"Đây không phải quy định mới mà đã được quy định trong Luật Phòng chống tham nhũng và cụ thể, chi tiết tại Nghị định 130/2020 về kiểm soát tài sản, thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn trong cơ quan, tổ chức, đơn vị (có hiệu lực từ ngày 20/12/2020). Tuy nhiên do cả nước phải tập trung chống dịch Covid-19 nên đến nay mới lần đầu tiên thực hiện quy định này"- vị lãnh đạo cấp Vụ của Thanh tra Chính phủ thông tin với Dân trí chiều 25/8.

Để thực hiện quy định này, Thanh tra Chính phủ đã xây dựng định hướng, kế hoạch cho các bộ ngành, địa phương thực hiện và đã được Chính phủ đồng ý. Quy trình thực hiện sẽ tuân thủ hướng dẫn tại Nghị định 130. Bản kê khai tài sản, thu nhập của người được xác minh tài sản, thu nhập là bản kê khai năm 2021.

(Tranh minh họa: Ngọc Diệp).

Nghị định 130 nêu rõ, người đứng đầu cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập phê duyệt nội dung và ban hành kế hoạch xác minh hàng năm; Chánh thanh tra tỉnh ban hành kế hoạch xác minh hằng năm sau khi trình Chủ tịch UBND tỉnh phê duyệt nội dung kế hoạch.

Kế hoạch xác minh hằng năm phải bảo đảm số cơ quan, tổ chức, đơn vị được tiến hành xác minh tối thiểu bằng 20% số cơ quan, tổ chức, đơn vị thuộc thẩm quyền kiểm soát của mình. Riêng đối với Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Bộ Ngoại giao, Bộ Tài chính phải bảo đảm tối thiểu bằng 10%.

Trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày kế hoạch xác minh được ban hành, cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập tổ chức lựa chọn ngẫu nhiên người được xác minh. Việc lựa chọn được thực hiện công khai bằng hình thức bốc thăm hoặc sử dụng phần mềm máy tính.

Cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập mời đại diện Ủy ban kiểm tra Đảng và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam cùng cấp dự và chứng kiến việc lựa chọn ngẫu nhiên người được xác minh.

Số lượng người được lựa chọn để xác minh ngẫu nhiên phải bảo đảm tối thiểu 10% số người có nghĩa vụ kê khai hàng năm tại mỗi cơ quan, tổ chức, đơn vị được xác minh, trong đó có ít nhất 1 người là người đứng đầu hoặc cấp phó của người đứng đầu cơ quan, tổ chức, đơn vị.

Theo Điều 16 Nghị định số 130, việc lựa chọn người có nghĩa vụ kê khai được xác minh theo kế hoạch hằng năm phải căn cứ vào các tiêu chí: Người có nghĩa vụ kê khai là đối tượng thuộc diện phải kê khai tài sản, thu nhập hằng năm và chưa được xác minh về tài sản, thu nhập trong thời gian 4 năm liền trước đó.

Tuy nhiên, đại diện Thanh tra Chính phủ cho rằng đây là lần đầu tiên thực hiện quy định lựa chọn ngẫu nhiên người được xác minh tài sản, thu nhập nên các địa phương và bộ ngành sẽ "lựa cơm gắp mắm" để thực hiện.

Do thời gian từ nay tới cuối năm 2022 không còn nhiều các địa phương sẽ căn cứ tình hình thực tế để chọn ra một số đơn vị để thực hiện; từ đó mới đúc rút được kinh nghiệm để điều chỉnh cho những năm tiếp theo.

"Nếu phát hiện cán bộ vi phạm trong việc kê khai tài sản không trung thực thì sẽ tiến hành xử lý theo các mức độ khác nhau đã được quy định trong luật"- vị lãnh đạo thuộc Thanh tra Chính phủ cho hay.

Cụ thể, người có nghĩa vụ kê khai mà kê khai không trung thực, giải trình nguồn gốc của tài sản, thu nhập tăng thêm không trung thực thì tùy theo tính chất, mức độ mà bị xử lý theo quy định tại Điều 51 của Luật Phòng, chống tham nhũng.

Nếu tẩu tán, che giấu tài sản, thu nhập, cản trở hoạt động kiểm soát tài sản, thu nhập, không nộp bản kê khai sau 2 lần được đôn đốc bằng văn bản thì tùy theo tính chất, mức độ vi phạm mà bị xử lý bằng một trong các hình thức cảnh cáo, hạ bậc lương, giáng chức, cách chức, bãi nhiệm, buộc thôi việc, giáng cấp bậc quân hàm, giáng cấp bậc hàm.

Tác giả: Thế Kha

Nguồn tin: Báo Dân trí