Sau khi Hiệp định Genève được ký kết, lập lại hòa bình ở Đông Dương, Việt Nam bị chia cắt bởi giới tuyến tạm thời ở vĩ tuyến 17, tại cầu Hiền Lương bắc qua sông Bến Hải (xã Vĩnh Thành, huyện Vĩnh Linh, Quảng Trị).
Theo Hiệp định, Khu phi quân sự vĩ tuyến 17 (tên gọi Khu phi quân sự Việt Nam, Vietnamese Demilitarized Zone - V-DMZ) được lập ra dưới sự giám sát quốc tế, để sau cuộc tổng tuyển cử vào năm 1956, giới tuyến tạm thời sẽ bị xóa bỏ. Trong ảnh, cầu Hiền Lương nhìn từ một tòa nhà ở phía nam năm 1966 và hiện nay.
Sau khi Khu phi quân sự DMZ được xác lập, tính từ điểm phân chia ở giữa cầu Hiền Lương, mỗi bên giữ một đầu cầu dưới sự giám sát của chuyên gia quốc tế. Trên lý thuyết, DMZ rộng 1,6 km (một dặm Anh) về mỗi phía, tính từ bờ sông Bến Hải, bắt đầu từ biên giới Việt Nam - Lào cho đến bờ biển.
Ranh giới phân định 2 miền ở giữa cầu Hiền Lương.
Sau khi Ngô Đình Diệm lập nên chính quyền ở miền Nam cùng với sự ủng hộ quân sự mọi mặt từ Mỹ, cuộc chiến không tiếng súng ở khu DMZ diễn ra bằng các hình thức đấu loa công suất lớn hoặc chạy đua về độ cao của cột cờ. Các công trình xây dựng của đầu phía bắc cầu Hiền Lương như để khẳng định sự lớn mạnh cùng nền độc lập của Việt Nam, kêu gọi sự thống nhất 2 miền.
Đồn công an của Việt Nam dân chủ cộng hòa năm 1966 và hiện nay.
Từ năm 1966, tại đầu cầu phía bắc đã được xây dựng một cổng chào cao lớn, trái ngược với cổng chào bằng gỗ phía bên kia.
Khẩu hiệu "Nam Bắc Là Một Nhà" ở đầu cầu phía bắc.
Từ tháng 6/1969 cho đến 1975, khu vực này nằm dưới sự kiểm soát của quân giải phóng. Ảnh: Con đường phía nam cầu Hiền Lương trước 1975 và bây giờ.
Vị trí cầu Hiền Lương (điểm đỏ) nối 2 bờ sông Bến Hải. Ảnh: Google Maps - Thiên Sơn.
Tác giả bài viết: Văn Được
Nguồn tin: