Theo hồ sơ vụ án, Bản Bét gồm mấy trăm nóc nhà nằm yên bình trong một thung lũng giữa núi rừng, thuộc xã Huy Giáp, huyện Bảo Lạc (Cao Bằng). Người dân trong bản chủ yếu là người dân tộc Dao và Nùng. Họ sinh sống bằng nghề trồng lúa, trồng rừng. Khi lúa trên nương, trên rẫy chưa đến mùa thu hoạch, những người đàn ông trong bản thường rủ nhau vào rừng bẫy thú, săn bắn. Cuộc sống cứ như thế bình yên trôi đi... (Ảnh minh họa)

Thế nhưng, chính những khẩu súng kíp dùng để đi săn thú những lúc nông nhàn ấy lại mang đến hậu quả khôn lường. Đó là khi người sử dụng thiếu kiềm chế hay có những toan tính đê hèn. Một ngày, cách đây gần 8 năm, khẩu súng tự chế của Triệu Vần Tòng (SN 1976) đã thành hung khí, trợ thủ đắc lực của hắn trong âm mưu giết anh họ để chiếm đoạt vợ của người này. Súng đã nổ, án mạng đã xảy ra. Bản Bét không còn bình yên nữa.

Chiều muộn, ngày 13/6/2012, khi Mặt trời vừa khuất sau dãy núi sau bản, Tòng gọi điện rủ bạn thân là Đặng Chòi Quyên (SN 1977), trú tại xóm Nà Khuổi, xã Sơn Lộ vào rừng săn thú. Đó là một buổi đi săn “đặc biệt” mà Tòng đã nung nấu, lên kế hoạch từ lâu. Tòng là em con dì, Quyên là anh con bác gái, vốn là “bạn nối khố”. Hai người thân thiết với nhau như anh em ruột, từ lúc còn nhỏ cho đến khi lập gia đình riêng lúc nào cũng có nhau như hình với bóng.

Người bản trên, kẻ bản dưới nên hai gia đình thường xuyên qua lại với nhau. Cũng chính vì điều đó Triệu Vần Tòng đã nảy sinh tình cảm với vợ của Quyên. Sau một thời gian dài thầm yêu, trộm nhớ, Tòng đã nảy sinh ý định giết Quyên để chiếm vợ bạn. Buổi đi săn đã được Tòng tính toán rất kỹ lưỡng nhằm thực hiện ý đồ bấy lâu.

Thấy bạn rủ đi săn, đang lúc nông nhàn rỗi việc nên Đặng Chòi Quyên không chút nghi ngờ. Anh vác súng cùng bạn vào rừng. Sau một hồi lùng sục khắp cánh rừng cuối bản cả hai không săn được con thú nào. Khoảng 20h, sau khi ngồi nghỉ chân bên một con suối cạn cho đỡ mệt, Tòng rủ bạn về. Trong khi ngồi nghỉ, “chuyện nọ xọ chuyện kia”, trước đó Quyên đã nghe nhiều người nói Tòng thích vợ mình nên nghi ngờ hỏi: “Mày yêu vợ tao phải không?”. Tòng trả lời: “Không phải”. Quyên không tin và tỏ ý tức giận, bắt Tòng phải đi về nhà mình để nói chuyện...

Lúc xách súng đứng dậy, Tòng cố ý để Quyên đi trước. Cách con suối vừa dừng chân một quãng, hắn dùng súng săn bắn liên tiếp ba phát vào lưng Quyên. Bị bắn bất ngờ Quyên không kịp phản ứng, gục xuống bất tỉnh giữa rừng. Tòng vứt súng của Quyên vào bụi cây và bỏ trốn vào rừng sâu... Ít phút sau, Quyên tỉnh dậy, anh móc điện thoại bấm số cố gọi cho người thân cầu cứu. Khoảng bốn tiếng sau mọi người mới tìm thấy Chòi Quyên giữa rừng. Thế nhưng, do vết thương quá nặng nên anh đã tử vong.

Nhận được tin báo của nhân dân, Cơ quan điều tra Công an huyện Bảo Lạc đã tiến hành truy bắt Triệu Vần Tòng. Song song với đó, các điều tra viên đã xuống Bản Bét gặp gỡ, thuyết phục người thân trong gia đình Tòng tuyên truyền, vận động đối tượng ra đầu thú. Qua hơn một tuần lẩn trốn trong rừng, đến ngày 21/6/2012, đối tượng Triệu Vần Tòng đã ra đầu thú và giao nộp khẩu súng kíp là hung khí sát hại nạn nhân. Tại cơ quan điều tra, Triệu Vần Tòng đã khai nhận toàn bộ hành vi phạm tội giết người của mình.

Ngày 27/11/2012, tại phiên tòa xét xử sơ thẩm, Tòa án nhân dân tỉnh Cao Bằng đã tuyên phạt Triệu Vần Tòng tù chung thân vì hành vi dùng súng kíp tự chế bắn chết anh họ. Tòng còn phải bồi thường mai táng phí, bồi thường tổn thất tinh thần cho gia đình nạn nhân và trợ cấp mỗi tháng 1 triệu đồng cho hai con nhỏ của Quyên đến khi đủ 18 tuổi.

Hành vi tàn độc của Tòng đã làm tan nát gia đình người bạn thân. Chỉ vì dục vọng ích kỷ, Tòng đã hủy hoại cuộc sống của chính mình và khiến cả hai gia đình rơi vào bi kịch... Khi hay tin Đặng Chòi Quyên bị sát hại, thủ phạm không phải ai xa lạ mà chính là Triệu Vần Tòng, người vẫn thường xuyên đến ăn cơm, uống rượu với con mình, ông Đặng Chòi Quan - bố của nạn nhân - không thể tin đó là sự thật. Ông Quan bảo, hai đứa nó chơi thân với nhau từ nhỏ, đến khi “dựng vợ, gả chồng” rồi mà vẫn quấn quýt với nhau. Thật không ngờ, cơ sự lại xảy ra đau đớn đến như vậy.

Chị Bùi Viện, vợ của Triệu Vần Tòng, sau khi Tòng gây án với ý đồ chiếm đoạt vợ bạn, đã rất xấu hổ với tội ác của chồng. “Chồng đã phụ bạc mình rồi thì còn ở đây làm gì nữa”? Nghĩ sao làm vậy, chị Viện dắt díu các con về ở cùng cha mẹ già... Trước đây, chị không hiểu được vì sao mình luôn bị chồng ghẻ lạnh dẫu luôn chăm chỉ thức khuya, dậy sớm lo việc nương rẫy, việc nhà chu toàn. Thậm chí, những lần rượu say về Tòng còn kiếm cớ hành hạ, đánh đập chị thâm tím cả mặt mũi. Có lần Tòng đánh chị đến nỗi cả nhà phải đưa đi cấp cứu ở trạm xá xã. Thảm án xảy ra chị mới hiểu nguyên do... Vì chồng ăn ở hai lòng nên chị và các con phải khổ.

Người dân ở Bản Bét ai cũng biết, chị Viện có chồng cũng như không. Gần 20 năm làm vợ Tòng, chị chưa có một ngày hạnh phúc đúng nghĩa. Một tháng thường Tòng chỉ ở nhà vài ngày rồi lại bỏ đi đâu không rõ, khi về lúc thì làm chẳng nói, chẳng rằng, lúc thì say xỉn... Việc nhà cho đến việc nương rẫy, đồng áng Tòng không bao giờ động tay. Khi Tòng gây án, hai con chị còn nhỏ, chị làm nương, làm rẫy tần tảo nuôi các con. Đến giờ các cháu đã lớn, hiểu chuyện và rất thương mẹ, biết giúp đỡ chị việc nhà... Gánh nặng cuộc sống cũng đã vợi đi phần nào.

Từ khi Tòng phạm tội, ông bà Triệu Trùng Chiêu, bố đẻ của Tòng, cũng thui thủi sống qua ngày trong căn nhà chống chếnh. Ông bà cũng sốc nặng khi cùng một lúc con trai thì đi tù, con dâu và các cháu bỏ về bên ngoại. Gia cảnh nghèo khó khiến ngần ấy năm trôi qua mà ông bà vẫn chưa một lần đến trại giam thăm con. “Con tôi phạm tội thì phải đền tội. Làm cha mẹ, con phạm tội chúng tôi cũng đau đớn lắm. Tôi xin được gửi lời xin lỗi đến gia đình Chòi Quyên, đến bà con dân bản... Thằng Tòng làm điều ác, nhưng tôi vẫn thương, nếu có tiền tôi sẽ đi thăm nó. Chỉ mong nó cải tạo tốt, chúng tôi sẽ cố gắng sống để chờ nó về”, ông Chiêu nói giọng chua xót.

Triệu Vần Tòng đang thụ án tù chung thân vì tội giết người tại Trại giam Phú Sơn 4 (Thái Nguyên). Đã nhiều năm trôi qua, câu chuyện đau buồn năm xưa vẫn ám ảnh, khiến Tòng hối hận, day dứt... Trong trại giam, Tòng gần như không giao tiếp với ai. Sự ăn năn về tội ác đã gây ra khiến Tòng mắc chứng trầm cảm. Cán bộ trại giam đã phân công một phạm nhân hàng ngày trò chuyện với Tòng và dạy Tòng nói tiếng Kinh. Sau vài năm, Tòng đã khá thành thạo tiếng phổ thông, chứng trầm cảm cũng thuyên giảm. Biết mình phạm trọng tội, không mong được tha thứ nhưng những năm cải tạo ở trại, Tòng đã dần biết nghĩ đến vợ con, bố mẹ. Tòng bảo, sẽ cố gắng cải tạo tốt, mong có một ngày được trở về để tạ tội với gia đình.