Chuyên cơ Không lực Một chở Tổng thống Obama trong 10 phút "ưu tiên đặc biệt" trước khi cất cánh (ảnh: Mạnh Thắng)
Ít ai biết rằng chuyên cơ Air Force One (Không Lực Một) chở Tổng thống Obama đã quá cảnh (transit) qua Nhật Bản chứ không bay thẳng từ Mỹ tới Việt Nam. Với nguyên tắc bảo mật tuyệt đối, sân bay Nội Bài hoàn toàn bị động và không được thông báo trong 2 chuyên cơ Không lực Một giống hệt nhau trên hành trình thì chuyên cơ nào chở Tổng thống Obama và chuyên cơ nào bay rỗng.
Theo Cục Hàng không Việt Nam, hoạt động bay chuyên cơ của Mỹ tương đối đặc biệt nên họ vẫn yêu cầu khi sang Việt Nam được áp dụng các quy chế đặc biệt để đảm bảo an ninh an toàn cho Tổng thống Obama. Bởi vậy, giờ hạ cánh của chuyên cơ xuống sân bay quốc tế Nội Bài được thay đổi liên tục và luôn ở trạng thái thông báo là dự kiến.
“Sân bay Nội Bài chỉ được thông báo giờ thay đổi hạ cánh gần nhất khi chuyên cơ Không lực Một cất cánh từ Nhật Bản. Thông thường các chuyến bay được lập đường bay trước 1 tiếng khi vào Vùng Thông báo bay (FIR), nhưng chuyến bay chuyên cơ này được làm sẵn thủ tục từ trước để thông báo phục vụ chuyên cơ và không thông báo giờ trước. Phải tới khi chuyên cơ Không Lực Một đi vào vùng FIR thì phía Mỹ mới thông báo chính thức cho ta biết về thời gian hạ cánh sớm hơn hơn 2 tiếng đồng hồ” - lãnh đạo Cục Hàng không cho hay.
Tổng thống Mỹ Barack Obama tới Hà Nội tối 22/5 (ảnh: Qúy Đoàn)
Chuyên cơ Không Lực Một được “ưu tiên đặc biệt” về vùng trời, thời gian cất-hạ cánh và sân bay. Trong quá trình phía Mỹ đưa ra đề nghị về một số hạn chế về hoạt động hàng không, hạn chế các máy bay nhỏ, máy bay siêu nhẹ, máy bay cá nhân hoạt động trong vùng trời khi có hoạt động bay của chuyên cơ và đề nghị này đã được Cục Hàng không Việt Nam chấp thuận. Giờ ưu tiên áp dụng nâng từ 5 phút lên 10 phút trước và sau khi chuyên cơ Không Lực Một cất - hạ cánh.
“Đóng cửa sân bay 10 phút “ưu tiên đặc biệt” cho chuyên cơ chở Tổng thống Mỹ cất-hạ cánh là để đảm bảo vùng trời lúc đó không có hoạt động bay khác, dưới mặt đất đường băng được kiểm tra an toàn tuyệt đối, tránh trường hợp máy bay hạ cánh trước trục trặc kỹ thuật làm chướng ngại vật. Trong 10 phút đóng cửa sân bay, tại thời điểm đó ở trên trời chỉ có duy nhất 1 chuyến bay chuyên cơ chở Tổng thống Mỹ Obama, hoạt động bay huấn luyện quốc phòng cũng tạm thời không thực hiện. Tất cả các chuyến bay thương mại phải tạm dừng cất-hạ cánh” - lãnh đạo Cục Hàng không Việt Nam nhấn mạnh.
Sẵn sàng chiến đấu bảo vệ chuyên cơ
Vào thời điểm trước, trong và sau khi chuyên cơ cất-hạ cánh, Bộ Quốc phòng sử dụng các thiết bị kỹ thuật giám sát nhằm phát hiện các dấu hiệu, kiểm soát vùng trời rất chặt chẽ. Ở dưới đất, máy bay quân sự trực chuyên cơ dưới mặt đất luôn trong tình trạng sẵn sàng chiến đấu, khi có lệnh là cất cánh bảo vệ chuyên cơ.
Tại sân bay, an ninh Mỹ đã dựng cột phá sóng để ngăn ngừa thiết bị nổ kích hoạt từ điện thoại và lực lượng an ninh hai bên được cấp một tần số đặc biệt để liên lạc. Trong khi đó, đội chó nghiệp vụ gồm 4 con tinh nhuệ được đưa từ Mỹ sang cũng có chức vụ cấp bậc như lực lượng đặc nhiệm, tham gia “rà” từng ngóc ngách của sân bay và sẵn sàng chiến đấu hạ gục mục tiêu để đảm bảo an toàn tuyệt đối cho Tổng thống Obama.
An ninh Mỹ cùng chó nghiệp vụ "rà" sân bay Nội Bài, đảm bảo an ninh an toàn tuyệt đối cho Tổng thống Obama (ảnh: Qúy Đoàn)
Một điều khác biệt so với các chuyến chuyên cơ trước đó là ngay tại sân bay đón Tổng thống Obama, Bộ Quốc phòng Việt Nam đã thiết lập Bộ phận điều phối hỗn hợp tại điểm 219 ở Đài không lưu Nội Bài, trong đó bao gồm lực lượng của Bộ Quốc phòng, an ninh Mỹ, quản lý bay 2 nước điều phối. Lực lượng Mỹ có mặt ở Đài kiểm soát không lưu chỉ để chứng kiến chứ không được tham gia điều hành bay.
Về 2 chiếc trực thăng Marine One được Mỹ đưa tới Việt Nam để làm nhiệm vụ hộ tống Tổng thống Obama và di chuyển ở cự ly ngắn, dù trực thăng đã được khởi động và thống nhất các phương án triển khai nhưng trực thăng Marine One hoàn toàn không rời khỏi sân bay. Theo lãnh đạo Cục Hàng không Việt Nam, trực thăng Marine One không được sử dụng trong suốt chuyến công du của ông Obama tại Việt Nam vì không cần thiết.
Trong chuyến công du 3 ngày tại Việt Nam (từ 23/5-25/5), Tổng thống Mỹ Barack Obama đã có các cuộc gặp gỡ với lãnh đạo cấp cao Việt Nam. Những bài phát biểu và các buổi nói chuyện của Tổng thống Obama đã để lại nhiều ấn tượng với doanh nhân, sinh viên. Ngoài ra, ông chủ Nhà Trắng của nước Mỹ còn có những hoạt động ngoài lề thú vị như lên phố cổ Hà Nội ăn bún chả, thăm khu chợ nhỏ ở Mễ Trì và gặp gỡ, bắt tay với người dân ở các điểm hoạt động của mình.
Tác giả bài viết: Châu Như Quỳnh
