Đây là tình trạng đang xảy ra ở bến cá Nghi Tân, thị xã Cửa Lò, Nghệ An trong suốt nhiều năm qua khiến nhiều hệ lụy nảy sinh hiện hữu do công trình có nguồn vốn đầu tư hàng chục tỷ đồng này đang có nguy cơ rơi vào lãng phí.

Manh mún, chậm tiến độ

Theo Nghị quyết 26 của Bộ Chính trị (ngày 30/7/2013) về phương hướng, nhiệm vụ phát triển tỉnh Nghệ An đến năm 2020 thì cảng Cửa Lò được quy hoạch thành cảng đầu mối quốc gia loại I, có khả năng đón tàu biển có tải trọng trên 10.000 DWT đầy tải ra, vào. Việc thực hiện quy hoạch nâng cấp, xây dựng cảng Cửa Lò xứng tầm với đầu mối quốc gia cũng đã được Bộ GTVT, UBND tỉnh Nghệ An triển khai cụ thể hóa trong những năm qua.

Trước đó, vào ngày 13/6/2012, UBND tỉnh Nghệ An cũng đã ban hành Quyết định số 2110/QĐ.UBND - ĐTX về việc di dời các tàu cá ra khỏi cảng Cửa Lò cũng đã được địa phương lên phương án triển khai, đầu tư bến cá Nghi Tân nằm ngược về phía thượng lưu luồng vào cảng Cửa Lò.

Theo đó, các hạng mục như nạo vét luồng tuyến cho tàu thuyền vào nơi neo đậu, vũng neo đậu cho tàu cá số 1, số 2, khu nước, và hạng mục bến neo đậu cho tàu cá…cũng được phê duyệt triển khai đầu tư xây dựng.

Vậy nhưng, khi triển khai xây dựng, các hạng mục bến cá Nghi Tân lại lộ rõ những bất cập như cầu tàu bến cá quá hẹp (rộng khoảng 3,5m), luồng lạch chưa đảm bảo nên nhiều tàu cá có công suất lớn không thể ra, vào neo đậu. Chưa kể, nhiều tàu được đóng theo Nghị định 67/2014/NĐ-CP công suất lớn khi hoạt động tại bến cá Nghi Tân sẽ rơi vào cảnh “mắc cạn” do luồng lạch chưa đáp ứng được.

Mặc dù bến cá Nghi Tân đã được đầu tư hàng chục tỷ đồng nhưng do hạ tầng chưa tương xứng nên đến nay tàu cá lớn, nhỏ vẫn ít ra, vào neo đậu

Trước những bất cập này, đến năm 2018, thông qua đề xuất của địa phương và các Sở, ngành, UBND tỉnh Nghệ An phê duyệt điều chỉnh bổ sung dự án nâng cấp các hạng mục giai đoạn 2 liên quan đến bến cá Nghi Tân với tổng nguồn kinh phí đầu tư 76 tỷ đồng.

Cùng với đó, các hạng mục như: Xây dựng kè chống sạt lở bờ Hữu sông Nam Cấm và nơi neo đậu tàu, thuyền phòng tránh thiên tai phường Nghi Tân, thị xã Cửa Lò cũng được triển khai tiếp nối từ hạ tầng trước đó.

Được biết, hiện nay giai đoạn 2 của dự án điều chỉnh bổ sung đã cơ bản hoàn thành nhưng việc nâng cấp, mở rộng cầu tàu với chiều dài là 110m, chiều rộng là 7m có tổng vốn đầu tư khoảng 14 tỷ đồng vẫn chưa được triển khai khiến nhiều tàu cá công suất lớn đánh bắt xa bờ vẫn đang phải “bám” cảng Cửa Lò nếu muốn ra, vào khu vực này.

Tàu cá vẫn “phá” tàu hàng

Tình trạng tàu cá ra, vào chiếm dụng ngay khu vực bến cảng số 4, số 5 cảng Cửa Lò lâu nay luôn trở thành nỗi ám ảnh của các tàu hàng vận tải công suất lớn đến từ nhiều vùng quốc gia trên thế giới.

Việc mất anh ninh trật tư, cản trở công tác khai thác cầu bến, an ninh hàng hải…luôn là câu chuyện chưa hết “nóng” do tàu cá địa phương vào neo đậu tại cảng Cửa Lò suốt nhiều năm qua.

Thậm chí, nhiều lần đại diện lãnh đạo cảng Cửa Lò đã phải “cầu cứu” cơ quan có thẩm quyền vào cuộc giải quyết dứt điểm tình trạng này nhưng sự việc đâu lại vào đó. Điệp khúc “tàu cá “phá” tàu hàng” ở cảng Cửa Lò đã trở thành nỗi ám ảnh đối với các hãng tàu vận tải đường biển đến từ các nước như: EU, Nhật, Hàn Quốc, Mỹ…

Theo đại diện Cảng Nghệ Tĩnh cho biết, nguyên nhân dẫn đến tình trạng nói trên là do hiệu quả khai thác của bến cá Nghi Tân chưa phát huy tác dụng nên lâu nay luôn có khoảng trên dưới 100 tàu cá công suất lớn, nhỏ thường xuyên ra, vào neo đậu ở cảng Cửa Lò.

Do hiệu quả khai thác của bến cá Nghi Tân chưa phát huy tác dụng nên lâu nay luôn có khoảng trên dưới 100 tàu cá công suất lớn, nhỏ thường xuyên ra, vào neo đậu ở cảng Cửa Lò

Mặt khác, vấn đề xử lý dứt điểm tình trạng xung đột giữa tàu cá và tàu vận tải biển tại cảng Cửa Lò cũng đã được đại diện lãnh đạo Cảng Nghệ Tĩnh kiến nghị tại cuộc họp giao ban giữa doanh nghiệp và tỉnh Nghệ An do ông Nguyễn Đức Trung – Chủ tịch UBND tỉnh chủ trì để sớm tìm giải pháp lâu dài.

Ông Bùi Kiều Hưng - Tổng Giám đốc Công ty CP Cảng Nghệ Tĩnh cho rằng, nếu không xử lý dứt điểm tình trạng tàu cá chiếm dụng cảng Cửa Lò để neo đậu thì đơn vị sẽ dần mất đi những bạn hàng, đối tác lớn đến từ các quốc gia phát triển trên thế giới đến neo đậu.

“Ngoài khó khăn vướng mắc về việc cần sớm phát huy hiệu quả bến cá Nghi Tân để chấm dứt tình trạng tàu cá chiếm dụng cảng Cửa Lò như hiện nay thì Bộ GTVT, Cục Hàng hải Việt Nam cần sớm triển khai giai đoạn 2 Dự án nâng cấp luồng vào cảng xuống - 8,5 đến - 9m để cho các tàu có trọng tải đến 30.000DWT có thể ra, vào thuận lợi, an toàn.

Chính vì vậy, để cảng Cửa Lò xứng tầm với đầu mối quốc gia loại I đủ điều kiện đón tàu công suất 30.000DWT trở lên cập cảng rất cần sự quan tâm của các bộ, ngành, địa phương” – ông Bùi Kiều Hưng kiến nghị.

Tác giả: Ngọc Thái

Nguồn tin: Báo Diễn đàn Doanh nghiệp