Thảo luận về dự thảo luật Thi hành án hình sự (sửa đổi) sáng nay, PGĐ Sở Tư pháp tỉnh Long An Phan Thị Mỹ Dung bày tỏ thống nhất việc bổ sung vào dự thảo luật một số đối tượng để giam giữ riêng.

Theo đó, điều 30 dự luật quy định "phạm nhân là người đồng tính, người chuyển đổi giới tính, người chưa xác định được giới tính được bố trí giam giữ riêng".

ĐB Dung chia sẻ với ngành công an về việc giam giữ đối với phạm nhân là người đã can thiệp y khoa để chuyển đổi giới tính, nam thành nữ, nữ thành nam.

ĐB Phan Thị Mỹ Dung

Bà lấy ví dụ, anh A đã can thiệp phẫu thuật để chuyển đổi giới tính từ nam thành nữ. Nhưng do pháp luật chưa quy định, về mặt pháp lý, giấy tờ vẫn là giới tính nam, về nguyên tắc phải giam chung với phạm nhân nam. Như vậy sẽ phát sinh phức tạp tại buồng giam.

Tuy nhiên, bà Dung cũng đề nghị cân nhắc về cơ sở pháp lý của quy định này. Theo bà, đối với người đồng tính, người chuyển đổi giới tính thì Hiến pháp, bộ luật Hình sự, bộ luật Tố tụng hình sự, luật Hôn nhân gia đình đều không quy định tách bạch các thực thể nêu trên.

Tại luật Hôn nhân gia đình 2014, điều 8 quy định nhà nước không thừa nhận hôn nhân giữa những người cùng giới tính. Bộ luật dân sự quy định, việc chuyển đổi giới tính được thực hiện theo quy định của luật, nhưng hiện hành chưa có quy định nào.

ĐB Dung cho hay, cần xác định cơ sở pháp lý là cơ quan, cá nhân, văn bản nào có thẩm quyền xác định một người A, người B là đồng tính hay chuyển đổi giới tính, để cơ quan tư pháp căn cứ vào đó tổ chức thi hành án hình sự.

Cũng theo ĐB Dung, pháp luật hiện hành chưa có quy định bố trí nơi giam giữ riêng đối với người chưa xác định giới tính. Chỉ có luật Hộ tịch năm 2014 quy định việc xác định lại giới tính là một trong những thủ tục đăng ký hộ tịch.

"Theo quy định của pháp luật hộ tịch, giới tính của một người hoặc một công dân luôn được ghi là nam hoặc nữ. Cá nhân có quyền yêu cầu xác định lại giới tính đã được đăng ký trong khai sinh do giới tính chưa được hình thành chính xác, do lúc đăng ký khai sinh có sai sót, nhầm lẫn dẫn đến ghi nhầm giới tính trong giấy khai sinh...", bà Dung nói.

Ngoài ra, trong bản án hình sự tuyên cho một người đều xác định là giới tính nam hoặc nữ chứ không có trường hợp chưa xác định giới tính.

ĐB đề nghị ban soạn thảo rà soát, đối chiếu quy định với quy tắc, tiêu chuẩn tối thiểu về đối xử với tù nhân của Liên Hợp Quốc, rà soát với các quy định hiện hành có liên quan để phân loại việc giam giữ riêng, vừa đáp ứng thực tiễn nhưng đồng bộ, thống nhất với hệ thống pháp luật Việt Nam hiện hành.

Không để tình trạng "phạm nhân chờ chết"

Đề cập đến việc giam giữ các phạm nhân bị kết án tử, ĐB Bế Minh Đức (Cao Bằng) chia sẻ, khi đi tiếp xúc cử tri, có cán bộ quản giáo quản lý người bị kết án tử hình cho rằng những quy định hiện nay còn nhiều bất cập, khó khăn.

ĐB Bế Minh Đức

Theo đó, thời gian giam giữ người bị kết án tử hình kéo dài gây áp lực cho đơn vị quản lý, đặc biệt là cán bộ quản giáo hàng ngày phải vào trại giam đã bị không ít người thi hành án chống đối, không hợp tác.

Ông Đức cho hay, có bị án đã viết đơn xin tha tội chết gửi Chủ tịch nước xin ân xá, tuy nhiên thời gian kéo dài một đến vài năm nhưng không được trả lời. Có bị án xin được thi hành án ngay để được chết nhưng không được xem xét, giải quyết, gây tư tưởng hoang mang, bi quan, chán nản, chống phá.

"Thực tế cho thấy người bị kết án tử hình thường có biểu hiện tâm lý không bình thường như chán nản, suy nhược thần kinh, liều lĩnh. Nếu không quản lý chặt chẽ dẫn đến bỏ trốn hoặc có những hành động gây hậu quả đáng tiếc", ĐB Đức nói.

Theo ông, luật Tố tụng hình sự năm 2015 quy định, sau khi bản án xử phạt tử hình có hiệu lực pháp luật, hồ sơ vụ án phải được chuyển lên Chánh án TAND tối cao và bản án phải được gửi ngay lên Viện trưởng VKSND tối cao.

Theo quy định của luật, bản án tử hình chỉ được đưa ra thi hành khi không có kháng nghị của Chánh án và Viện trưởng VKS trong thời hạn luật định và có quyết định bác đơn xin ân giảm của Chủ tịch nước nếu người bị kết án tử hình có đơn xin ân giảm.

Ông Đức đề nghị dự thảo luật cần quy định rõ thời gian từ khi nhận đơn và trả lời đơn của bị đơn gửi lên Chủ tịch nước là bao nhiêu ngày, có như vậy mới giải quyết dứt điểm tình trạng kéo dài thời gian giam người bị án tử hình.

Cùng quan điểm, Cục trưởng Thi hành án dân sự tỉnh Nghệ An Hoàng Thị Thu Trang cho hay, những năm qua có thực trạng nhiều người bị kết án tử hình làm đơn xin ân giảm nhưng chưa nhận được quyết định bác hay không bác của người có thẩm quyền. Vì vậy, cơ quan chức năng không dám thi hành, người bị kết án cũng có tình trạng chờ chết.

ĐB Trang đề nghị ban soạn thảo nên có giải pháp để tháo gỡ vướng mắc theo hướng quy định trong thời gian 3 - 5 tháng, nếu phạm nhân không nhận được quyết định ân giảm thì sẽ tổ chức thi hành án tử hình.

Tác giả: Hương Quỳnh

Nguồn tin: Báo VietNamNet