Đua nhau săn hạt rừng lạ làm thạch

Vừa vò xong một tô thạch trắng để tủ lạnh cho kịp tráng miệng bữa tối gia đình, chị Hà Thuý Anh ở phố Vọng (Hai Bà Trưng, Hà Nội) chia sẻ, đây là món khoái khẩu của gia đình chị từ hồi đầu hè đến giờ.

Tuy nhiên, khi hỏi thạch được làm từ loại nguyên luyện gì, chị Anh nói: "tôi cũng không biết tên chính xác của loại hạt này là gì, chỉ biết là chúng là hạt rừng, mua về đem vò cùng nước đường rồi để đông lại ăn sẽ giống như thạch rau câu".

Chị Anh kể, chị được một cậu bạn đi phượt lên vùng Cao Bằng đem về tặng cho 1 lạng hạt rừng và bảo vò làm thạch ăn giống y như vò làm thạch găng. Đây là đặc sản của đồng bào vùng dân tộc trên Cao Bằng.

Hạt rừng lạ được mọi người mua về làm thạch ăn giải nhiệt

Chế biến khá đơn giản, vò hạt với nước đường, để lạnh sau 3 tiếng là đã có tô thạch rất trong, hơi ngả. Thạch ăn ngon, mát nên các thành viên trong gia đình ai cũng mê.

Sau lần được nếm thử, chị tìm mua thêm để về làm thạch cho gia đình ăn giải nhiệt ngày hè. Song, hạt rất khó kiếm và hỏi nhiều người cũng không ai biết đích xác tên hạt gì. Do đó, khi đặt mua cứ gọi nôm na là hạt thạch trắng và phải nhờ người ở trên vùng Cao Bằng mua hộ với mức giá trên 600.000 - 700.000 đồng/kg.

Chị Tạ Vân Ngọc ở Đào Tấn (Ba Đình, Hà Nội) cũng cho hay, gia đình nhà chị thường dùng món thạch làm từ hạt cây rừng này 2 năm nay nhưng vẫn chưa không thể biết tên chính xác của nó.
Chị Ngọc cũng cho biết, đặt mua được loại hạt thạch rừng này rất khó vì khá hiếm. Một vài lần thì nhờ được dân bản trên Cao Bằng, còn lại phải nhờ đặt mua bên Đài Loan rồi gửi về Việt Nam. Theo đó, từ lúc đặt mua tới lúc họ chuyển hạt về cho chị cũng mất khoảng 10 ngày.

Trên các diễn đàn, có rất nhiều chị em cũng đang lùng mối để đặt mua loại hạt thạch này. Nhưng, đa phần mọi người chỉ biết chúng là hạt rừng, làm được thạch ăn, không ai biết tên chính xác và cũng không có một thông tin nào về thành phần, chất lượng, tác dụng của nó.

Khi vò cùng với nước, thạch sẽ có màu hơi vàng vàng, ăn rất ngon nếu cho thêm đường và nước cốt dừa

Hạt lạ giá 600 ngàn/kg, không đủ hàng để bán

Chị Phạm Quỳnh Trang ở ngõ 46 Âu Cơ (Tây Hồ, Hà Nội), một mối chuyên bán các loại đặc sản vùng rừng, trong đó có hạt làm thạch cho biết, loại hạt mà chị rao bán nhìn giống như hạt hoa hoè, được mọi người mua về vò làm thạch đó chính là hạt bông cỏ.

Hạt bông cỏ này được người dân tộc vào vùng rừng núi ở Trùng Khánh (Cao Bằng) thu hái về làm thạch cho gia đình ăn mỗi khi hè đến nên số lượng không có nhiều. Họ thường vào rừng thu hoạch hạt bông cỏ bắt đầu từ tháng 5 âm lịch cho đến cuối tháng 7 âm lịch là hết mùa.

Khi vào rừng, họ thường hái cả quả (giống như quả sung) rồi về phơi khô, tách quả ra lấy hạt. Sau đó, cho vào túi nilon buộc chặt hay cho vào hũ cất để vò thạch ăn dần, chị Trang nói.

Chị Trang cũng cho biết, làm loại thạch từ hạt bông cỏ rất đơn giản. Chỉ cần lấy khoảng nửa lạng hạt bông cỏ cho vào một túi vải rồi túm chặt hay buộc chặt miệng túi lại. Tiếp đến, lấy khoảng 1,5 lít nước cho vào bát tô to, cho túi vải có chứa hạt bông cỏ vào vò liên tục, vò đến khi nước chuyển sang màu khơi vàng vàng là đạt.

Mùi vị của thạch thì tuỳ người làm bởi nếu ăn ngọt thì có thể pha đường vào luôn lúc vò thạch; với người ăn kêng thì không thêm đường. Thế nhưng, nếu không cho đường vào ăn thạch sẽ có vị hơi chua chua.

Cũng theo chị Trang, hạt bông cỏ có rất nhiều ở bên Đài Loan, dân bên đó dùng hạt bông cỏ làm thạch rất phổ biến. Tuy nhiên, ở Việt Nam mình thì hiếm và giá cũng khá đắt đỏ.

"Hiện, tôi đang bán hạt bông cỏ với giá 80.000 đồng/bò (đong bằng vỏ hộp sữa ông thọ), tính ra kg thì vào khoảng trên 600.000 đồng/kg". Chị Trang nói và cho biết, dù giá của chúng cực kỳ đắt đỏ nhưng để mua được loại hạt này về làm thạch cũng không hề dễ.

Chị phải nhờ các mối là người gốc vùng dân bản trên Cao Bằng thu mua từ nhà dân rồi gửi xe xuống Hà Nội cho chị bán. Còn khách đặt mua ở chỗ chị cũng phải chờ ít nhất 1 tuần chị mới có hàng trả.

"Trước kia, gia đình tôi thường mua loại hạt này về làm thạch ăn, sang năm nay thấy mọi người hỏi mua nhiều nên tôi quyết định lấy về bán thử. Kết quả, rất nhiều khách hỏi mua, có người hỏi mua tới cả 4kg cùng một lúc mà tôi không dám hứa chắc chắn bởi hàng cũng hiếm, khó thu mua với số lượng lớn", chị Trang chia sẻ.