Nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải đã từ trần vào hồi 1h30 hôm nay 17/3 tại quê nhà Củ Chi, TP HCM.

Ông Phan Văn Khải sinh ngày 25/12/1933 ở xã Tân Thông Hội, huyện Củ Chi, TP HCM; tham gia phong trào cách mạng từ năm 1947 (14 tuổi), vào Đảng năm 26 tuổi; từng kinh qua các chức vụ: Phó bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP HCM, Chủ nhiệm Ủy ban Kế hoạch Nhà nước, Phó chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, Phó Thủ tướng.

Tại kỳ họp thứ nhất Quốc hội khoá X tháng 9/1997, ông được bầu làm Thủ tướng. Tháng 7/2002, ông tiếp tục được bầu làm Thủ tướng nhiệm kỳ thứ hai tại kỳ họp thứ nhất Quốc hội khoá XI. Đến tháng 6/2006, ông xin từ nhiệm trước nhiệm kỳ một năm.

Nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải tại hội thảo 40 năm TP HCM phát triển và hội nhập, ngày 17/3/2015. Ảnh: Hữu Nguyên.

Trong bài phát biểu từ nhiệm, nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải chia sẻ: "Điều tôi trăn trở là vì sao một số mặt yếu kém về kinh tế xã hội và bộ máy công quyền đã được nhận thức từ lâu, đã đề ra nhiều chủ trương biện pháp khắc phục nhưng sự chuyển biến rất chậm, thậm chí có mặt còn diễn biến xấu hơn".

Theo ông, công tác cán bộ chậm đổi mới "là nguyên nhân của mọi nguyên nhân" dẫn đến những sai lầm và khuyết điểm trong lãnh đạo quản lý kinh tế, xã hội. Đất nước không thiếu người tài nhưng bộ máy hành chính thiếu tính chuyên nghiệp, tuyển chọn sử dụng người còn nhiều sai sót.

"Tôi hết sức day dứt trước tệ quan liêu, lãng phí, tham nhũng, tiêu cực, đục khoét của công. Về những vụ đục khoét của công đã phát hiện thời gian gần đây, cùng với trách nhiệm trực tiếp của chủ đầu tư, còn có khuyết điểm và trách nhiệm của Chính phủ và của cá nhân tôi là người đứng đầu", ông nhìn nhận.

Nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải được nhiều chuyên gia kinh tế đánh giá là lãnh đạo có tinh thần cải cách mạnh mẽ và quyết tâm hội nhập. Ông trình Quốc hội ban hành Luật Doanh nghiệp năm 1999 và tự bảo vệ trước Bộ Chính trị, Quốc hội.

Đây lần đầu Việt Nam ra một sắc luật tước bỏ quyền lực của Chủ tịch các tỉnh, đó là nội dung "phải có chữ ký của Chủ tịch tỉnh thì doanh nghiệp mới được phép thành lập". Thay vào các quy định ràng buộc, Luật Doanh nghiệp năm 1999 được ban hành với tinh thần cho phép người dân được quyền làm những việc gì mà Nhà nước không cấm.

Sau đó, nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải lập Tổ công tác của Chính phủ về triển khai Luật Doanh nghiệp và giảm các giấy phép con. Từ sự kiến nghị của Tổ công tác, ông Khải ký lệnh bãi bỏ 286 giấy phép con (gần một nửa số giấy phép con) tạo nền móng giúp kinh tế tư nhân bùng lên sau này.

Nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải là người trình Dự thảo Luật về Thương mại song phương Việt Nam - Mỹ (BTA) ký chính thức năm 2001. Ông cũng là nhà lãnh đạo đầu tiên của Việt Nam sang thăm Hoa Kỳ, gặp Tổng thống Bush tại Nhà trắng năm 2005 mở ra triển vọng hợp tác mới giữa Việt Nam và Mỹ.

Nguyên Thủ tướng Phan Văn Khải đã được Đảng và Nhà nước trao tặng Huân chương Sao Vàng, Huy hiệu 55 năm tuổi Đảng (năm 2014).

Tác giả: Hoàng Thùy - Hữu Nguyên

Nguồn tin: Báo VnExpress