Ngoại trưởng Mỹ John Kerry. (Ảnh: Reuters)

Hãng tin Kyodo dẫn nguồn tin ngoại giao hôm qua cho biết, tại Đối thoại Kinh tế và chiến lược Mỹ-Trung diễn ra từ ngày 5-7/6 vừa qua tại Bắc Kinh, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã tuyên bố, nếu Trung Quốc đơn phương lập vùng nhận diện phòng không (ADIZ) ở các vùng biển tranh chấp trên Biển Đông, Mỹ “sẽ buộc phải hành động”.

Tuy không nêu cụ thể các biện pháp mà Mỹ có thể dùng để đáp trả, nhưng ông Kerry dường như ngầm chỉ việc Mỹ sẽ tăng cường các hoạt động tuần tra tự do hàng hải, triển khai các đơn vị quân đội đến Biển Đông.

Ông Kerry cũng đề nghị Trung Quốc tuân thủ phán quyết của Tòa trọng tài thường trực quốc tế (PCA) liên quan đến vụ Philippines kiện yêu sách chủ quyền phi lý của Trung Quốc ở Biển Đông. PCA hôm qua chính thức thông báo sẽ đưa ra phán quyết vào ngày 12/7 tới.

“Thế giới đang dõi theo các phản ứng của Trung Quốc trước phán quyết của PCA”, nguồn tin ngoại giao dẫn lời ông Kerry cho biết.

Trong cuộc hội đàm diễn ra hồi đầu tháng này tại Bắc Kinh, ông Kerry cũng bày tỏ sự bất bình với việc Trung Quốc ra sức vận động lôi kéo các nước Đông Nam Á (ASEAN) đứng về phía họ trong vụ kiện “đường lưỡi bò” này. Ông Kerry nói: “Chúng tôi biết những gì mà Trung Quốc đang làm, đó là chia rẽ ASEAN”.

Trong khi đó, Trung Quốc vẫn ngang ngược tuyên bố sẽ không công nhận phán quyết của PCA vì cho rằng PCA không có đủ thẩm quyền và rằng Bắc Kinh “không bị ràng buộc bởi Công ước Liên hợp quốc về luật biển UNCLOS”.

Mỹ đang cân nhắc mở rộng các hoạt động trinh sát hàng hải ở Biển Đông trong bối cảnh Trung Quốc trắng trợn tăng cường các hoạt động cải tạo, xây dựng trái phép và quân sự hóa ở Biển Đông nhằm đơn phương thay đổi hiện trạng ở đây.

Washington cũng đang theo dõi xem liệu Bắc Kinh có thêm các hành động khiêu khích nào khác như tuyên bố ADIZ hay cải tạo tại bãi cạn Scarborough của Philippines hay không.