Từ hy vọng…

Có mặt tại khu đất của dự án “Tổ hợp sản xuất tinh dầu dược liệu, thực phẩm chức năng công nghệ cao” tại xã Thanh Thủy, huyện Thanh Chương, theo ghi nhận của chúng tôi, cả khu đất trải dài đang bỏ hoang mặc sức gia súc, gia cầm nhởn nhơ gặm cỏ, tìm kiếm thức ăn… Một số hạng mục nhỏ của dự án đã xây dựng từ lâu, nay tan hoang cùng năm tháng… Đất bỏ hoang, dân muốn sản xuất cũng không được, lời hứa hẹn tạo điều kiện công ăn việc làm khi dự án hoạt động cho cư dân địa phương đang trở thành nỗi thất vọng ê chề.

Dự án “Tổ hợp sản xuất tinh dầu dược liệu, thực phẩm chức năng công nghệ cao” vắng lặng

Được biết, chủ đầu tư của dự án nói trên là Công ty TNHH VN Nam Đàn Vạn An. Tại Nghệ An, Công ty này đã được cấp giấy phép đầu tư 3 dự án công nghệ cao, với tổng kinh phí gần 3.000 tỉ đồng. Riêng dự án “Tổ hợp sản xuất tinh dầu, dược liệu, thực phẩm chức năng công nghệ cao” tại xã Thanh Thủy có tổng mức đầu tư 217 tỉ đồng, quy mô 33 ha, được Chủ tịch UBND tỉnh Nghệ An ký Quyết định phê duyệt Quy hoạch chi tiết xây dựng số 5860/QĐ.UBND-CNTM vào ngày 7/12/2013.

Theo giới thiệu của chủ đầu tư, khi đi vào hoạt động, dự án sẽ có công suất tiêu thụ khoảng 250 nghìn tấn nguyên liệu (lá sả)/năm. Tất cả nguyên liệu đầu vào sẽ do người dân tự trồng và bán lại cho nhà máy. Nhà đầu tư cam kết mua sản phẩm với mức giá mang lại thu nhập cho người dân cao hơn 200 - 300% so với trồng lúa hay hoa màu khác; đồng thời, trong quyết định này, UBND tỉnh Nghệ An cũng yêu cầu chủ đầu tư thực hiện đúng tiến độ cam kết là đưa dự án vào hoạt động trong quý I/2015 và sẽ bị thu hồi đất nếu chậm tiến độ. Phía Công ty TNHH VN Nam Đàn Vạn An cũng cam kết triển khai dự án và đi vào hoạt động đúng lộ trình.

Những hạng mục đơn giản đã được xây dựng

Để dự án nhanh chóng được triển khai và đi vào hoạt động, UBND huyện Thanh Chương và xã Thanh Thủy đã tích cực vào cuộc, tiến hành giải phóng mặt bằng và đến tháng 7/2014, địa phương đã bàn giao toàn bộ mặt bằng sạch cho chủ đầu tư. Công ty TNHH VN Nam Đàn Vạn An đã cam kết khởi công xây dựng trong tháng 8 hoặc tháng 9/2014. Thế nhưng, sau khi tiến hành quây hàng rào bằng tôn xung quanh dự án, xây dựng nhà bảo vệ và một số hạng mục nhỏ, dự án ngừng lại rồi nằm im cho đến nay.

Đến thất vọng ê chề

Trước tình trạng hàng chục héc ta đất bị bỏ hoang rất lãng phí, thiếu đất sản xuất, người dân địa phương đã thuê máy cày đất trồng sắn, trồng ngô. Tuy nhiên, khi phát hiện sự việc, phía Công ty VN Nam Đàn Vạn An đã huy động lực lượng bảo vệ đến đẩy đuổi người dân ra khỏi khu vực này.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, sau một thời gian ngưng trệ, đến tháng 6/2015, phía Công ty VN Nam Đàn Vạn An đã có công văn gửi UBND tỉnh Nghệ An xin giãn tiến độ thực hiện dự án đến tháng 6/2017, với lý do thổ nhưỡng không phù hợp với cây tinh dầu, cơ sở hạ tầng không thuận lợi… Động thái này đã được UBND tỉnh Nghệ An đồng ý, giãn thời gian triển khai dự án đến tháng 6/2017; đồng thời, UBND tỉnh Nghệ An yêu cầu, trong thời gian giãn tiến độ đầu tư dự án, đề nghị chủ đầu tư tiếp tục nghiên cứu, lựa chọn các giống dược liệu phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng, thị trường đầu ra cho sản phẩm…, sớm triển khai xây dựng đưa dự án vào hoạt động sản xuất có hiệu quả. Thế nhưng, đến nay đã quá thời gian UBND tỉnh Nghệ An cho dự án giãn thời gian đầu tư 4 tháng trời, song dự án vẫn “đắp chiếu”, không có hạng mục nào được triển khai.

Trao đổi với phóng viên, ông Phan Duy Trinh, Chủ tịch UBND xã Thanh Thủy cho biết: Chính quyền địa phương đã có nhiều ý kiến với cơ quan chức năng và UBND huyện thúc giục chủ đầu tư triển khai dự án. Thế nhưng, đến nay đã quá thời gian UBND tỉnh cho dự án giản tiến độ nhưng vẫn không thấy họ làm. Chúng tôi đã liên hệ với chủ đầu tư nhưng chỉ gặp được bộ phận hành chính, còn người đứng đầu công ty thì không gặp được. Cũng theo ông Trinh, khi dự án vào đầu tư, chính quyền và người dân địa phương đã tạo điều kiện giải phóng mặt bằng, hy vọng sau khi dự án triển khai, con em các gia đình bị thu hồi đất sẽ có công ăn việc làm. Vậy nhưng, dự án ngưng trệ quá lâu, chưa biết khi nào triển khai, khiến người dân mất đất khá bức xúc.

Có thể thấy, trong khi người dân xã biên giới Thanh Thủy đang cần đất để sản xuất thì dự án sản xuất tinh dầu của Công ty TNHH VN Nam Đàn Vạn An lại thu hồi hơn 33 ha đất nông nghiệp rồi bỏ hoang đã gây nên một sự lãng phí rất lớn.

Đề nghị UBND tỉnh Nghệ An cần phải có những biện pháp mạnh tay thúc giục chủ đầu tư thực hiện lời hứa như ban đầu với chính quyền sở tại. Nếu chủ đầu tư vẫn cố tình “chây ì” thì cần phải tiến hành thu hồi giấy chứng nhận đầu tư, thu hồi lại đất theo quy định của pháp luật, tránh lãng phí hàng chục héc ta đất trong điều kiện người dân đang khan hiếm đất để sản xuất.

Tác giả: Đình Tiệp – Vinh Thành

Nguồn tin: Báo Tài nguyên & Môi trường