Tảo mộ Tết thanh minh là một nét đẹp văn hóa tâm linh truyền thống của người Việt Nam. Với người dân vùng biển xã Tiến Thủy, huyện Quỳnh Lưu cũng vậy. Hàng năm, vào ngày tết thanh minh, các gia đình ngư dân thường chuẩn bị các mâm cổ xôi, thịt, hoa quả, bánh kẹo, cau trầu, rượu, nước, vàng mã để dâng lên mộ tổ tiên ông bà những người đã khuất.
Thời điểm này lực lượng lao động chính đang đánh bắt ngoài biển thì ở nhà người hành lễ chủ yếu là người già và phụ nữ
Nét độc đáo trong ngày tết thanh minh của người dân vùng biển bao giờ cũng có thêm 1 mâm lễ cúng sinh với cháo, muối, gạo, nước, bánh kẹo đủ màu sắc để cúng các vong linh cô hồn lạc lối cầu cho các vong linh được siêu sinh độ thế. Điểm khác biệt ở ngày tết thanh minh vùng biển, chủ yếu chỉ có người già và phụ nữ đi hành lễ vì vào những ngày này những người đàn ông trụ cột chính trong gia đình phải đi biển đánh bắt hải sản ngoài khơi.
Chị Hồ Thị Huệ - một người dân xã Tiến Thủy cho biết: Năm nào, vào dịp tết thanh minh gia đình cũng tổ chức tập hợp anh em con cháu trong dòng họ để chuẩn bị mâm cỗ đi tảo mộ tổ tiên ông bà, cầu cho người đã khuất được mồ yên mả đẹp cầu mong cho tổ tiên ông bà phù hộ cho con cháu sức khỏe, bình an, phù hộ cho nghề đánh bắt được thắng lợi.
Mâm cúng chúng sinh dành riêng cho các vong linh cô hồn không nơi nương tựa
Phần lớn ngư dân địa phương làm nghề đánh bắt phải phụ thuộc vào thiên nhiên do đó, người dân nơi đây thường có niềm tin mãnh liệt vào sự phù trợ của thế giới tâm linh. Vậy nên khi người đàn ông đang đi lao động trên biển thì người phụ nữ ở nhà vẫn hoàn thành tốt trách nhiệm đi cúng tế tảo mộ cho tổ tiên, ông bà.
Thời gian đi tảo mộ được mọi người chọn vào thời điểm sáng sớm, tranh thủ thời gian để dọn dẹp, phát quang cây cối, cỏ dại và đắp đất cho những ngôi mộ đã bị sói mòn, rồi sau đó mới dâng lễ vật chuẩn bị lên mộ cho tổ tiên ông bà. Sau khi hoàn thành lễ cúng cho phần mộ tổ tiên ông bà, mới tiến hành làm lễ cúng sinh.
Khu mực lăng mộ được vệ sinh sạch sẽ
Tết thanh minh của người dân vùng biển có ý nghĩa hết sức quan trọng, đặc biệt là dịp để các con cháu tưởng nhớ công ơn người đã khuất và nhớ về cội nguồn. Anh Hồ Văn Lai - một người con Tiến Thủy đang sinh sống và làm việc ở Hà Nội cho biết: Vào dịp tết thanh minh dù bận rộn công việc tôi cũng tranh thủ thời gian để về quê lên mộ thắp nén hương cho tổ tiên ông bà, để giáo dục cho con cái việc làm của mình phải có trách nhiệm làm tròn bổn phận với người đã khuất, ghi nhớ công ơn sinh thành của ông bà cha mẹ mình.
Các ngôi mộ có vị trí đầu tựa núi, hướng ra biển
Điểm khác biệt ở các ngôi mộ của người dân vùng biển là hầu hết các ngôi mộ được quy tập trong lăng và đặt ở trên núi cao, với địa thế đầu tựa núi và hướng mặt ra biển như để phù hộ cho các con cháu đi đánh bắt ra khơi vào lộng thuận buồm xuôi gió, đánh bắt gặp nhiều may mắn.
Thanh minh là lễ tết hàng năm, sau Lập xuân 45 ngày, sau ngày Đông chí 105 ngày.Theo lịch âm dương, tết Thanh minh năm 2017 bắt đầu từ 22h ngày 4/4 dương lịch (8/3 âm lịch) và kết thúc vào khoảng ngày 20, hay 21/4 khi tiết Cốc vũ bắt đầu.
Tác giả bài viết: Ngọc Bích - Đài Quỳnh Lưu
Nguồn tin: 
