Cung không theo kịp cầu

Theo Ban quản lý Khu kinh tế Đông Nam, hiện Nghệ An có trên 29.000 công nhân lao động làm việc tại các khu công nghiệp thuộc khu kinh tế. Qua khảo sát từ năm 2021, số lao động đang có nhu cầu về nhà ở là trên 7.000 người.

Nhu cầu này sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới, khi nhiều dự án lớn đang tiếp tục đầu tư vào Nghệ An và dự kiến nhu cầu nhà ở công nhân đến năm 2025 sẽ tăng lên nhiều lần với khoảng 106.000 lao động. Thực tế này cũng cho thấy, trong bối cảnh hiện nay, để giải quyết bài toán nhà ở cho công nhân là hết sức khó khăn.

Khu ký túc xá dành cho công nhân nằm trong Khu công nghiệp VSIP - đây là một trong số ít các doanh nghiệp xây dựng khu nhà ở cho nhân viên trong công ty

Tuy nhiên, Nghệ An mới chỉ đáp ứng được khoảng 39% mục tiêu về nhà ở công nhân tại các khu công nghiệp, tính đến năm 2020. Đã qua hàng chục năm, kể từ khi Nghệ An đưa các khu, cụm công nghiệp vào hoạt động, nhưng nhiều dự án nhà ở cho công nhân vẫn loay hoay. Hàng nghìn công nhân vẫn phải thuê trọ trong những dãy nhà tồi tàn, chật hẹp với chi phí cao.

Cụ thể, từ năm 2005, sau khi Khu công nghiệp Nam Cấm (huyện Nghi Lộc) đi vào hoạt động, tỉnh Nghệ An đã xúc tiến, thu hút dự án nhà ở xã hội. Đến tháng 8/2010, tỉnh này ban hành chính sách hỗ trợ đối với các dự án nhà ở cho người thu nhập thấp khu vực đô thị và nhà ở cho công nhân lao động tại các khu công nghiệp trên địa bàn. Đến năm 2012, tỉnh Nghệ An đã phê duyệt dự án nhà ở cho công nhân tại Khu công nghiệp Nam Cấm.

Tiếp đến ngày 28/7/2017, tỉnh Nghệ An tiếp tục phê duyệt quyết định về kế hoạch phát triển cơ sở hạ tầng tại các khu công nghiệp.

Cũng trong năm 2017, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã chọn Khu công nghiệp Bắc Vinh để triển khai dự án “Thiết chế Công đoàn cho công nhân” với quy mô đầu tư dự kiến hơn 500 tỷ đồng, dự kiến đưa vào hoạt động vào năm 2020. Vậy nhưng, dự án này đến nay vẫn nằm trên hồ sơ, giấy tờ chứ chưa thể triển khai thực tế để đi vào hoạt động như tiến độ đặt ra.

Năm 2018, triển khai đầu tư xây dựng hai nhà cao 5 tầng để đáp ứng chỗ ở cho khoảng 2.000 công nhân ở khu công nghiệp Nam Cấm, Khu công nghiệp WHA.

Đáng quan tâm, vào năm 2019, UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt quy hoạch xây dựng 2 khu nhà tại 2 xã Nghi Xá và Nghi Tiến, huyện Nghi Lộc để giải quyết chỗ ở cho khoảng 2.600 công nhân. Nhưng 2 dự án này suốt thời gian dài cũng chỉ “nằm im tại chỗ”, nhu cầu nhà ở cho công nhân còn đó nhưng đến nay dự án vẫn chưa hề được triển khai.

Đến năm 2020, tiếp tục xây dựng một nhà cao 5 tầng cho khoảng 1.000 công nhân ở Khu công nghiệp VSIP. Thời điểm đó, tỉnh đã giao Công ty TNHH MTV Đầu tư xây dựng phát triển hạ tầng khu công nghiệp Nghệ An tiến hành khảo sát, lập đề án để sớm thông qua nhưng không hề có dự án nào được triển khai.

Thiếu nguốn vốn, thiếu quỹ đất…

Nhiều khó khăn được Liên đoàn Lao động Nghệ An chỉ ra trong xây dựng nhà ở xã hội, nhà ở cho công nhân. Trước hết là thiếu nguồn vốn, nhất là khi gói 30.000 tỷ đồng kết thúc, thì nguồn vốn dành cho phát triển nhà ở xã hội càng hạn chế.

Một nhà trọ chật chội của công nhân ở Khu công nghiệp Bắc Vinh

Khó khăn tiếp theo là thiếu quỹ đất, vướng mắc về thủ tục đất đai... Đơn cử, tại dự án nhà ở cho công nhân tại xã Nghi Xá gặp vướng mắc về khu đất là tài sản công nên tiến độ triển khai được thực hiện rất chậm do phải chờ hồ sơ thẩm định và các văn bản liên quan của Sở, ngành chức năng.

Chính vì vậy, hàng chục nghìn m2 ở Khu công nghiệp Nam Cấm vốn dĩ dành để làm quỹ đất xây dựng nhà ở cho công nhân tại đây suốt nhiều năm qua vẫn nằm trên giấy tờ. Hàng nghìn công nhân phải sống, sinh hoạt chật vật, tá túc tạm bợ ở nhiều khu nhà trọ của người dân địa phương.

Trước thực trạng liên quan đến vướng mắc thủ tục, văn bản liên quan khiến quy hoạch xây dựng nhà ở cho công nhân tại xã Nghi Xá, huyện Nghi Lộc “treo” kéo dài, mới đây UBND tỉnh Nghệ An đã chấp thuận cho Công ty CP Địa ốc Kim Thi tiếp tục khởi động lại dự án này.

Theo đó, quy mô công trình hoàn thành sẽ có 7 tòa nhà chung cư cao 5 tầng với khoảng 539 căn hộ và có 23 căn hộ liền kề cao 3 tầng trên nền diện tích 34.789,5m2 với tổng mức đầu tư hơn 320 tỷ đồng. Khi dự án đi vào hoạt động sẽ đáp ứng nhu cầu ở cho khoảng 1.792 người. Trong đó, có khoảng 1.700 công nhân, người lao động làm việc trong các khu công nghiệp thuộc Khu kinh tế Đông Nam Nghệ An.

Cũng theo văn bản này, chủ trương chấp thuận đầu tư từ quý III/2022 đến cuối quý II/2024 dự án sẽ được triển khai thi công xây dựng và hoàn thành, đưa công trình vào sử dụng.

Để giải quyết những khó khăn trên, từ giữa năm 2021, để cải thiện môi trường đầu tư, giữ chân lao động, tỉnh Nghệ An đã thu hút được 3 nhà đầu tư nhà ở xã hội, trong đó 2 dự án nhà ở xã hội của Công ty CP Điện mặt trời miền Trung MK và Công ty CP Thương mại quốc tế BMC làm chủ đầu tư tại các xã Nghi Long và Nghi Thuận, Khu công nghiệp Nam Cấm và 1 dự án của Công ty CP Địa ốc Kim Thi tại xã Nghi Xá.

Theo kế hoạch, sau khi làm thủ tục đầu tư, các dự án nhà ở xã hội trên sẽ khởi công vào quý III/2022, trong đó dự án Công ty Địa ốc Kim Thi tại Nghi Xá cuối quý II/2024 sẽ bàn giao, đi vào hoạt động; 2 dự án nhà ở Công ty CP Thương mại quốc tế BMC và Công ty CP Điện mặt trời miền Trung MK quý I/2027 sẽ bàn giao đưa vào hoạt động.

Về nhiều dự án nhà ở cho công nhân chậm triển khai, đại diện Ban quản lý Khu kinh tế Đông Nam cho biết, đơn vị đang đề nghị tỉnh ủy, UBND tỉnh đôn đốc, chỉ đạo nhà đầu tư bố trí vốn, nhân lực đẩy nhanh tiến độ đầu tư theo cam kết. Mặt khác cũng khuyến cáo các doanh nghiệp, nhà đầu tư FDI sử dụng nhiều lao động, khi đầu tư vào khu công nghiệp Nghệ An nên tính toán, bố trí nguồn lực để triển khai dự án nhà ở xã hội cho người lao động.

Ban quản lý Khu kinh tế sẽ tạo điều kiện hỗ trợ tối đa về thủ tục, quy hoạch xây dựng. Hy vọng như vậy các doanh nghiệp Nghệ An sẽ thu hút và giữ chân được lao động ở lại làm ăn, cống hiến lâu dài cho doanh nghiệp.

Tác giả: Trần Hoàng

Nguồn tin: Báo Công thương