Cây khôi là loại cây ưa bóng, thường mọc trong bóng râm, dưới tán các cây khác hoặc trong rừng rậm. Chúng có đặc điểm: thân nhỏ, cao khoảng 1,5 – 2m, có màu xanh, mọc thẳng đứng. Bên trong thân rỗng xốp, thân không phân nhánh hoặc phân nhánh rất ít; lá mọc so le, tập trung nhiều về phía ngọn. Lá khá lớn, rộng 6 – 10cm, dài 25 – 40cm. Mép lá nguyên. Mặt trên lá có gân nổi rõ. Phiến lá có màu xanh lục/tía. Hoa mọc thành chùm, kích thước nhỏ, chùm hoa dài khoảng 10 – 15cm. Quả mọng, khi chín có màu đỏ.
Cây khôi có 2 loại: trắng và tía. Lá khôi tía mặt trên màu xanh, mặt dưới màu tím có lông nhỏ mịn. Lá khôi trắng cả 2 mặt đều màu xanh và không có lông mịn.
Cây khôi là loại cây ưa bóng, thường mọc trong bóng râm, dưới tán các cây khác hoặc trong rừng rậm. |
Cây khôi mọc hoang nhiều tại rừng rậm miền thượng du các tỉnh: Lào Cai, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Vĩnh Phúc, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Quảng Nam, Đà Nẵng…
Chị Ngọc Yến (33 tuổi, Hà Giang) cho biết, thường người dân quê chị thu hái lá khôi vào khoảng tháng 8-9, khi đã ra quả. Họ sẽ lựa chọn những lá to, khỏe, không bị sâu úa.
Sau đó họ đem về rửa sạch, đun sôi nhỏ lửa khoảng 10 phút để nguội rồi uống mỗi ngày thay nước. Ngoài ra, họ còn đem phơi khô để cất trữ dùng dần”.
Cũng theo chị Ngọc Yến, xưa lá khôi mọc đầy không ai hái song sau khi biết đến công dụng của nó, người dân quê chị đã “đua nhau” trồng, đem lại kinh tế cao, cải thiện cuộc sống. “Người ta thấy đồng bào thường dùng lá cây khôi tía để chữa các căn bệnh về dạ dày rất hiệu quả đã học hỏi, làm theo và chọn chúng làm khởi nghiệp.
Nước lá khôi vô cùng tốt cho dạ dày. |
Hơn nữa họ thấy chứng bệnh về dạ dày, bệnh trào ngược, ợ chua sau ăn đang có chiều hướng gia tăng trong xã hội hiện đại. Nhiều người đã tìm đến lá cây khôi tía để chữa trị an toàn, hiệu quả nên họ càng ham trồng hơn”, chị Ngọc Yến nói.
Người phụ nữ Hà Giang cho biết thêm, mỗi cân lá khôi tía bán tươi ngay sau thu hái đang dao động từ 25.000 – 30.000 đồng. Còn mỗi cân hạt giá dao động từ 600 – 700 ngàn đồng/kg.
Theo y học cổ truyền, lá khôi có tác dụng trong điều trị bệnh đau dạ dày, kiểm soát các triệu chứng khó chịu do bệnh gây ra như ợ hơi, ợ chua, nóng rát thượng vị, đầy bụng, khó tiêu, chướng bụng…
Theo y học hiện đại, những nghiên cứu cho thấy chính Tanin và Glycosid có tác dụng chống viêm, làm lành các vết loét trong dạ dày, đồng thời hạn chế tình trạng tăng tiết acid trong dạ dày. Do đó, chúng giúp cải thiện tình trạng bệnh.
Tác giả: K.T
Nguồn tin: phununews.nguoiduatin.vn