Tại Kết luận số 126 ban hành ngày 14/2, Bộ Chính trị, Ban Bí thư yêu cầu Đảng ủy Chính phủ chủ trì, phối hợp với Ban Tổ chức Trung ương, Đảng uỷ Quốc hội, các cấp uỷ, tổ chức đảng có liên quan nghiên cứu định hướng tiếp tục sắp xếp bỏ cấp hành chính trung gian (cấp huyện); định hướng sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh.

Đồng thời đề xuất chủ trương sửa đổi, bổ sung các quy định pháp luật, quy định của Đảng có liên quan, báo cáo Bộ Chính trị trong quý III/2025.

Tạo không gian rộng hơn để phát triển kinh tế - xã hội

Trao đổi với báo chí, ông Nguyễn Túc - Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban trung ương MTTQ Việt Nam đồng tình với chủ trương đã nêu trong Kết luận 126.

Ông Nguyễn Túc - Ủy viên Đoàn Chủ tịch Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Điểm lại lịch sử, ông Nguyễn Túc cho biết, Đại hội IV năm 1976 đã đưa ra chủ trương thực hiện sáp nhập trên quy mô lớn, kỳ vọng đưa đất nước đạt tốc độ tăng trưởng cao. Thời điểm đó sáp nhập các tỉnh như Hà Nam Ninh, Hà Sơn Bình, Bình Trị Thiên…

Tuy nhiên, sau một thời gian, mục tiêu đặt ra không đạt vì hoàn cảnh đất nước lúc đó vừa bước qua chiến tranh, đội ngũ lãnh đạo chưa được đào tạo đến nơi đến chốn về quản lý, phương tiện thông tin liên lạc còn kém, hạ tầng chưa tốt nên càng làm, năng suất càng giảm, lạm phát tăng, có lúc lên 174%. Đến Đại hội VI, Đảng đã xem xét và đánh giá chủ trương đó là chủ quan, nóng vội, duy ý chí dẫn đến bảo thủ, trì trệ.

Theo ông Nguyễn Túc, đến nay, sau gần 40 năm đổi mới, đất nước đã khác, có thể nói rằng "đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”.

Tiềm lực kinh tế của nước ta đã lớn mạnh hơn, đội ngũ cán bộ được đào tạo đến nơi đến chốn về quản lý. Một bộ phận không nhỏ được đào tạo ở nước ngoài bao gồm những nơi có nền kinh tế thị trường. Quan trọng nhất, hạ tầng giao thông, khoa học công nghệ đã phát triển, việc nắm bắt tình hình không như trước nữa.

“Chủ trương Trung ương đưa ra để xem xét hợp nhất tỉnh là hợp thời, sát với thực tế”, ông Túc nhìn nhận.

Tuy nhiên, vị Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cho rằng, đây là vấn đề rất quan trọng, liên quan đến quyền, lợi ích của mỗi cá nhân nên đặt ra thách thức lớn về vấn đề nhân sự, tác động không nhỏ đến tâm tư nguyện vọng.

Ông nêu ví dụ, nếu sáp nhập 3 tỉnh sẽ đặt ra vấn đề ai làm bí thư, chủ tịch tỉnh, vì chọn nhân sự không đơn giản. Theo đó, ông cho rằng cần tổng kết những bài học, kinh nghiệm từ những lần sáp nhập trước, cần thiết có thể làm thí điểm. Việc sáp nhập phải đảm bảo bộ máy hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả chứ không phải chỉ đạt được mục tiêu tinh gọn.

“Về phương án sáp nhập, hiện có rất nhiều ý kiến khác nhau. Vì vậy nên đưa ra một vài phương án lấy ý kiến của đại diện các tầng lớp nhân dân. Ngoài ra, cũng cần tham khảo ý kiến các chuyên gia, từ đó có được phương án tốt nhất”, ông Túc nêu ý kiến.

Cùng bàn về nội dung này, TS Lê Trung Kiên - Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh cho rằng, nếu sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh sẽ tạo ra không gian rộng hơn để phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời, tạo ra môi trường rộng lớn hơn để thu hút tiềm năng, nguồn lực để phát triển trong tương lai.

Song, việc sáp nhập cần được nghiên cứu, đánh giá và thực hiện ngay trước thời điểm Đại hội XIV của Đảng, theo tinh thần "vừa chạy vừa xếp hàng" mà Bộ Chính trị đã nêu. Bởi đây là thời cơ, thời điểm rất thuận lợi để triển khai việc này, chuẩn bị tiến tới Đại hội XIV của Đảng, cũng như bước vào kỷ nguyên mới -kỷ nguyên vươn mình, phát triển của dân tộc.

Bộ máy bớt cồng kềnh, ra quyết định nhanh chóng

PGS.TS Bùi Hoài Sơn - Đại biểu Quốc hội chuyên trách tại Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội đánh giá, việc Bộ Chính trị, Ban Bí thư yêu cầu nghiên cứu định hướng tiếp tục sắp xếp bỏ cấp hành chính trung gian (cấp huyện) và sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh, là một chủ trương mang tầm chiến lược, thể hiện tư duy cải cách mạnh mẽ nhằm xây dựng một nền hành chính tinh gọn, hiệu quả và phù hợp với bối cảnh phát triển của đất nước.

“Việc xem xét bỏ cấp huyện ở những địa phương có điều kiện phù hợp sẽ giúp bộ máy bớt cồng kềnh, tránh chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ giữa các cấp chính quyền”, ông Bùi Hoài Sơn nói.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn - Đại biểu Quốc hội chuyên trách tại Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội

Cũng theo ông Sơn, khi các đơn vị hành chính trung gian được sắp xếp lại, quy trình ra quyết định sẽ trở nên nhanh chóng hơn, giảm bớt thời gian và thủ tục hành chính không cần thiết. Điều này đặc biệt quan trọng trong bối cảnh đất nước đang đẩy mạnh chuyển đổi số và hướng đến một nền quản trị hiện đại, nơi mà công nghệ và dữ liệu có thể thay thế phần lớn các quy trình thủ công trước đây.

Phân tích thêm, ông Sơn cho rằng, định hướng sáp nhập một số đơn vị hành chính cấp tỉnh cũng là một bước đi cần thiết, đặc biệt là đối với những địa phương có quy mô dân số nhỏ, diện tích không quá lớn hoặc chưa thực sự tối ưu về nguồn lực phát triển.

Việc sáp nhập này không chỉ giúp tinh gọn bộ máy hành chính, tiết kiệm ngân sách mà còn tạo điều kiện để quy hoạch, phân bổ nguồn lực một cách hợp lý hơn, từ đó nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước và thúc đẩy sự phát triển đồng đều giữa các vùng miền.

Đánh giá cao quyết tâm của Bộ Chính trị, Ban Bí thư trong việc thúc đẩy cải cách hành chính một cách toàn diện và triệt để, ông Bùi Hoài Sơn cho rằng, chủ trương này cần được nghiên cứu kỹ lưỡng, có lộ trình phù hợp và đặc biệt phải đặt lợi ích của người dân lên hàng đầu.

"Việc sắp xếp, sáp nhập các đơn vị hành chính không chỉ là câu chuyện về tinh giản bộ máy, mà quan trọng hơn là làm sao để nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân, đảm bảo sự ổn định về chính trị - xã hội và không làm gián đoạn các hoạt động kinh tế, văn hóa, giáo dục tại địa phương", ông Bùi Hoài Sơn nhấn mạnh.

Ông Sơn tin tưởng rằng, nếu được triển khai một cách bài bản, đồng bộ và có sự đồng thuận cao trong xã hội, chủ trương này sẽ tạo ra một hệ thống hành chính linh hoạt hơn, hiệu quả hơn, qua đó góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, đưa đất nước bước vào một kỷ nguyên phát triển mới.

Tác giả: Kim Anh-Lê Hoàng

Nguồn tin: Báo VOV