chú trọng. Đến tháng 6/2025, tất cả 123 xã, thị trấn thuộc 6 huyện biên giới (cũ) đã xây dựng, ra mắt mô hình "Xã sạch về ma túy"; tất cả các địa phương còn lại trên toàn tỉnh cũng đã ban hành kế hoạch triển khai mô hình "Xã, phường, thị trấn sạch về ma túy" với hơn 320 điểm mô hình và hơn 1.500 điểm mô hình "Khối, xóm, thôn, bản sạch về ma túy" được ra mắt. Trước thời điểm giải thể, 11 đơn vị cấp huyện cũng đã ban hành kế hoạch, Nghị quyết xây dựng mô hình "Huyện, thành phố, thị xã sạch về ma túy". Toàn tỉnh đã củng cố, kiện toàn và nâng cao chất lượng hoạt động hiệu quả của 460 Ban chỉ đạo tự quản, 3.802 Ban tự quản và 27.433 Tổ tự quản về ANTT.

Công an Nghệ An cũng đã chỉ đạo 18 Công an đơn vị, địa phương ký kết nghĩa với 18 xã biên giới để phối hợp, hỗ trợ trong các hoạt động liên quan đến công tác "làm sạch" ma túy. Đặc biệt, đã chủ động báo cáo, đề xuất và được lãnh đạo Bộ Công an đồng ý, vận động, hỗ trợ xây dựng 1.420 căn nhà cho hộ nghèo, hộ khó khăn về nhà ở tại 27 xã biên giới. Cùng với đó, Cục Cảnh sát kinh tế Bộ Công an cũng đã vận động hỗ trợ xây dựng 400 căn nhà và Công an Nghệ An vận động xây dựng 1.000 ngôi nhà tình nghĩa cho hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh khó khăn về nhà ở. Ngoài ra, Công an Nghệ An phối hợp với Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Nghệ An, trao tặng 100 ngôi nhà trị giá 6 tỷ đồng cho các đối tượng là người hoàn thành chấp hành án trở về địa phương, người cai nghiện thành công, người có đóng góp cho công tác bảo đảm ANTT nhưng có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn thuộc 27 xã biên giới nhằm hỗ trợ họ tái hòa nhập cộng đồng, ổn định cuộc sống, không quay lại con đường phạm tội, nghiện ma túy, đóng góp tích cực cho công tác đảm bảo ANTT trên địa bàn.

Qua hơn 3 năm thực hiện và nhân rộng Đề án xây dựng "Xã biên giới sạch về ma túy", Công an Nghệ An đã phát hiện, bắt 3.163 vụ, 4.270 đối tượng phạm tội về ma túy. Thu giữ 66,76kg heroin, 85,23kg và 904.974 viên ma túy tổng hợp; 106,8kg ma túy đá; 37,6kg cần sa, 8,2kg thuốc phiện. Cùng với đó, đã triệt xóa hơn 150 đường dây và triệt xóa 100% các tụ điểm phức tạp về ma túy trên địa bàn; khám phá nhiều chuyên án, vụ án ma túy có tang số thu giữ đặc biệt lớn. Trong thời gian nói trên, đã phối hợp với Công an các tỉnh Xiêng Khoảng và Bôly Khămxay (Lào) đấu tranh, khám phá thành công 2 chuyên án chung, triệt xóa 2 đường dây mua bán, vận chuyển ma túy trái phép từ Lào về Việt Nam qua biên giới để tiêu thụ. Riêng địa bàn TP Vinh (cũ), lực lượng chức năng đã phát hiện, bắt giữ 97 vụ với 121 đối tượng liên quan đến ma túy; thu giữ gần 100kg ma túy các loại, trong đó đã đấu tranh, triệt xóa 2 đường dây vận chuyển ma túy vào địa bàn TP Vinh để tiêu thụ, triệt xóa 12 điểm bán lẻ ma ma túy hoạt động trên địa bàn.

Với nhiều cách làm hay và sáng tạo, Nghệ An đang từng bước đẩy lùi tệ nạn ma túy ra khỏi địa bàn.

Đến ngày 30/6/2025, tỉnh Nghệ An còn 2.356 người nghiện, giảm 2.065 người so với thời điểm trước khi triển khai thực hiện Đề án. Qua hơn 3 năm thực hiện Đề án "Xã sạch về ma túy", Nghệ An đã đưa 2.952 người vào cơ sở cai nghiện bắt buộc và 2.623 người cai nghiện tại gia đình và cộng đồng. Đặc biệt, từ ngày 1/3/2025 đến nay là thời điểm tiếp quản các trung tâm cai nghiện từ Sở LĐ,TB&XH, Công an tỉnh Nghệ An đã tập trung triển khai quyết liệt, đồng bộ các giải pháp nhằm tiếp nhận, vận hành hệ thống tổ chức bộ máy, nhân lực và cơ sở vật chất để phục vụ công tác cai nghiện và quản lý sau cai tốt hơn. Đến nay, Công an Nghệ An đang quản lý, điều hành 3 cơ sở cai nghiện với 7 phân khu, đảm bảo không bị gián đoạn. Tại các cơ sở này đang tổ chức cai nghiện cho 1.033 người nghiện ma túy, từ 1/3 đến nay đã tiếp nhận mới 132 đối tượng và hoàn thiện thủ tục cho 108 người hoàn thành cai nghiện.

Với những giải pháp đồng bộ, quyết liệt, qua 3 năm triển khai thực hiện xây dựng Đề án "Xã sạch về ma túy", tất cả 27 xã biên giới của tỉnh Nghệ An đã được công nhận "Xã sạch về ma túy". Quá trình thực hiện nhân rộng mô hình, toàn tỉnh đã có 254/412 địa bàn cấp xã được công nhận "Sạch về ma túy", trong đó 6 địa bàn cấp huyện đạt 100% địa bàn cấp xã "Sạch về ma túy". Tính đến ngày 30/6, trên địa bàn toàn tỉnh Nghệ An đã có 281/412 đơn vị cấp xã được đề nghị công nhận "Xã sạch về ma túy". Rriêng địa bàn TP Vinh (cũ) co 18/33 xã, phường được công nhận "sạch về ma túy", tăng 10 đơn vị hành chính so với trước thời điểm thực hiện Đề án.

Tác giả: Thiên Thảo

Nguồn tin: cand.com.vn