Nét độc đáo của đền Quy Lĩnh chính là sự gắn kết với đền Cờn từ lịch sử đến huyền thoại. Tục chạy Ói của lễ hội đền Cờn hiện nay gắn liền và có gốc tích từ lễ hội đền Quy Lĩnh. Đền Quy Lĩnh tọa lạc ở xã Quỳnh Lương, mặt chính hướng ra biển được xây dựng từ năm 1.276, ban đầu chỉ là một ngôi miếu tranh thờ vị sư - người đã cứu sống 3 mẹ con Hoàng hậu nước Nam Tống. Đến năm 1.312, vua Trần Anh Tông cho xây lại đền thờ bằng ngói, kiến trúc độc đáo với nhiều hiện vật quý và cho thờ thêm 3 mẹ con Hoàng Hậu nước Nam Tống. Trải qua nhiều biến cố thăng trầm của thời gian, đền đã trở thành một phế tích. Thể theo nguyện vọng và nhu cầu văn hoá tâm linh của nhân dân, năm 2006 xã Quỳnh Lương đã trùng tu tôn tạo lại đền với kinh phí hơn 5 tỷ đồng chủ yếu huy động từ nguồn xã hội hóa. Sau khi được phục dựng, đền gồm các hạng mục gồm: Hậu cung, Thượng điện, Trung điện và Hạ điện. Cả 4 toà nhà được bố cục mặt bằng theo kiểu chữ Tam, chạm trổ Tứ linh, Tứ quý. Trong đền có nhiều đồ tế khí như Long bài, Tượng pháp, kiệu long đinh, kiệu bát cống… Với giá trị to lớn đó năm 2014 đền Quy Lĩnh được công nhận là di dích lịch sử cấp tỉnh.
Toàn cảnh đền Quy Lĩnh
Đoàn rước chuẩn bị đưa bài vị thần ra chân núi Quy Lĩnh thưởng ngoạn
Đoàn cờ lễ do các em học sinh phụ trách
Lễ hội đền Quy Lĩnh là hoạt động thường niên được xã Quỳnh Lương tổ chức vào các ngày 20 và 21 tháng Giêng âm lịch. Trong đó ngày 20 gồm các phần cáo tế và phần hội với các trò chơi thể thao thu hút đông đảo nhân dân tham gia như bóng chuyền nam nữ liên xã, kéo co nam nữ, cờ người… Phần lễ chính được diễn ra vào sáng ngày 21 với các nội dung gồm: lễ rước bài vị từ đền ra chân núi Quy Lĩnh với ý nghĩa để thần đi thưởng ngoạn, sau đó rước thần về đền. Phần lễ gồm lễ kỳ lưu, lễ cầu yên cho nhân dân trong làng xã. 8/8 xóm của xã Quỳnh Lương đều cung tiến lễ vật với mong ước một năm mưa thuận gió hòa, quốc thái dân an.
Lế cúng thần tại chân núi Quy Lĩnh
Rước bài vị thần trở lại đền
Lễ vật bao gồm xôi gà, rượu, hoa quả, bánh kẹo
Các nam thanh nữ tú đại diện 8 xóm dâng lễ vật vào đền
Phần đánh trống lệnh khai lễ
Các bậc cao niên phụ lão dâng hương tại đền
Tuyên đọc văn cúng thần
Đông đảo nhân dân địa phương và du khách xa gần về tham dự lễ hội đền Quy Lĩnh
Lễ hội đền Quy Lĩnh là một hoạt động văn hóa tốt đẹp đã được lưu truyền qua hàng trăm năm, thể hiện tâm linh, tín ngưỡng của nhân dân địa phương. Lễ hội năm nay thu hút gần 4.000 người dân địa phương và du khách xa gần về tham dự./.
Tác giả bài viết: Lê Nhung (Đài TT – TH Quỳnh Lưu)
Nguồn tin: 
