Đền làng Hiếu thuộc khối Hải Thanh (phường Nghi Hải, TX.Cửa Lò, Nghệ An), được xây dựng từ triều Lê, ngôi đền là nơi dân cư miền biển nơi đây thời cúng nhiều vị thần. Đặc biệt, nằm trọng phía trong ngôi đền này là một khu nghĩa trang, với hơn 100 ngôi mộ cá voi được chôn cất, và thời cúng mỗi ngày khiến nhiều du khách thập phương không khỏi lạ lẫm.
Theo người dân địa phương, mỗi lần có 1 ông cá voi chết cũng có nghĩa là nó đã hy sinh thân mình để cứu 1 tàu thuyền nào đó được bình yên. Dù là một tập tục, nhưng ngư dân nơi đây luôn tuân thủ những quy tắc bắt buộc. Theo đó, khi phát hiện xác cá Ông, dù đang đánh bắt ở đâu, ngư dân cũng phải tìm cách đưa Ông vào bờ để làm đám tang. Người phát hiện xác cá Ông đầu tiên được xem là trưởng nam, thay mặt dân làng thắt khăn trắng chịu tang, hằng năm thực hiện các nghi thức cúng giỗ như con người.
Ông Võ Văn Hạ (72 tuổi), người trông coi nghĩa trang cá Ông và đền Làng Hiếu cho hay, ngôi đền này đã có hàng trăm năm qua. Ngoài các vị thần thì người dân nơi đây còn thờ cá Ông với quan niệm là vị thần của ngư dân miền biển. Năm 2011, nghĩa trang cá Ông tại đền Làng Hiếu được trùng tu nhờ sự đóng góp công đức của nhiều người có tấm lòng hảo tâm. Người ta đã quy tập được hơn 100 bộ hài cốt cá Ông về chôn cất tại đây.
Người dân tương truyền đây là “ông cá” đầu tiên được an táng tại đền từ thế kỷ 19. Xưa vùng Cửa Hội thường xuất hiện một con cá voi to như chiếc tàu, đã cứu vớt được rất nhiều ngư dân bị nạn. Khi “ngài” mất, xác trôi vào bờ, ngư dân phải dùng tới 60 đôi chiếu để đắp nhưng vẫn không kín thân. Lễ an táng của “ông cá” này cũng được tổ chức một cách rất long trọng.
Dù không tên tuổi, nhưng đối với người dân miền biển nơi đây, mỗi một ngôi mộ là một câu chuyện không thể quên.
Ông Trần Khắc Nam, một ngư dân làng chài nơi đây cho hay, khu mộ này không chỉ là nơi ngư dân thắp hương, cầu khấn mỗi lần chuẩn bị ra khơi. Đây còn là nơi thu hút rất đông người dân khắp nơi tìm đến thắp hương vào các ngày rằm, ngày đầu tháng. Thậm chí có thời điểm, khu nghĩa trang này đón tiếp hàng trăm khách mỗi ngày. Họ tìm đến với lòng thành kính đối với loài vật được cho là thần linh của biển cả.
Theo quan niệm của ngư dân thì cá voi là một điềm may và là bạn đồng hành nên rất được trân trọng. Cuối tháng 5/2016, một con cá voi nặng hơn 10 tấn trôi dạt vào bờ biển huyện Diễn Châu (Nghệ An) đã được hàng ngàn người hợp sức giải cứu, đưa trở lại biển cả thành công.
Cũng thời điểm này, hàng ngàn người dân địa phương đã tập trung về bãi biển Diễn Thịnh (huyện Diễn Châu) để làm lễ và chôn cất cho con cá voi nặng gần 10 tấn bị chết, trôi dạt vào bờ biển này.
Tác giả bài viết: Thành Trung
Nguồn tin: