Diễn viên Phú Đôn – gương mặt vào vai khổ không cần diễn

NSƯT Phú Đôn sinh năm 1960 tại Hà Nội, là con út trong gia đình có 8 người con, cha là NSƯT Lại Phú Cương, nghệ sĩ Nhà hát Kịch Việt Nam. Từ nhỏ ông đã sớm bén duyên sân khấu khi được tham gia hai vở diễn Hoa pháo và Búp trên cành tại chính Nhà hát Kịch Việt Nam.​

Tốt nghiệp trung học, Phú Đôn từng định nộp hồ sơ vào ngành công an, nhưng đúng lúc đó Nhà hát Kịch Việt Nam mở lớp đào tạo diễn viên trẻ nên ông quyết định đăng ký dự tuyển. Ông trở thành một trong những gương mặt của khóa diễn viên đầu tiên của nhà hát, cùng thế hệ với các nghệ sĩ Lan Hương, Đỗ Kỷ, Trọng Trinh – những người sau này đều là tên tuổi quen thuộc với khán giả truyền hình.​

Diễn viên Phú Đôn gắn với các vai diễn nông dân, khắc khổ.

Vai tốt nghiệp của Phú Đôn là cột mốc quan trọng, khi ông vào vai một nhân vật phản diện gần 60 tuổi trong vở Người đá lạc đội hình do NSND Doãn Hoàng Giang dàn dựng. Khi đó ông mới 22 tuổi nhưng đã được đánh giá cao vì hóa thân thuyết phục vào hình tượng già nua, khắc khổ, nhận số điểm tốt nghiệp nổi bật và nhiều lời khen của thầy cô, bạn học.​

Suốt hơn 40 năm làm nghề, Phú Đôn gần như gắn liền với những vai nông dân lam lũ, chất phác, đôi khi pha nét hài hước rất đời thường trên sân khấu kịch, phim truyền hình và điện ảnh. Khán giả quen mặt ông trong hàng loạt tác phẩm như Tivi về làng, Em ở nơi nao, Hai bình làm thủy điện, Đất và người, Nàng dâu order, Hoa hồng trên ngực trái, Cây táo nở hoa, Đấu trí, Sao Kim bắn tim Sao Hỏa… – nơi ông thường xuất hiện với dáng người nhỏ thó, gầy gò và khuôn mặt nhiều suy tư.​

NSƯT Phú Đôn trong phim Không ngại cưới, chỉ cần một lý do

Không ít người từng nghĩ ngoại hình ấy là bất lợi, nhưng chính Phú Đôn lại xem đó là “thương hiệu” của mình. Ông từng chia sẻ rằng mỗi tác phẩm đều cần cả người đẹp lẫn người xấu về ngoại hình, và lựa chọn của ông là biến nhược điểm thành lợi thế, khai thác triệt để vẻ khắc khổ để tạo nên màu sắc riêng trên màn ảnh.​

Nhờ cách nghĩ tích cực, Phú Đôn không chạnh lòng khi không được giao vai “soái ca” hay anh hùng, mà ngược lại tự hào vì khó ai “cạnh tranh” được với khuôn mặt khắc khổ rất đặc trưng của mình. Ông nói chỉ cần mỗi vai dù xuất hiện ngắn trên màn ảnh cũng phải khiến khán giả nhớ, đó mới là giá trị của người diễn viên.

Dù xuất thân từ Hà Nội, nghệ sĩ lại nổi tiếng với những nhân vật nông dân chân chất, như thể ông sinh ra giữa làng quê ruộng đồng. Ông từng chia sẻ, những tháng ngày sơ tán về nông thôn, được bà con nông dân cưu mang, yêu thương đã khiến ông thấm cái chất hồn hậu, hiền lành của họ, nên khi diễn vai nông dân, ông có cảm giác như đang ở “nhà mình”.

Năm 2019, sau nhiều thập kỷ cống hiến, ông được phong tặng danh hiệu NSƯT, và chính thức nghỉ hưu tại Nhà hát Kịch Việt Nam vào tháng 5/2020. Dù vậy, ở tuổi ngoài 60, Phú Đôn vẫn không rời ánh đèn sân khấu, tiếp tục nhận những vai già, vai “xấu” như cụ Mão trong Không ngại cưới, chỉ cần một lý do hay tuyến vai quan trọng trong phim kinh dị Tết ở làng địa ngục.​

Điều thú vị là sau hơn bốn thập kỷ làm nghề, ông nói mình “chưa thấy vai diễn nào là đỉnh cao”. Mỗi lần xem lại nhân vật cũ, ông đều nghĩ nếu làm lại sẽ làm tốt hơn, nên chưa bao giờ cho phép bản thân hài lòng hay nghĩ đã chạm “đỉnh” trong diễn xuất.​

Hạnh phúc gia đình ở tuổi 65

Nếu trên màn ảnh, khán giả quen với hình ảnh người đàn ông khắc khổ, thì ngoài đời Phú Đôn lại có một gia đình nhỏ ấm áp bên người vợ trẻ kém ông 25 tuổi. Nam nghệ sĩ kết hôn khá muộn, khoảng 45 tuổi, khi nhiều bạn đồng trang lứa đã lên chức ông bà, nhưng ông cho rằng đó là “cái duyên muộn màng nhưng trọn vẹn”.​

Vợ ông không hoạt động nghệ thuật mà làm công việc văn phòng, từng là “fan ruột” của Phú Đôn trước khi được gia đình hai bên mai mối. Điều khiến chị ấn tượng không phải hào quang sân khấu mà là sự chân thành, mộc mạc, ít phô trương và thái độ hết lòng với nghề của chồng.

Sau hơn 20 năm chung sống, cặp đôi gần như chưa từng có những trận cãi vã lớn dù khoảng cách tuổi tác rất xa. Phú Đôn kể, vợ tuy trẻ hơn 25 tuổi nhưng lại chín chắn, trưởng thành, biết lắng nghe và luôn tôn trọng cá tính của chồng, trong khi ông không cố gắng “trẻ hóa” bản thân hay thay đổi tính cách chỉ vì bạn đời ít tuổi.

Trong gia đình, nam nghệ sĩ không nề hà việc nhà, từ nấu cơm, giặt giũ tới lau dọn, coi đó là sự công bằng và là cách san sẻ gánh nặng với vợ. Anh em, hàng xóm nhiều lần nhắc đến hình ảnh “ông chồng nghệ sĩ” tất bật nấu nướng, chăm con như chuyện rất đỗi bình thường trong nếp sống gia đình của Phú Đôn.

Dù đã nghỉ hưu, kinh tế gia đình vẫn còn những giai đoạn khó khăn vì hai con còn tuổi ăn học, nhưng ông không xem đó là điều để buồn tủi. Với Phú Đôn, hạnh phúc ở tuổi ngoài 60 là được tiếp tục đi diễn, được vợ trẻ luôn thông cảm, không phàn nàn giờ giấc thất thường và có các con ngoan ngoãn, gia đình bình yên, sung túc vừa đủ.

Ngoài giờ làm việc, ông giữ lối sống giản dị, không chạy theo xe sang hay quần áo bóng bẩy, cũng không có thói quen tụ tập nhậu nhẹt. Thời gian rảnh, ông chủ yếu dành cho vợ con và duy trì thói quen đọc sách mỗi ngày để bồi dưỡng thêm kiến thức, hỗ trợ cho nghề diễn.​

Trên trang cá nhân, Phú Đôn thỉnh thoảng chia sẻ những khoảnh khắc vui vẻ bên vợ và các con, trái ngược hoàn toàn với vẻ u sầu thường thấy trong vai diễn. Nam nghệ sĩ thường đùa rằng mình là “trâu chậm uống nước trong” khi lấy vợ muộn nhưng lại nhận được phần thưởng là một mái ấm yên ả, nơi ông có thể thoải mái là chính mình.​

Ở tuổi 65, người đàn ông vẫn tự nhận “chưa có vai diễn đỉnh cao” ấy dường như đã tìm thấy “đỉnh cao” của riêng mình trong đời sống: sự đủ đầy trong tâm thế, không đặt nặng danh vị, không bon chen, chỉ cần khán giả còn nhớ tên Phú Đôn và trở về nhà luôn có vợ trẻ, con ngoan chờ đón. Với ông, chừng đó đã là hơn cả vai chính rực rỡ trên bất kỳ sân khấu nào.​

Tác giả: Minh Ánh (Tổng hợp)

Nguồn tin: doisongphapluat.nguoiduatin.vn