Sáng 21/10, Quốc hội thảo luận trực tiếp về những nội dung còn ý kiến khác nhau của dự thảo Luật Cư trú (sửa đổi). Nội dung sửa đổi đáng chú ý nhất trong dự thảo lần này là việc bỏ sổ hộ khẩu giấy.

Bỏ ngay sổ hộ khẩu sẽ gây khó cho dân

Trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Cư trú (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho biết Ủy ban Quốc hội và đại biểu Quốc hội đều tán thành cần chuyển đổi sang phương thức quản lý cư trú mới.

Các ý kiến cũng nhất trí việc Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2021, song đề nghị cần một số quy định chuyển tiếp để các cơ quan Nhà nước kịp thích ứng, tránh làm phát sinh thêm thủ tục, gây khó khăn, phiền hà cho người dân.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng. Ảnh: Hải Quân.

Theo ông Tùng, đa số đại biểu đề nghị cho phép người dân được tiếp tục sử dụng sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã được cấp cho đến hết ngày 31/12/2022 để chứng minh thông tin về nơi cư trú.

“Sổ hộ khẩu, sổ tạm trú trong trường hợp này không được coi là công cụ quản lý cư trú như hiện nay mà chỉ đơn thuần là giấy tờ xác nhận nơi cư trú công dân”, ông Tùng nhấn mạnh.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội trình 2 phương án để Quốc hội thảo luận. Một là, sổ hộ khẩu, sổ tạm trú đã được cấp vẫn được sử dụng và có giá trị như giấy tờ, tài liệu xác nhận về cư trú đến ngày 31/12/2022. Hai là, bỏ sổ hộ khẩu, sổ tạm trú giấy ngay từ 1/7/2021.

Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Mạnh Cường tán thành việc sửa đổi theo hướng chuyển phương thức quản lý cư sổ hộ khẩu giấy, sổ tạm trú sang quản lý bằng dữ liệu điện tử.

Ông nói đây là vấn đề không đơn giản, nên để tránh tình trạng gây phiền hà và bảo vệ quyền lợi của người dân rất cần có điều kiện chuyển tiếp. Ông nhất trí việc sử dụng sổ hộ khẩu và sổ tạm trú giấy đến 31/12/2022.

Phó chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Nguyễn Mạnh Cường nhất trí việc sử dụng sổ hộ khẩu và sổ tạm trú giấy đến 31/12/2022. Ảnh: Hải Quân.

Phó chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Trần Thị Dung nêu thực tế còn rất nhiều thủ tục hành chính, giao dịch cần có sổ hộ khẩu nên nếu bỏ ngay khi luật có hiệu lực sẽ khiến người dân gặp khó khăn. Nữ đại biểu cũng nhận định để triển khai đồng bộ cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư vào 2021 là rất khó khả thi.

Đồng tình, đại biểu Phạm Văn Hòa (Phó trưởng đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp) cho rằng công an đảm bảo tới 1/7/2021 có cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, nhưng các cơ quan khác như thuế, hải quan, nhà trường, bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội có thể chưa theo kịp. Vì vậy, bỏ ngay sổ hộ khẩu sẽ gây khó cho người dân khi thực hiện các thủ tục này.

Mạnh dạn đề nghị bỏ ngay

Đại diện cơ quan soạn thảo, Bộ trưởng Công an Tô Lâm đề cập đến quy định chuyển tiếp và cho rằng nếu không dứt khoát được thời điểm sẽ rất phiền phức cho người dân cũng như hoạt động quản lý của các cơ quan Nhà nước.

Nhắc lại phát biểu của Chủ tịch Quốc hội về việc “bỏ sổ hộ khẩu là điều mong ước của người dân”, đại tướng Tô Lâm cho rằng trước đây, mỗi loại sổ được bỏ đều mang lại sự phấn khởi cho người dân. Và nay đến bỏ sổ hộ khẩu, người dân cũng rất mong đợi.

Đại tướng Tô Lâm - Bộ trưởng Công an mạnh dạn đề nghị bỏ ngay sổ hộ khẩu từ năm 2021. Ảnh: Hải Quân.

Bộ trưởng Công an thừa nhận có rất nhiều điều khoản, quy định liên quan đến sổ hộ khẩu nhưng thay đổi phương thức quản lý đòi hỏi cả hệ thống thay đổi chứ không chỉ riêng loại giấy tờ này.

Đại tướng Tô Lâm cho biết theo kế hoạch, Bộ Công an đề nghị từ nay tới 1/7/2021 - khi luật có hiệu lực, Bộ sẽ vận động để người dân đăng ký các loại giấy tờ theo căn cước công dân.

Người đứng đầu Bộ Công an thông tin thêm cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư hiện đã thu thập được 90%, đang thẩm định, phúc tra lại và đưa vào hệ thống. Còn 10% sẽ cố gắng hoàn thành trong năm 2020.

Vì vậy, đại tướng Tô Lâm mạnh dạn đề nghị thực hiện ngay việc bỏ sổ hộ khẩu giấy khi Luật Cư trú sửa đổi chính thức có hiệu lực.

“Không có thời gian chuyển tiếp sẽ bắt buộc các cơ quan quản lý đều phải phối hợp với nhau để thực hiện theo đúng lộ trình đề ra”, ông cương quyết.