Theo số liệu thống kê của Sở Giáo dục và Đào tạo (GD&ĐT) tỉnh Nghệ An, hiện trên địa bàn tỉnh có 44 trung tâm, văn phòng kinh doanh tư vấn du học được cấp phép đủ điều kiện hoạt động. Trong đó, từ năm 2015-2016, Sở GD&ĐT tỉnh Nghệ An đã kiểm tra, đình chỉ và thu hồi giấy chứng nhận của 9 đơn vị. Nguyên nhân chủ yếu là do các trung tâm không đủ điều kiện hoạt động theo quy định.

Một công ty kinh doanh tư vấn du học trên địa bàn thành phố Vinh quảng bá “du học tự túc” thành “du học vừa học vừa làm” công khai trên bảng hiệu.

Trong vai một người đã tốt nghiệp cao đẳng và có nhu cầu đi du học, chúng tôi đến tìm hiểu tại trung tâm tư vấn du học trên đường Trần Thủ Độ (TP Vinh, tỉnh Nghệ An) và được nhân viên tư vấn giới thiệu diện du học vừa học, vừa làm tại một nước châu Á kèm theo những lời giới thiệu hấp dẫn, như: Sẽ lo công việc làm thêm đủ để trang trải học phí và sinh hoạt, thậm chí còn có tiền để gửi về Việt Nam. Theo lời nhân viên tư vấn này, quy định ở quốc gia này, lưu học sinh chỉ được phép làm thêm 4 tiếng/ngày nên không thể đủ trang trải sinh hoạt phí đắt đỏ. Chính vì vậy, lưu học sinh cần phải làm thêm giờ. Khi chúng tôi bày tỏ lo lắng nếu bị phát hiện làm thêm quá giờ thì sẽ bị xử phạt, thì nhân viên tư vấn nói: “Chỉ cần không bỏ học, có giấy tờ đầy đủ thì sẽ không sao cả”.

Đa phần các cơ sở kinh doanh dịch vụ tư vấn du học luôn vẽ ra những viễn cảnh hết sức tươi sáng khi đi du học tại nước ngoài. Trên thực tế, việc sống, học tập tại một đất nước xa lạ không hề dễ dàng. Liên lạc với chúng tôi, lưu học sinh Nguyễn Thị Tuyết (quê ở huyện Đô Lương, tỉnh Nghệ An) đang du học diện tự túc tại nước ngoài, cho hay: “Không nên nghe theo quảng cáo của các công ty tư vấn rằng sẽ lo được việc làm thêm cho lưu học sinh. Bởi xin được việc làm thêm hay không là do năng lực, trình độ ngoại ngữ của mỗi người. Thời gian đầu chưa thạo ngoại ngữ, đường sá, thích nghi với môi trường mới nên rất khó xin việc làm thêm. Khi đã đi làm thêm, học sinh lên lớp học chỉ muốn ngủ, chưa kể những lúc phải thi cử, ốm đau không đi làm được...”.

Trước sự gia tăng của các trung tâm tư vấn du học, thời gian qua, đặc biệt là hai năm trở lại đây, Sở GD&ĐT tỉnh Nghệ An đã siết chặt công tác quản lý, tăng cường kiểm tra tại các trung tâm nhằm chấn chỉnh và kịp thời phát hiện, xử lý các trung tâm không đủ điều kiện hoạt động. Trong đợt kiểm tra liên ngành giữa Sở GD&ĐT, Sở Ngoại vụ, Công an tỉnh Nghệ An mới nhất vào cuối tháng 3-2017, theo báo cáo của Sở GD&ĐT tỉnh Nghệ An, hoạt động kinh doanh tư vấn du học còn nhiều bất cập, tồn tại. Theo đó, một số cơ sở tư vấn du học trên địa bàn tổ chức kinh doanh dịch vụ tư vấn du học chưa cung cấp thông tin rõ ràng cho học sinh, chưa làm rõ thời gian học và thời gian được phép làm thêm, có đơn vị còn tư vấn không chính xác thu nhập ngoài giờ học. Các công ty tư vấn du học tuyên truyền hình thức “du học tự túc” thành “du học vừa học vừa làm” là không đúng với quy định của nước ngoài.

Ông Nguyễn Hải Dương, Phó giám đốc Sở Ngoại vụ tỉnh Nghệ An nêu ý kiến: “Hoạt động kinh doanh tư vấn du học trên địa bàn do Sở GD&ĐT trực tiếp quản lý, cần yêu cầu các trường THPT thực hiện nghiêm việc không cho phép các tổ chức kinh doanh dịch vụ tư vấn du học chưa được cấp giấy phép và các tổ chức kinh doanh dịch vụ tư vấn du học ngoại tỉnh chưa được phép của cơ quan chức năng tỉnh vào các nhà trường để tổ chức hội thảo, tư vấn, tuyển sinh học sinh đi du học. Đồng thời, các bậc phụ huynh cũng nên tìm hiểu rõ nguồn gốc các công ty kinh doanh tư vấn du học, định hướng cho con em. Việc du học chỉ nên tập trung vào học tập, nếu vì mục đích thu nhập thì nên đi theo diện xuất khẩu lao động để tránh những hệ lụy không đáng có”.

Tuy đã có những động thái siết chặt, chấn chỉnh các cơ sở kinh doanh dịch vụ tư vấn du học nhưng việc thanh tra, kiểm tra hoạt động này vẫn chưa thường xuyên, liên tục. Các sở, ban ngành tỉnh Nghệ An cần tăng cường công tác phối hợp hơn nữa quản lý hoạt động này để dịch vụ tư vấn du học đi đúng nghĩa theo mục đích học tập một cách có định hướng, hiệu quả, an toàn.

Tác giả: HOÀNG HOA LÊ

Nguồn tin: Báo Quân Đội Nhân Dân