Hồ nước ngọt tự nhiên lớn nhất Việt Nam

Hồ Ba Bể tọa lạc tại xã Nam Mẫu, huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn và cách thành phố Bắc Kạn khoảng 70 km về hướng Tây Bắc. Hồ nằm trên cánh cung của sông Gâm, trong một khu vực địa hình phức tạp với các ngọn núi cao từ 1.400 đến 1.600 mét và các thung lũng xen kẽ.

Hồ Ba Bể nằm ở độ cao 145 mét so với mực nước biển và có diện tích mặt nước lớn hơn 650 hecta. Hồ được bao quanh bởi các dãy núi đá vôi đầy hang động và suối ngầm. Độ sâu trung bình của hồ từ 20 đến 25 mét trong mùa mưa và có thể giảm xuống còn khoảng 10 mét trong mùa khô.

Hồ Ba Bể tọa lạc tại xã Nam Mẫu, huyện Ba Bể, tỉnh Bắc Kạn. (Ảnh: Báo Bắc Giang)

Hồ Ba Bể nhận nước từ hai con sông nhỏ là sông Chợ Lèng và sông Nam Cường, sau đó chảy vào sông Năng. Dòng chảy trong hồ có vận tốc khoảng 0,5 mét mỗi giây và có thể tăng lên 2,5 đến 3 mét mỗi giây trong mùa lũ. Trên mặt hồ có hai đảo nhỏ là đảo An Mã và đảo Bà Góa.

Hồ Ba Bể còn được biết đến với tên gọi tiếng Tày là "Slam Pé," nghĩa là ba hồ, do đặc điểm địa hình nơi đây. Các dãy núi đá vôi đã tách lòng hồ thành ba phần liên kết với nhau qua các eo nước hẹp. Cụ thể, ba phần hồ này lần lượt được gọi là Pé Lầm, Pé Lù và Pé Lèng.

Hồ Ba Bể không chỉ là một trong những hồ nước ngọt tự nhiên lớn nhất Việt Nam mà còn là một trong 20 hồ nước ngọt đặc biệt trên thế giới cần được bảo vệ. Hồ này nằm trong khuôn viên của Vườn quốc gia Ba Bể, khu vực này đã được công nhận là khu du lịch quốc gia và thu hút nhiều du khách đến thăm quan hàng năm

Hồ Ba Bể không chỉ là một trong những hồ nước ngọt tự nhiên lớn nhất Việt Nam mà còn là một trong 20 hồ nước ngọt đặc biệt trên thế giới. (Ảnh: VietSense)

4 bí ẩn của hồ Ba Bể

Nhưng những gì khiến hồ Ba Bể thu hút sự chú ý của các nhà khoa học không chỉ là vẻ đẹp của nó, mà còn là những bí ẩn xoay quanh nguồn gốc và sự hình thành của hồ này.

Nguồn gốc hình thành hồ Ba Bể

Theo Cổng Thông tin điện tử Chính phủ và các nhà địa chất học, hồ Ba Bể được hình thành từ khoảng 200 triệu năm trước nhờ một quá trình biến động địa chất lớn. Quá trình này đã khiến cho các dãy núi đá vôi sụp đổ và chìm xuống, qua đó tạo nên hồ nước ngày nay. Khu vực này còn được bao quanh bởi những dãy núi đá vôi và sa thạch cổ có độ cao từ 1.400 đến 1.600 mét, cùng với đó là các cánh rừng nguyên sinh. Địa chất và địa mạo của Hồ Ba Bể thực sự phức tạp, phản ánh sự kết hợp độc đáo giữa các hệ sinh thái Karst, phi Karst và hệ sinh thái sông hồ, tạo nên một hệ sinh thái đa dạng và phong phú.

Các phát hiện khảo cổ học

Theo báo Nhân dân, khảo sát hang Thẳm Khít nằm trong vùng lõi của Vườn quốc gia Ba Bể (Bắc Kạn), Viện Hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam và Bảo tàng tỉnh Bắc Kạn đã phát hiện nhiều di vật quý thể hiện dấu tích, sinh hoạt của người tiền sử. Tại đây, các nhà khảo cổ học đã phát hiện 54 hiện vật quý có thể trưng bày. Trong đó, nổi bật là bộ công cụ đá cuội ghè đẽo, bộ công cụ rìu thô, mảnh tước…

Căn cứ vào kỹ thuật chế tác, loại hình công cụ và địa tầng phát hiện, các nhà khảo cổ học bước đầu xác định, hang Thẳm Khít là di tích cư trú của người tiền sử, thuộc giai đoạn hậu kỳ đá cũ, cách ngày nay gần 20 nghìn năm.

Hệ thống hang động vườn Quốc gia Ba Bể. (Ảnh: Du lịch hồ Ba Bể)

Ngoài hang Thẳm Khít, các nhà khảo cổ còn khảo sát tại một số địa điểm như: Động Nả Phòng, hang Thẳm Mìa, hang Ba Cửa và phát hiện gần 100 hiện vật quý với niên đại từ 2.000 đến 20 nghìn năm về trước.

Những di vật này không chỉ góp phần làm sáng tỏ lịch sử phát triển của con người vùng Đông Bắc mà còn giúp các nhà khoa học hiểu thêm về các nền văn hóa cổ đại của khu vực.

Hệ sinh thái đặc biệt

Theo Cổng Thông tin Điện tử Bắc Kạn, hồ Ba Bể thực sự là một kỳ quan thiên nhiên tuyệt đẹp, với chiều dài hơn 8 km, chỗ rộng nhất lên đến 2 km và diện tích mặt nước khoảng 500 hecta. Độ sâu trung bình của hồ khoảng 20 m và có chỗ sâu nhất đạt đến 35 m. Hồ này là nơi sinh sống của nhiều loài thủy sinh và cá nước ngọt, trong đó có các loài quý hiếm được ghi vào Sách đỏ Việt Nam như cá Chép Kình, cá Rầm Xanh, cá Chiên.

Điều này khiến hồ Ba Bể trở thành một kho tàng sinh học quý giá, thu hút sự nghiên cứu và bảo tồn của các tổ chức khoa học trong nước và quốc tế. Việc bảo vệ hồ Ba Bể không chỉ giúp bảo tồn một phần hệ sinh thái đặc biệt này mà còn góp phần duy trì sự đa dạng sinh học của toàn bộ khu vực.

Hồ Ba Bể là nơi sinh sống của nhiều loài thủy sinh và cá nước ngọt, trong đó có các loài quý hiếm được ghi vào Sách đỏ Việt Nam. (Ảnh: Youtube)

Năm 1995, Hồ Ba Bể đã được ghi nhận là một trong những hồ nước ngọt đặc biệt trên thế giới cần được bảo vệ trong Hội nghị Hồ nước ngọt thế giới tổ chức tại Mỹ, xác nhận tầm quan trọng của nó đối với đa dạng sinh học và giá trị tự nhiên.

Vẻ đẹp của Hồ Ba Bể được ví như một bức tranh thủy mặc, với nước hồ trong xanh, mát mẻ quanh năm và cảnh sắc thiên nhiên hữu tình được phản chiếu như trong gương bởi những dãy núi trùng điệp. Nơi đây còn có những đảo nhỏ thơ mộng như Đảo Bà Góa, đảo An Mạ, thêm phần quyến rũ cho khung cảnh nên thơ của hồ.

Mối liên hệ với văn hóa địa phương

Ngoài giá trị về mặt khoa học, hồ Ba Bể còn gắn liền với các câu chuyện huyền bí và truyền thuyết của các dân tộc sinh sống quanh hồ. Các câu chuyện về Ao Tiên, về những sinh vật siêu nhiên, và những hiện tượng kỳ bí xảy ra tại đây làm tăng thêm sự hấp dẫn của hồ Ba Bể đối với các nhà nghiên cứu và du khách. Những truyền thuyết này cũng phản ánh sự kết nối sâu sắc giữa con người và thiên nhiên trong văn hóa của các dân tộc Tày, H'mông, Dao tại vùng đất này.

Hàng năm, vào ngày 9 đến 11 tháng Giêng, người dân tổ chức lễ hội Lồng Tồng, nhằm cầu cho mưa thuận gió hòa và mùa màng tươi tốt.

Hành trình đến hồ Ba Bể

Theo trang Du lịch hồ Ba Bể, từ Hà Nội, việc di chuyển đến hồ không quá khó khăn, dù địa hình có phần hiểm trở. Du khách có thể lựa chọn di chuyển bằng xe khách, ô tô cá nhân hoặc xe máy, mỗi phương tiện sẽ mang lại những trải nghiệm khác nhau.

Du khách có thể lựa chọn di chuyển bằng xe khách, ô tô cá nhân hoặc xe máy để đến hồ Ba Bể. (Ảnh: Du lịch hồ Ba Bể)

Di chuyển bằng xe khách

Xe khách từ Hà Nội đến hồ Ba Bể là lựa chọn phổ biến nhất cho du khách. Bạn có thể xuất phát từ bến xe Mỹ Đình hoặc Giáp Bát. Các chuyến xe đi Bắc Kạn thường xuất phát vào buổi sáng, và thời gian di chuyển mất khoảng 3-4 giờ. Một số nhà xe uy tín như Thưởng Nga và An Bình cung cấp dịch vụ xe khách đến Bắc Kạn, từ đó bạn sẽ cần bắt thêm một chuyến xe nhỏ hoặc taxi để vào khu vực hồ Ba Bể, cách khoảng 16 km từ thị trấn Bằng Lũng.

Di chuyển bằng ô tô cá nhân

Nếu bạn đi bằng ô tô cá nhân hoặc xe máy, có thể di chuyển qua các tuyến quốc lộ 3 hoặc 279, rồi tiếp tục qua các con đường mòn để đến hồ Ba Bể. Đây là lựa chọn cho những ai thích chủ động về thời gian và muốn ngắm cảnh thiên nhiên dọc đường. Tuy nhiên, các tuyến đường đến hồ Ba Bể khá dốc và quanh co, yêu cầu tài xế có kinh nghiệm lái xe trên đường đèo.

Di chuyển bằng xe máy

Di chuyển bằng xe máy đến hồ Ba Bể là một trải nghiệm thú vị cho những ai yêu thích phiêu lưu và khám phá. Tuy nhiên, các con đường khá khó khăn, đèo dốc, và đôi khi còn có sương mù, vì vậy bạn cần chuẩn bị kỹ lưỡng về phương tiện và sức khỏe.

Các hoạt động du lịch tại hồ Ba Bể

Hồ Ba Bể không chỉ nổi tiếng với vẻ đẹp tự nhiên mà còn hấp dẫn du khách bởi những hoạt động du lịch phong phú. Dưới đây là những hoạt động bạn không thể bỏ qua khi đến thăm hồ Ba Bể.

Khi di chuyển trên mặt hồ Ba Bể, bạn sẽ được chiêm ngưỡng cảnh quan tuyệt đẹp xung quanh. (Ảnh: VOV)

Đi thuyền khám phá hồ

Một trong những cách tuyệt vời nhất để khám phá hồ Ba Bể là đi thuyền. Bạn có thể thuê thuyền máy hoặc thuyền độc mộc để dạo quanh hồ. Khi di chuyển trên mặt hồ, bạn sẽ được chiêm ngưỡng cảnh quan tuyệt đẹp của các dãy núi đá vôi bao quanh, những làng chài nhỏ bé và những cánh rừng nguyên sinh. Đặc biệt, bạn sẽ có cơ hội ghé thăm những điểm du lịch nổi tiếng như Động Puông, Ao Tiên và các đảo nhỏ trên hồ.

Khám phá động Puông

Động Puông nằm ở phía tây của hồ Ba Bể, là một địa điểm không thể bỏ qua khi đến thăm hồ. Động này nổi bật với những nhũ đá kỳ vĩ và không gian huyền bí, tạo cảm giác như bước vào một thế giới khác. Du khách có thể đi thuyền vào trong động để tận mắt chiêm ngưỡng vẻ đẹp của những hình thù đá tự nhiên được hình thành qua hàng triệu năm.

Trekking và khám phá thiên nhiên

Ngoài việc đi thuyền, du khách còn có thể tham gia các hoạt động trekking để khám phá vẻ đẹp hoang sơ của khu vực xung quanh hồ. Các dãy núi đá vôi, cánh rừng nguyên sinh và những con suối mát lạnh tạo nên một không gian lý tưởng cho những ai yêu thích đi bộ và khám phá thiên nhiên.

Thăm các làng văn hóa

Xung quanh hồ Ba Bể là các bản làng của người Tày, Dao, H'mông. Du khách có thể tham gia vào các hoạt động văn hóa, tìm hiểu về đời sống, phong tục tập quán và nghề thủ công truyền thống của các dân tộc nơi đây. Bạn cũng có thể tham gia vào lễ hội Lồng Tồng, một lễ hội đặc sắc của người Tày, được tổ chức vào đầu năm mới, với các hoạt động vui chơi và lễ nghi đầy màu sắc.

Xung quanh hồ Ba Bể là các bản làng của người Tày, Dao, H'mông. (Ảnh: PYS)

Thưởng thức ẩm thực đặc sản

Đến hồ Ba Bể, bạn không thể bỏ qua các món ăn đặc sản của vùng đất này. Các món ăn nổi bật bao gồm cá hồ Ba Bể nướng, thịt lợn cắp nách, xôi nếp nương và cơm lam. Những món ăn này được chế biến từ nguyên liệu tươi ngon, mang đậm hương vị núi rừng, chắc chắn sẽ khiến du khách nhớ mãi.

Lưu y khi du lịch hồ Ba Bể

Thời tiết: Hồ Ba Bể có khí hậu mát mẻ quanh năm, nhưng vào mùa đông, nhiệt độ có thể xuống khá thấp, vì vậy du khách cần chuẩn bị trang phục ấm áp nếu đến vào mùa đông.

Di chuyển: Các tuyến đường đến hồ Ba Bể đôi khi khá vắng vẻ và khó khăn, vì vậy bạn cần chuẩn bị kỹ lưỡng về phương tiện và lịch trình.

Bảo vệ thiên nhiên: Hồ Ba Bể là một di sản thiên nhiên quý giá, vì vậy khi du lịch tại đây, du khách cần tuân thủ các quy định bảo vệ môi trường, không vứt rác bừa bãi và không gây ảnh hưởng đến hệ sinh thái tự nhiên.

Hồ Ba Bể không chỉ là điểm đến lý tưởng cho những ai yêu thích thiên nhiên và khám phá văn hóa, mà còn là nơi lưu giữ nhiều giá trị lịch sử và khoa học quý báu. Hãy đến và trải nghiệm những điều kỳ diệu mà hồ Ba Bể mang lại.

Tác giả: Nguyệt Phạm

Nguồn tin: doisongphapluat.nguoiduatin.vn