Phụ nữ ở Qatar bị giới hạn nhiều quyền. Ảnh: David Goldman.

Những người hâm mộ bóng đá đổ về Qatar để theo dõi World Cup 2022 sẽ nhìn thấy một đất nước nơi phụ nữ làm việc, giữ chức vụ công và du ngoạn trên những chiếc siêu xe dọc đường phố Dohar. Nữ giới ở đây đã có quyền lái xe trong nhiều thập kỷ, không giống Saudi Arabia, quốc gia vài năm trước vẫn cấm phụ nữ lái ôtô.

Qatar cũng có nữ đại sứ, nữ thẩm phán, các nữ bộ trưởng, thậm chí cả những VĐV đua ngựa là nữ giới.

Cựu Hoàng hậu Qatar Sheikha Moza bint Nasser al-Missned, là một trong những phụ nữ nổi tiếng nhất Trung Đông. Tại khu vực mà những đệ nhất phu nhân luôn giữ thái độ khiêm tốn, bà thẳng thắn bộc lộ quan điểm, ủng hộ các mục tiêu xã hội và thể hiện phong cách thời trang hào nhoáng.

Tuy nhiên, trong nhiều năm qua, Qatar vẫn đứng gần cuối trong báo cáo khoảng cách giới toàn cầu (nghiên cứu xem xét khoảng cách giữa phụ nữ và nam giới trong việc làm, giáo dục, y tế và chính trị) của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF), theo AP.

Các nhóm nhân quyền nói rằng hệ thống pháp luật Qatar, dựa trên luật Hồi giáo hay Shariah, cản trở sự tiến bộ của phụ nữ.

Kết hôn, du lịch đều phải được đàn ông cho phép

Hiến pháp Qatar đề cao sự bình đẳng giữa các công dân. Nhưng các nhóm nhân quyền nói rằng hệ thống pháp luật Qatar phân biệt đối xử với phụ nữ khi liên quan đến quyền tự do đi lại và các vấn đề về hôn nhân, quyền nuôi con và thừa kế.

Ví dụ, theo luật Shariah, phụ nữ có thể thừa kế tài sản, nhưng con gái chỉ nhận được một nửa so với con trai.

Đàn ông có thể dễ dàng ly hôn với vợ, trong khi phụ nữ phải nộp đơn lên tòa án và chỉ một số ít trường hợp được chấp nhận. Nam giới có thể lấy tối đa 4 vợ mà không có vấn đề gì, trong khi phụ nữ phải được sự đồng ý của người giám hộ nam mới có thể kết hôn ở mọi lứa tuổi.

Theo một quy tắc hiếm khi được thực thi, phụ nữ Qatar dưới 25 tuổi cũng phải được người giám hộ nam cho phép rời khỏi đất nước. Người chồng và người cha có thể cấm phụ nữ đi du lịch.

Phụ nữ Qatar không được phép kết hôn, đi du lịch nếu không được người giám hộ nam cho phép. Ảnh: Reuters.

Phụ nữ dưới 30 tuổi chưa kết hôn không được nhận phòng khách sạn. Phụ nữ độc thân phải đối mặt với việc truy tố tội quan hệ tình dục ngoài hôn nhân nếu bị phát hiện mang thai theo luật zina.

Không có số liệu thống kê chính thức về các trường hợp zina, nhưng một khảo sát của DW ở các nhà tù tại Doha cho thấy hầu hết người bị giam giữ là những người giúp việc gia đình từ Philippines, Bangladesh và Ấn Độ.

Rothna Begum, nhà nghiên cứu về quyền phụ nữ của Tổ chức Theo dõi Nhân quyền (HRW) ở Trung Đông và Bắc Phi, nói với DW: "Zina được thực hiện một cách bừa bãi và trừng phạt phụ nữ, chủ yếu là phụ nữ nhập cư có trình độ lao động thấp".

Tại Qatar, không có văn phòng chính phủ nào dành riêng cho quyền, lợi ích của nữ giới.

Bất bình đẳng trong công việc

Năm ngoái, Quốc vương Qatar Sheikh Tamim bin Hamad Al Thani đã bổ nhiệm phụ nữ vào hai chức vụ trong nội các, nâng số nữ bộ trưởng lên 3 người, con số cao nhất trong lịch sử Qatar.

Những phụ nữ nổi tiếng của Qatar cũng nắm giữ các vị trí cấp cao khác. Nữ thứ trưởng ngoại giao được chú ý với tư cách là người phát ngôn cho các nỗ lực ngoại giao quan trọng của Qatar trong bối cảnh quân đội Mỹ và NATO rút khỏi Afghanistan.

Một người phụ nữ quyền lực khác là em gái của ông Sheikh Tamim, đứng đầu Cơ quan Bảo tàng Qatar, trở thành một trong những cái tên được yêu thích nhất trong lĩnh vực nghệ thuật.

Năm ngoái, ông Sheikh Tamim cũng bổ nhiệm hai phụ nữ vào Hội đồng Shura cố vấn của đất nước.

Tuy vậy, cuộc bầu cử lập pháp cho hội đồng 45 thành viên lại là minh chứng rõ ràng cho vai trò hạn chế của phụ nữ Qatar. Các ứng cử viên nữ không giành được ghế nào trong hội đồng.

Khoảng cách giới được thể hiện rõ trong môi trường và luật lao động. Ảnh: UN.

Luật pháp đảm bảo quyền được trả lương bình đẳng cho phụ nữ và nam giới Qatar. Nhưng không phải lúc nào điều này cũng được thực thi.

Nữ giới phải vật lộn để có được các vị trí quản lý trong công ty tư nhân và khu vực công, mặc dù hơn một nửa số sinh viên tốt nghiệp đại học là phụ nữ.

Không có luật nào cấm phân biệt giới tính tại nơi làm việc nhưng có luật cấm phụ nữ làm những công việc được định nghĩa là "nguy hiểm" hoặc "không phù hợp".

Phụ nữ cũng phải xin phép người giám hộ nam để làm việc trong chính phủ và các tổ chức đặc biệt.

Vai trò giới truyền thống ở Qatar được ghi nhận trong các luật phân biệt giữa quyền và trách nhiệm của phụ nữ và nam giới. Ví dụ, người vợ chịu trách nhiệm pháp lý trong gia đình và phải phục tùng chồng. Họ có thể không được hỗ trợ tài chính nếu chống đối chồng.

Phong tục, tôn giáo nghiêm cấm phụ nữ giao du với những người đàn ông không có quan hệ họ hàng, kể cả vì công việc kinh doanh. Mặc dù phụ nữ đã có những bước tiến lớn trong những năm gần đây, thế giới chính trị và tài chính Qatar vẫn do nam giới thống trị.

Tác giả: Lê Vy

Nguồn tin: zingnews.vn