Tàu Trung Quốc bồi đắp trái phép tại một bãi đá thuộc quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Ảnh: Reuters.

Trung Quốc hôm nay công bố báo cáo đầu tiên về sự hiện diện quân sự của Mỹ tại châu Á - Thái Bình Dương. Nhóm tác giả báo cáo nhận định đảm bảo "kiểm soát hoàn toàn" Biển Đông là điểm then chốt trong chiến lược quân sự của Mỹ tại khu vực.

Sẽ không có thay đổi trong chính sách của Mỹ tại Biển Đông, Reuters dẫn lời Ngô Sĩ Tồn, viện trưởng Viện Nghiên cứu Quốc gia Trung Quốc về Biển Đông, một cơ quan chính sách có ảnh hưởng ở Hải Nam, cho biết.

Tổng thống Mỹ đắc cử Donald Trump hiếm khi nhắc đến Biển Đông khi tranh cử. Thay vào đó, ông tập trung vào quan hệ kinh tế giữa Washington với Bắc Kinh, dọa gọi Trung Quốc là nước thao túng tiền tệ và áp đặt thuế nhập khẩu với hàng hóa từ Trung Quốc.

Các cam kết của Mỹ với đồng minh cũng như cam kết bảo vệ tự do hàng hải ở Biển Đông sẽ không thay đổi, ông Ngô cho biết. Căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc tại Biển Đông có thể gia tăng theo sự phát triển của quân đội Trung Quốc.

Trung Quốc đơn phương tuyên bố chủ quyền với gần như toàn bộ diện tích Biển Đông, chồng lấn lên vùng biển một số nước láng giềng. Mỹ gần đây có các hoạt động để đối phó với cái họ coi là "Trung Quốc hạn chế tự do đi lại" ở Biển Đông, khiến Bắc Kinh tức tối và làm dấy lên lo ngại xung đột quân sự.

Báo cáo cho rằng Mỹ tin Trung Quốc có ý định thực hiện chiến lược chống tiếp cận, chống xâm nhập khu vực (A2/AD) trên Biển Đông.

Trump khả năng cao "tiếp tục hơn là thay đổi" chính sách quân sự tại châu Á - Thái Bình Dương, Zhu Feng, giám đốc Trung tâm về Biển Đông tại Đại học Nam Kinh, nói. Trump có thể không dùng cụm từ "tái cân bằng" khu vực nhưng sẽ duy trì hầu hết các chính sách hiện nay.

Hai học giả trên đều nhất trí khả năng cao Mỹ, dưới thời Trump, tăng chi tiêu quân sự cho khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Tăng cường sức mạnh quân sự có thể dẫn đến nguy cơ vô tình va chạm, tạo ra xung đột.

Zhu nói quyết định công khai báo cáo không có nghĩa Trung Quốc "đang chuẩn bị cho chiến tranh" mà thực ra muốn tránh một "cuộc đua vũ trang" giữa Bắc Kinh và Washington.