Ai chịu trách nhiệm với “cục nợ” trên 56,3 tỷ đồng?

Thiết bị máy móc của dự án trị giá 37,4 tỷ đồng đang “đắp chiếu”. Ảnh: Trần Quý

Để có thêm thông tin về tổng vốn đã đầu tư vào nhà máy, chúng tôi đã nhiều lần liên lạc bằng điện thoại với ông Nguyễn Đức Toàn - Chủ tịch HĐQT Cty Toàn Thắng, tuy nhiên, ông Toàn không nghe máy.

Do Cty Toàn Thắng không có khả năng trả nợ gốc và nợ lãi hơn 56,3 tỷ đồng, nên Ngân hàng Thương mại TNHH MTV Đại Dương (NH Đại Dương) đã kiện Cty Toàn Thắng ra tòa.

Trong các ngày từ 12 - 18/4/2017, TAND huyện Nghi Lộc (Nghệ An) đã đưa vụ án ra xét xử phiên sơ thẩm. TAND huyện Nghi Lộc buộc Cty Toàn Thắng phải trả cho NH Đại Dương tổng số tiền 56.315.517.809 đồng (trong đó, nợ gốc 45.330.111.441 đồng; nợ lãi theo hợp đồng 9.598.406.367 đồng; nợ lãi chậm thanh toán 1.387 triệu đồng), đồng thời còn phải tiếp tục chịu khoản lãi đối với khoản nợ gốc kể từ sau ngày tuyên án sơ thẩm cho đến khi thanh toán xong khoản nợ gốc này, theo mức lãi suất mà các bên thỏa thuận trong hợp đồng tín dụng.

Trường hợp Cty Toàn Thắng không trả được hoặc trả không đầy đủ số nợ trên thì NH Phát triển Việt Nam (NHPT) phải thực hiện nghĩa vụ trả nợ thay cho Cty Toàn Thắng.

Tài sản thế chấp của Cty Toàn Thắng giao cho NHPT quản lý để làm nghĩa vụ bảo lãnh.

Không “tâm phục, khẩu phục” với bản án sơ thẩm của TAND huyện Nghi Lộc, tháng 5/2017, NHPT đã có đơn kháng án. Vụ án đã được TAND tỉnh Nghệ An thụ lý từ tháng 5/2017, với 4 lần thay đổi thẩm phán, thế nhưng, đến nay vẫn chưa đưa ra xét xử phiên phúc thẩm?

Ông Nguyễn Mạnh Hùng, Phó Giám đốc NHPT cho biết, Bản án sơ thẩm số 06/2017/KDTM-TS ngày 18/4/2017 của TAND huyện Nghi Lộc phán quyết chưa “thấu tình, đạt lý”. Việc buộc NHPT phải thực hiện nghĩa vụ trả nợ thay cho Cty Toàn Thắng là không có cơ sở, bởi:

NH Đại Dương đơn phương chấm dứt hợp đồng tín dụng khi chỉ mới giải ngân được 71% vốn vay là vi phạm hợp đồng tín dụng với Cty Toàn Thắng, dẫn đến nhà máy bị dở dang, không thể hoàn thiện để đưa vào hoạt động, nên Cty Toàn Thắng không có nguồn để trả nợ vay, trong khi việc bảo lãnh của NHPT là bảo lãnh dự án hoàn thành.

Việc NH Đại Dương bị NH Nhà nước kiểm soát đặc biệt là lỗi của NH Đại Dương, Cty Toàn Thắng không có lỗi và NHPT không phải chịu trách nhiệm.

Bên cạnh đó, NH Đại Dương đã giải ngân cho Cty Toàn Thắng khi chưa hoàn thành các thủ tục nội bộ, không đáp ứng điều kiện theo luật định và quy định tại điều lệ Cty Toàn Thắng, không đúng với cam kết của Cty Toàn Thắng khi đề nghị bảo lãnh là tuân thủ đúng và đầy đủ quy định của pháp luật trong quá trình thực hiện dự án.

Khoản 1, Điều 2 của Hợp đồng tín dụng số 0004/2011/HĐTD1-OCEABANK01 ngày 12/1/2011, ký kết giữa NH Đại Dương và Cty Toàn Thắng, quy định: Cty Toàn Thắng chỉ được giải ngân cho khoản giải ngân lần đầu tiên khi đáp ứng đủ các điều kiện, trong đó có điều kiện Cty Toàn Thắng cung cấp đầy đủ bảng kê, chứng từ chứng minh vốn tự có đã đầu tư vào nhà máy tính đến thời điểm trước lúc giải ngân.

Thế nhưng, trong hồ sơ giải ngân lần đầu tiên không có chứng từ chứng minh Cty Toàn Thắng đã tham gia đủ vốn tự có vào nhà máy, nhưng NH Đại Dương vẫn cố tình giải ngân vốn không đúng quy định.

“Trong 41 khoản giải ngân, có đến 34 khoản giải ngân tương đương số tiền trên 42,2 tỷ đồng khi hồ sơ không đảm bảo theo quy định, NHPT đã cảnh báo trong các lần làm việc với NH Đại Dương và Cty Toàn Thắng”, ông Hùng cho biết.

Cũng theo ông Hùng, Cty Toàn Thắng triển khai thực hiện nhà máy không đúng với quyết định đầu tư được NHPT thẩm định, chấp thuận bảo lãnh; báo cáo không trung thực về nguồn vốn tự có, vốn chủ sở hữu tham gia vào dự án không đáp ứng 15% tổng vốn đầu tư nhà máy; lập khống chứng từ trong hồ sơ đề nghị bảo lãnh và hồ sơ giải ngân; không thực hiện đúng quy chế quản lý đầu tư và xây dựng hiện hành; không mua bảo hiểm cho tài sản hình thành sau đầu tư của nhà máy được bảo lãnh thuộc đối tượng mua bảo hiểm bắt buộc theo quy định của pháp luật.

Ông Hùng cho biết, trong thời gian vừa qua, NHPT đã gửi đến TAND tỉnh Nghệ An và Viện KSND tỉnh Nghệ An nhiều văn bản, chứng từ chứng minh những dấu hiệu thiếu minh bạch trong việc giải ngân vốn đầu tư và triển khai thực hiện nhà máy của NH Đại Dương và Cty Toàn Thắng.

Ngày 6/9/2019, Sở Giao dịch I - NHPT đã có Văn bản số 1074/NHPT.SGDI-BL về việc đề nghị thu thập chứng cứ, xem xét chuyển hồ sơ vụ án cho cơ quan cảnh sát điều tra, gửi TAND tỉnh Nghệ An và Viện KSND tỉnh Nghệ An.

“Qua nghiên cứu hồ sơ và thu thập, đánh giá chứng cứ, ngoài việc xác định Cty Toàn Thắng và NH Đại Dương đã vi phạm quy định của các hợp đồng bảo lãnh, hợp đồng tín dụng và vi phạm nghiêm trọng các quy định của pháp luật có liên quan, không đáp ứng điều kiện thực hiện nghĩa vụ bảo lãnh theo chứng thư bảo lãnh và có đầy đủ cơ sở để NHPT từ chối thực hiện toàn bộ nghĩa vụ bảo lãnh” - văn bản nêu.

Được biết, ngày 14/10/2019, TAND tỉnh Nghệ An dự định đưa vụ án ra xét xử phúc thẩm, thế nhưng phiên tòa tiếp tục được tạm hoãn. Đây là lần thứ 3 phiên tòa bị tạm hoãn. Ai chịu trách nhiệm với “cục nợ” trên 56,3 tỷ đồng này?

Báo Thanh tra sẽ tiếp tục phản ánh.