Ẩm thực là một phạm trù rộng lớn và chất chứa đằng sau nó nhiều câu chuyện văn hóa đặc sắc. Có những món ăn rất được ưa chuộng tại quốc gia, dân tộc này nhưng chưa hẳn nhận được sự đón nhận ở những quốc gia hay dân tộc khác. Thịt thối có giòi của dân tộc Khơ Mú ở Sơn La là một trong những ví dụ điển hình. Món ăn đặc sắc này là thứ không thể thiếu của người Khơ Mú trong các dịp lễ quan trọng tuy nhiên đó cũng là thứ khiến mang lại cảm giác hãi hùng cho những người lần đầu có dịp nhìn thấy.

Nếu đã có dịp ghé thăm nhà của đồng bào dân tộc Khơ Mú, chắc hẳn thứ đầu tiên đập vào mắt du khách chính là những miếng thịt trâu, bò, lợn, nội tạng động vật đã ngả màu và bốc mùi hôi được treo trên gác bếp. Đừng vội ngạc nhiên bởi đây là nguyên liệu chính cấu thành nên món Kính Coong – món ăn truyền thống được người Khơ Mú sử dụng trong các dịp quan trọng như cưới xin, lễ Tết. Theo tiếng Khơ Mú, Kính mang nghĩa là một loại canh thập cẩm, Coong là tên gọi của tổng hợp hầu hết các loại gia vị, rau củ quả... nấu với thịt thối. Nôm na, Kính Coong là canh thịt thối và tỷ lệ thối của thịt luôn tỷ lệ thuận với độ ngon của món ăn.

Để tạo được một mẻ thịt thối, người Khơ Mú treo thịt ở gác bếp rồi đều đặn mỗi ngày vẩy nước tạo độ ẩm nhằm thu hút ruồi nhặng và côn trùng đến làm tổ đẻ trứng. Miếng thịt sẽ không được tẩm ướp mà để cho mục ruỗng, phân hủy từ từ trong thời gian trung bình khoảng 10 ngày.

Những phần thịt dễ bị thối nhất là nội tạng và thịt bụng. Trước đây, mọi thú vật săn bắt được như lợn, trâu, bò, hoẵng đều được đưa vào chế biến theo cách này. Đặc biệt, chuột là món rất được ưa chuộng bởi dễ gây mùi thối nhất trong các loại thịt. Có những trường hợp lên rừng, gặp 1 con vật đã chết lâu, người Khơ Mú vẫn lấy thịt về dùng. Tuy nhiên, khi lượng thú rừng không còn được dồi dào như ngày trước, người Khơ Mú dùng chính sản phẩm gia súc, gia cầm nuôi trong nhà để chế biến thành món Kính Coong.

Để nấu được món Kính Coong, người Khơ Mú đổ nước vào thịt rồi hầm cho nát nhừ, sau đó cho các loại rau củ quả, gia vị, thêm một ít bột gạo cho sóng sánh. Trong số gia vị đó có đầy đủ tiêu rừng, tỏi, gừng, lá cây rừng, ớt, sả… giúp người ăn chữa bệnh dạ dày, gan, mật ổn định. Bởi đây là món ăn truyền thống và rất được trân quý nên nếu trong dịp nhà có khách, sẽ thật thất lễ khi trên bàn ăn thiếu đi món ăn này. Và khi được chủ nhà mời, khách ghé thăm cũng sẽ rất có lỗi nếu từ chối.

Bên cạnh thịt thối, Sơn La còn sở hữu món rau thối vô cùng độc đáo. Đây là loại cây mọc nhiều trong rừng, đều đặn hàng ngày hứng sương và đón nắng. Tuy nhiên, điểm đặc biệt nằm ở chỗ, dù đứng cách xa hàng chục mét, chúng ta vẫn dễ dàng nghe thấy mùi hương nồng nặc đặc trưng của loại rau này. Người Thái ở Sơn La thường dùng rau thối để nấu với thịt lợn, trâu, bò để tạo ra nhiều món ăn khác nhau như: Canh, xào hoặc làm nộm. Nếu như có thể vượt qua những rào cản ban đầu để một lần thử thưởng thức, chắc chắn du khách sẽ ấn tượng và nhớ mãi hương vị của món rau đặc trưng này.

Món Kính Coong và rau thối đều được xem là hai món ăn nổi tiếng, được sử dụng phổ biến trong bữa cơm của người dân tộc ở Sơn La. Nếu có dịp du lịch một lần qua đây, hãy đừng quên thưởng thức để cảm nhận ẩm thực độc đáo vùng đất Tây Bắc.

Tác giả: Lou

Nguồn tin: helino.ttvn.vn