Cuối tháng trước, Bắc Kinh bất ngờ đưa ra một tuyên bố gây sửng sốt thế giới. Theo đó, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh cho biết có tới "hơn 40 quốc gia" đã hỗ trợ, ủng hộ lập trường và yêu sách của Trung Quốc ở Biển Đông.

Tuyên bố này được đưa ra ngay trước thời điểm Tòa án Trọng tài Thường trực (PCA) ra phán quyết vụ Philippines khởi kiện Trung Quốc (áp dụng sai, giải thích sai và vi phạm Công ước Liên Hợp Quốc về Luật Biển 1982 - UNCLOS) ở Biển Đông.

Bắc Kinh đã khuấy động một chiến dịch tìm kiếm ủng hộ từ cộng đồng quốc tế, vượt ra ngoài phạm vi khu vực Biển Đông khi thấy được rằng nhiều nước trong khu vực chống lại yêu sách của Trung Quốc.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh.

Cái được gọi là danh sách “40 quốc gia ủng hộ” của Trung Quốc bị đón nhận bằng những sự ngờ vực của dư luận quốc tế. Trung Quốc không đưa ra được một danh sách tên các nước cụ thể. Và đặc biệt là ngay sau đó, một số quốc gia như Slovenia, Fiji đã công khai bác bỏ tuyên bố của Trung Quốc rằng họ ủng hộ nước này về Biển Đông.

Báo điện tử Diplomat chỉ ra rằng, mặc dù trên thực tế chỉ có một vài quốc gia sẵn sàng tuyên bố ủng hộ Bắc Kinh trong vấn đề Biển Đông 3 quốc gia Afghanistan, Belarus và Kyrgyzstan đã công khai ủng hộ Bắc Kinh. Nhưng những quốc gia này đều có “lý do” của họ trong những tuyên bố này.

Bởi theo Diplomat, Kyrgyzstan và Afghanistan đang phụ thuộc vào “của bố thí” của Bắc Kinh. Trong khi đó, Belarus dù không có đường biên giới với Trung Quốc nhưng đang trông ngóng, hi vọng vào những khoản đầu tư từ quốc gia này. Trung Quốc hứa hẹn Belarus sẽ là “cửa ngõ vào châu Âu” trong chính sách Con đường tơ lụa.

Trong khi Kyrgyzstan, Afghanistan và Belarus là 3 quốc gia duy nhất công khai ủng hộ Trung Quốc bành trướng Biển Đông, có một số quan điểm cho rằng cả Kazakhstan và Sudan đã lên tiếng kêu gọi một giải pháp "hòa bình" cho Biển Đông và tránh ép Bắc Kinh tôn trọng phán quyết của PCA.

Còn Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nhấn mạnh mong muốn của Moscow rằng các tranh chấp ở Biển Đông cần được "giải quyết trực tiếp giữa các bên liên quan mà không cần có bất kỳ sự can thiệp nào từ bên thứ 3 hoặc bất kỳ nỗ lực quốc tế hóa tranh chấp nào".

Như vậy, theo Diplomat, dù có "dễ tính" nhất thì cũng chỉ có thể coi như có 6 quốc gia gồm Nga, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Sudan, Belarus và Afghanistan là công khai ủng hộ lập trường của Bắc Kinh ở Biển Đông, còn rất xa mới đạt được con số mà Trung Quốc tuyên bố.