Cụ Nguyễn Trọng Thát, 90 tuổi đời, 68 tuổi Đảng, ở thôn Phú Cang 2, xã Vạn Phú, huyện Vạn Ninh, tỉnh Khánh Hòa, được xem là một trong những người sở hữu tư liệu, hình ảnh… đồ sộ nhất về Bác Hồ ở vùng duyên hải Nam Trung Bộ.
Cụ Thát sinh ra ở Hà Tĩnh, từng là giáo viên dạy Văn và có một thời gian công tác tại Phòng GD-ĐT huyện Thạch Hà (Hà Tĩnh). Vào giữa thập niên 80 thế kỷ trước, cụ chuyển vào Khánh Hòa sinh sống cùng con cháu.
Cụ Thát kể, trong thời gian còn công tác ở Hà Tĩnh, cụ luôn ấp ủ một mong muốn là sưu tầm các hình ảnh, tư liệu quý về Bác Hồ. Mong ước ấy mãi đến năm 2007 mới thành hiện thực khi địa phương nơi cụ sống phát động phong trào: “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Bằng một kế hoạch sưu tầm cụ thể rồi thông qua Chi bộ thôn, cụ đã nhận được sự tán thành của mọi người.
Từ đó đến nay, cụ Thát đã sưu tầm được hơn 500 tư liệu, hình ảnh về Bác Hồ, một điều ít ai có thể làm được. Để có được kho tư liệu khổng lồ đó, ban đầu cụ đạp xe đi khắp trong xã, huyện và những vùng phụ cận… để tìm kiếm. Về sau mọi người biết việc làm ý nghĩa của cụ, đã tự đem biếu, tặng tư liệu cho cụ, hoặc báo cho cụ tới nhận về. Thậm chí, không ít người trong Nam ngoài Bắc, đã gửi tranh ảnh Bác Hồ đến cho cụ...
Cụ cho biết, các tài liệu về Bác Hồ sưu tập được cụ đóng thành từng tập như kỷ yếu, phân thành từng nội dung, theo mốc thời gian… để phục vụ việc tuyên truyền vào các ngày lễ lớn, phục vụ cho bất kỳ ai muốn tìm hiểu, nghiên cứu về Bác Hồ hoặc để giáo dục cho học sinh.
Ở phía trước hiên nhà, cụ Thát cho trang trí một “Thư viện Vì Dân” với các tư liệu, hình ảnh về Bác Hồ được dán lên tường, người xem có thể hình dung ra ngay về cuộc đời, sự nghiệp cách mạng của Người. Tiếp xúc với chúng tôi, cụ đã dành hàng giờ liền để kể chuyện, đọc thơ, giới thiệu bộ sưu tập “khổng lồ” về Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ở tuổi như cụ, làm được một việc nhiều ý nghĩa như thế quả thật hiếm có!
Tác giả bài viết: Viết Hảo