Cựu cai tù Khmer Đỏ Kaing Guek Eav lúc bị xử án ở Phnom Penh ảnh: CNN

Theo đài CNN, Kaing Guek Eav, thường được biết đến với bí danh “đồng chí Duch”, qua đời rạng sáng 2/9 tại một bệnh viện ở thủ đô Phnom Penh của Campuchia, theo phát ngôn viên của Tòa án Khmer Đỏ, Neth Pheaktra, người đưa ra thông báo trên Twitter.

Duch là một nhân vật cao cấp trong chế độ Pol Pot và điều hành nhà tù tra tấn khét tiếng Tuol Sleng S-21 ở Phnom Penh, nơi ít nhất 14.000 người chết.

Ít nhất 1,7 triệu người, gần 1/4 dân số Campuchia, đã chết vì bị hành quyết, bệnh tật, đói khát và lao động cưỡng bức trong giai đoạn chế độ Khmer Đỏ cai trị đất nước, từ 1975 đến 1979. Nhiều nạn nhân là trí thức, chuyên gia những người bị giới lãnh đạo Khmer Đỏ coi là phản cách mạng vì chúng muốn biến Campuchia thành một xã hội thuần nông thông qua các chính sách xã hội tàn nhẫn.

Duch là chỉ huy Khmer Đỏ đầu tiên bị tòa án do Liên Hợp Quốc hậu thuẫn kết án về tội ác chiến tranh, tội ác chống lại loài người. Ông ta bị tuyên án chung thân vào năm 2012 cho dù lý luận rằng ông ta chỉ làm theo mệnh lệnh của các lãnh đạo cấp cao của chế độ Khmer Đỏ. Tại phiên tòa xét xử, Duch, khi đó là một tín đồ Cơ đốc giáo, đã nhận tội và xin lỗi gia đình nạn nhân, xin họ tha thứ.

Các cáo buộc đối với Duch được công bố tại Tòa án Khmer Đỏ (ECCC), một tòa án tư pháp đặc biệt do Liên Hợp Quốc hậu thuẫn được thành lập vào năm 2006 để truy tố các thủ lĩnh cấp cao Khmer Đỏ và các nhân vật khác của chế độ này chịu trách nhiệm về các hành vi đặc biệt tàn ác. Tòa án bắt đầu hoạt động vào năm 2007 sau một thập kỷ đàm phán liên tục giữa Liên Hợp Quốc và Campuchia về cơ cấu và chức năng của tòa án. Năm 2018, gần 4 thập kỷ sau khi chế độ tàn bạo của Pol Pot sụp đổ, tòa án phán quyết rằng Khmer Đỏ đã phạm tội diệt chủng.

Từng là giáo viên trường học, Duch trở thành người đứng đầu Santebal (cảnh sát mật), phụ trách an ninh nội bộ và điều hành các trại tù dưới thời Khmer Đỏ, theo Campuchia Tribunal Monitor - một nhóm các tổ chức học thuật và phi lợi nhuận.

Được biết đến với mật danh S-21, trường trung học cũ Tuol Sleng đã trở thành nhà tù bí mật của Khmer Đỏ và là biểu tượng mạnh nhất cho sự tàn bạo của nó. Các công tố viên cho biết, tại nhà tù, đàn ông, phụ nữ và trẻ em bị cùm vào giường sắt và bị tra tấn trước khi bị đánh đến chết. Rất ít người bị đưa đến đó mà sống sót. Nhiều tù nhân đã thiệt mạng cùng hàng chục nghìn người khác trong “cánh đồng chết” ở Choeung Ek.

"Tôi nghĩ đó là dấu chấm hết cho cuộc đời mình", một người sống sót nói với CNN vào năm 2008. "Trong phòng của tôi, cứ một, hai ngày qua đi lại có người chết ".

Tác giả: Anh Minh

Nguồn tin: Báo Tiền phong